حل بحران‌های منطقه در گروی گفت‌وگوهای تهران و واشنگتن

دیپلماسی ایرانی: در پاسخ به این سوال که: آیا عربستان سعودی می تواند از ناحیه سنی یا عربی یا کردی علیه ایران وارد عمل شود؟ کسانی که از نزدیک تحرکات حزب الله و ایران را پیگیری می کنند و هر سه این موارد را مد نظر دارند، می گویند: اولا، اتکا به اهل تسنن که خود در ایران طرفی مهم محسوب می شوند، برای عربستان نتیجه ای در بر نخواهد داشت، ناکام گذاشتن تحرکات آنها به تحریک عربستان برای ایران سخت نیست. ثانیا، احساسی عربی که بخواهد برخی از اهالی اهواز را علیه حکومت ایران وارد عمل کند، دیگر اکنون کارساز نیست برای این که عربستان با ایدئولوژی عربیسم وارد میدان نشده بلکه با ایدئولوژی وهابیسم و حمایت از اهل تسنن وارد میدان شده است در حالی که اکثریت مردم عرب ایران شیعه هستند و حاضر نمی شوند به سود عربستان علیه دولت ایران عمل کنند. در مورد کردها نیز خیلی سخت است که بتواند با تحریک آنها علیه ایران به اهدافش برسد. برای این که آنها توانسته اند به دو دستاورد مهم در عراق و سوریه دست یابند و اکنون نیز به طور جدی در فکر رسیدن به دستاوردی جدید در ترکیه هستند، بنابراین به فکر اذیت ایران نیستند به ویژه که ایران حقوق آنها را رعایت کرده است و آنها دیگر خود را بخشی از ایران بزرگ می دانند.

درباره روابط ایران و امریکا بعد از توافق هسته ای، ناظران می گویند که امریکا قصد داشت بعد از توافق هسته ای با جمهوری اسلامی ایران مذاکرات مستقیم و رسمی ای را با آن بر سر قضایای مختلف منطقه ای آغاز کند، هدف از این مذاکرات ایجاد راه حلی برای بحران های خاورمیانه بود به ویژه بعد از آن که بسیاری از کشورهای عربی فروپاشیدند و حکومت هایشان سقوط کردند و شورشی به پا شد و بنیادگرایی رادیکال سراسر جهان اسلام را درنوردید. نگرشی که ایجاد تروریسم به شدت خطرناک را در منطقه باعث شده است که می تواند مشکلات و مخاطرات بسیاری را به وجود آورد و حتی کار را به جنگ میان ادیان و تمدن ها بکشاند، اما ایرانی ها حاضر نشدند با امریکایی ها بر سر این مسائل وارد گفت وگو شوند. این امر دلایل مختلفی دارد. شاید یکی از دلایل آن این باشد که ایرانی ها می گویند تا زمانی که تمامی بندهای توافق هسته ای اجرا نشود و همچنین افکار عمومی در کشورهای مختلف متوجه نگاه اعتدال نشوند و همه نخواهند فقط به فکر منافع منطقه ای شان باشند با امریکا وارد مذاکره نمی شوند.   

در مورد دخالت روسیه در جنگ سوریه و ایستادن در کنار حکومت اسد، روشن است که روسیه این کار را با تقاضای ایران انجام داد، این اتفاق می تواند در آینده جلوی بسیاری از خرابی ها و نسل کشی ها و کشتار به خصوص در حق اقلیت ها را بگیرد.

با این حال این افراد می گویند که بدون مذاکره مستقیم میان تهران و واشنگتن نمی توان تصور کرد که جنگ های جاری در منطقه پایان یابند و شامل دیگر کشورهای منطقه نشوند. به ویژه که قیمت نفت نیز در حال سقوط است و این مساله می تواند مشکلات تازه ای را برای بعضی کشورهای منطقه به وجود بیاورد و مشکلات سیاسی – اجتماعی  تازه ای را رقم بزند. در این صورت بسیاری از کشورها در معرض نفوذ افراط گرایی خواهند بود. در عین حال امریکا اجازه نخواهد داد که عربستان سعودی بیش از این درگیر مسائل نظامی شود و بحران های بیشتری به وجود بیاید. همچنین با ایران برای تمرکز بر جنگ با تروریسم کار خواهد کرد. ایران هیچ اقدامی علیه عربستان انجام نخواهد داد، به ویژه کاری نخواهد کرد که عربستان با امریکا هم دست شود تا بخواهد جنگ تازه ای راه بیندازد.

در مورد یمن گمان می رفت دست ایران در آن کوتاه باشد و عربستان دست برتر را در آن داشته باشد، اما سیر تحولات در یک سال اخیر نشان داد که چنین نیست. حوثی ها تا 30 کیلومتر از طرف نجران وارد خاک عربستان شده اند و اکنون هم به جیزان چشم دوخته اند. جنگ عربستان در یمن تا کنون 200 میلیارد دلار برای آن هزینه داشته است و می تواند بیش از این هم هزینه در بر داشته باشد. همه می دانند در این جنگ هیچ کس پیروز نخواهد شد. عربستان تا کنون در کشورهای مختلف منطقه ضعیف شده است در حالی که چنین وضعیتی برای ایران نیست. بسیاری در منطقه و جهان می پرسند چه شد عربستان با جنگنده و سربازهای عربی حمله نظامی و عربی علیه یمن آغاز کرد؟ بعضی ها می گویند ایران عربستان را وارد چنین جنگی کرد، چرا که نفوذ خود را در آن جا تقویت کرد و عربستان را ترساند، در هر صورت همه می دانند این جنگ در آخر بیش از هر کس به ضرر خود عربستان تمام خواهد شد.

منبع: النهار/تحریریه دیپلماسی ایرانی/11