فشار به حزب‌الله برای تنگ کردن عرصه بر ایران

نویسنده: بروس ریدل 

دیپلماسی ایرانی: عربستان کمپینی برای تضعیف حزب الله لبنان، متحد جدی ایران در منطقه به راه انداخته است. عربستان بر این باور است که حزب الله هم اکنون بیش از همیشه آسیب پذیر شده است. عربستان اگرچه در این راه توانسته دستاوردهایی داشته باشد، اما نتوانسته به موفقیت کامل برسد.

عربستان در سال جدید حزب الله را گروهی تروریستی خواند و اعضای شورای همکاری خلیج فارس را نیز در دوم مارس متقاعد کرد اقدامی مشابه انجام دهند. پس از آن محمد بن نایف با ترتیب دادن نشستی در تونس، از وزاری کشورهای عرب منطقه خواست که حزب الله را محکوم کنند. اتحادیه عرب نیز در نشست خود که در قاهره تشکیل شد، رسما با تروریستی خواندن حزب الله موافقت کرد.

یک دهه پیش، حزب الله به عنوان نماد مقاومت اعراب در مقابل اسرائیل مورد ستایش بود. اگرچه رهبران سعودی در خفا نسبت به اقدامات حزب الله علیه اسرائیل در طول جنگ 2006 منتقد بودند، اما محبوبیت حزب الله در جهان عرب بخاطر حمله به اسرائیل بیش از اندازه بود. محبوبیت حزب الله در میان اعراب طی یک دهه به مرور تقلیل یافت.

کمپین فعلی عربستان علیه حزب الله در تابستان گذشته و زمانی که مغز متفکر حملات برج خبر دستگیر شد، کلید خورد. احمد ابراهیم المغسیل یک شهروند شیعه عربستانی است که حمله به پایگاه نظامی آمریکایی خبر در عربستان را در بیست و پنجم ژوئن 1996  رهبری کرد. المغسیل در اگوست گذشته دستگیر شد. 19 نفر از پرسنل نیروی هوایی آمریکا در خبر کشته شدند و 372 نفر نیز در این حملات زخمی شدند.

اف بی آی سازنده بمبی را که در خبر منفجر شد، به عنوان عضوی از حزب الله لبنان معرفی کرده است. احتمال دارد که مغسیل بعد از دستگیری اطلاعات بیشتری در مورد حزب الله در اختیار عربستان قرار داده باشد.

حمایت گسترده حزب الله از بشار اسد نیز انگیزه عربستان را برای مخالفت با این گروه بیشتر کرده است. حزب الله صدها نفر از نیروهای خود را به سوریه فرستاده تا علیه معارضینی که مورد حمایت عربستان هستند، وارد جنگ شوند.

جنگ عربستان در یمن نیز فاکتور دیگریست. عربستان حزب الله را متهم به کمک به حوثی ها در یمن برای به دست گرفتن قدرت کرده است. در زمان آغاز جنگ یمن، کابوس عربستان تبدیل حوثی ها به حزب الله یمن بود. به گفته سخنگوی دولت عربستان، حداقل دستاورد جنگ یمن ممانعت از شکل گیری چنین گروهی در مرز عربستان بوده است.

واکنش حزب الله به اعدام شیخ نمر نیز گام آخر بود. حزب الله اعدام این رهبر شیعه عربستاتی را شهادت وی خواند که می تواند منتج به سقوط آل سعود شود.

از زمانی که اتحادیه عرب حزب الله را گروهی تروریستی خوانده، عربستان کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس را ترغیب کرده است که مهاجران لبنانی متهم به ارتباط با حزب الله را از کشور خود اخراج کنند. این موضوع می تواند تکثر را میان جامعه لبنانی های مقیم در حاشیه خلیج فارس پررنگ تر کند.

احتمال دارد که عربستان فشارهای خود را به اروپا برای قرار دادن حزب الله در لیست گروه های تروریستی بیشتر کند. اروپا پیشتر تنها شاخه نظامی حزب الله را تروریستی اعلام کرده و شاخه سیاسی آن را از شامل تحریم نکرده بود. در اروپا، انگلیس و فرانسه خواهان حفظ روابط حسنه با عربستان برای فروش تسلیحات خود به ریاض هستند. بنابراین اگر ریاض فشارهای خود را افزایش دهد، مقاومت اروپا در مقابل آن دشوار خواهد شد.

هنوز مشخص نیست که پادشاهی عربستان تا کجا علیه حزب الله پیش خواهد رفت. اعمال فشار بیش از حد می تواند ثبات را در لبنان به مخاطره بیندازد. رهبری فعلی حاکم بر عربستان نسبت به گذشته بیشتر ریسک می کند. ملک سلمان و مشاوران ارشد آن خواهان تنگ کردن عرصه بر تهران هستند و تحت فشار قرار دادن حزب الله یکی از مهم ترین گزینه هایی است که انتخاب کرده اند.

منبع: اندیشکده بروکینگز / ترجمه: تحریریه دیپلماسی ایرانی / 25 

انتشار اولیه: جمعه 13 فروردین 1395 / انتشار مجدد: چهارشنبه 25 فروردین 1395