کنفرانس بررسی یک سالگی برجام در اسراییل

کنفرانسی تحت عنوان بررسی یک سالگی توافق هسته ای با ایران در اسراییل برگزار شد.

به گزارش عصر ایران به نقل از روزنامه جروزالم پست اسراییل در این کنفرانس یک روزه که در موسسه مطالعات امنیت ملی اسراییل (INSS) برگزار شد، مهمانان داخلی و خارجی به بیان دیدگاه های خود درباره نتایج و پیامدهای توافق هسته ای ایران با قدرت های جهانی پرداختند.

" کلمنز وون گوئتز" سفیر آلمان در اسراییل که یکی از سخنرانان این کنفرانس بود در ارزیابی خود گفت که از نظر دولت برلین برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در رسیدن به هدف خود که دور کردن ایران از تولید سلاح هسته ای بوده ، موفق بوده است.

او تاکید کرد با وجود موفقیت توافق هسته ای در رسیدن به هدف اصلی خود اما این توافق نتوانسته است تاثیری در تغییر نفوذ و سیاست های منطقه ای ایران به وجود آورد، از جمله اینکه حکومت ایران همچنان به تهدید موجودیتی اسراییل ادامه می دهد.
 

در مقابل اظهارات سفیر آلمان " گیدئون فرانک " رییس سابق سازمان انرژی اتمی اسراییل چند نکته درباره کارایی یا عدم کارایی توافق هسته ای مطرح کرد.

او فعالیت های انجام شده در سایت پارچین ایران را یکی از نقاط ابهام باقی مانده در توافق هسته ای دانست و مدعی شد با توجه به عدم بازرسی میدانی بازرسان خبره آژانس بین المللی از نمونه خاک این محل، فعالیت های سابق ایران در این سایت همچنان در پرده ابهام باقی مانده است.

او گفت واکنش ضعیف قدرت های جهانی به موضوع پارچین اعتبار توافق هسته ای را تضعیف کرده است.

او همچنین به توافق محرمانه و دوجانبه بین ایران و آژانس بین المللی انرژی هسته ای اشاره کرده و گفت ضعیف بودن این توافق سبب شده است قدرت های جهانی اصراری بر علنی شدن آن نداشته باشند.

 او مدعی شد یکی دیگر از ضعف های توافق هسته ای عدم روشن شدن اهداف و برنامه های سابق ایران در زمینه فعالیت های احتمالی نظامی – هسته ای (ابعاد احتمالی نظامی – PMD) بوده است.

جمهوری اسلامی ایران هر گونه اتهام درباره داشتن اهداف نظامی در فعالیت های هسته ای را رد کرده و تا کنون هیچ سند و مدرکی مبنی بر انحراف اهداف صلح آمیز هسته ای ایران به سمت اهداف نظامی از سوی هیچ مرجع صاحب صلاحیت بین المللی ارایه نشده است.

در پنل متخصصان این کنفرانس " کلسی داونپورت" مدیر انجمن کنترل تسلیحات سیاست منع گسترش که یکی از اندیشکده های حامی توافق هسته ای با ایران است، در تشریح دیدگاه خود درباره توافق هسته ای گفت که ایران تا کنون به طور کامل به تعهدات خود در قالب برجام عمل کرده است.

او افزود پاسخ بسیاری از سوال ها و ابهام ها درباره برجام زمانی روشن می شود که وضعیت فعلی را با زمان پایان دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد مقایسه کنیم.

به گفته این کارشناس در دوره پایان ریاست جمهوری احمدی نژاد ذخائر اورانیوم ایران در حال افزایش، برنامه ساخت راکتور آب سنگین اراک در حال پیشروی و ایران در حال غنی سازی اورانیوم با غنای بالا بود.

اما به گفته این کارشناس در حال حاضر برنامه هسته ای ایران به نحو قابل ملاحظه ای محدود شده، ذخائر اورانیوم به طور محسوسی کاهش یافته ، برنامه ساخت راکتور آب سنگین اراک به یک راکتور هسته ای دیگر تغییر شکل یافته و یک نظام بازرسی قوی و قابل اطمینان از برنامه هسته ای ایران وجود دارد.

اما در مقابل این اظهارات " امیلی لاندو" مدیر کنترل تسلیحات مرکز مطالعات امنیت ملی اسراییل (INSS) که از مخالفان و منتقدان توافق هسته ای است، گفت که ایران اساسا برای این پای میز مذاکرات هسته ای آمد که تحریم های این کشور برداشته شود.

او گفت ایران به شدت از ناحیه تحریم ها در حال آسیب دیدن بود و از این جهت راضی شد عقب نشینی های محدودی در زمینه برنامه هسته ای خود انجام دهد و از این منظر عمل کردن ایران به چارچوب های توافق هسته ای جای تعجب زیادی ندارد.

در نقطه مقابل از نظر این کارشناس اسراییلی توافق هسته ای با ایران ضعف های اساسی دارد.

او گفت مهم ترین نقطه ضعف توافق هسته ای مدت زمان این توافق است که در پایان آن بدون کسب اطمینان درباره دست برداشتن ایران از جاه طلبی های هسته ای ، مدت زمان توافق تمام شده و ایران به حال خود رها می شود.

از نظر این کارشناس در نقطه مقابل، این توافق موقعیت منطقه ای ایران را بهبود بخشیده و سیاست های مساله ساز این کشور از جمله در سوریه همچنان و با شدتی بیش از گذشته ادامه دارد.

از سوی دیگر انجام آزمایش های موشکی ایران ، تعهد بلند مدت این کشور به عدم اشاعه سلاح هسته ای را با سوال های اساسی روبرو کرده است.

"والری لینسی " مدیر اجرایی " پروژه ویسکانسین " در سخنان خود موضع میانه ای داشت.

او در سخنان خود توافق هسته ای با ایران را به چند بخش مجزا تقسیم کرد و گفت این توافق در بخش هایی موفق و در بخش هایی ناموفق بوده است.

از نظر او توافق هسته ای در بخش هایی چون اعمال محدودیت ها بر برنامه هسته ای ایران و رفع تحریم های هسته ای موفق بوده است اما در بخش های مهم دیگر از جمله کشف تخلفات احتمالی ایران از بندهای توافق هسته ای در طول اجرای برجام و ملزم کردن این کشور به رفع این تخلفات هنوز به بوته آزمایش درنیامده است.

او گفت : من نمی توانم با گذشت 5 تا 6 ماه از زمان آغاز اجرای توافق هسته ای بگویم این توافق کار می کند چون هنوز بسیاری از جنبه های این توافق به آزمون اجرا درنیامده است.

مارک دوبویتز" مدیر بنیاد دفاع از دموکراسی ها نیز با ایراد سخنانی در این پنل گفت  که مشکل عمده این است که ایالات متحده آمریکا در استفاده از تحریم های غیرهسته ای برای اعمال فشار به تهران برای کنار گذاشتن سیاست های مشکل ساز خود، ناکام بوده است.