ثبات و امنیت، انتخاب ملت ترکیه

نویسنده: محمد صالح صدقیان*

دیپلماسی ایرانی: در سه دهه گذشته با اصطلاحات ناامنوسی آشنا شدیم که مثلا بیان کننده واقعیت های ما هستد، مثل لبنانیزاسیون و عراقیزاسیون، بعدا به آن سوریزاسیون و یمنیزاسیون و بحرینیزاسیون و لیبیزاسیون هم اضافه شدند، همه این کشورها از زمانی که به وجود آمدند کشورهای شکست خورده ای بودند که نمی توانستند به کشورهای حقیقی موفقی تبدیل شوند که به ملت هایشان خدمت کنند و با آنها همراه باشند. نمی خواهم دلایل شکست این کشورها را شرح دهم، اما یک داده ساده دلیل روشنی برای این توصیف است، مثلا به شمار مهاجرانی که از این کشورها مهاجرت می کنند توجه کنید، در حالی که خود یکی از کشورهای بزرگ تولیدکننده نفت هستند، هر کدام از آنها کشورهای ثروتمندی هستند اما نرخ مهاجرت از آنها بسیار بالا است مثل عراق و لیبی. این نشان می دهد که مهاجرت از این کشورهای شکست خورده به دلیل اوضاع اقتصادی نیست بلکه به دلیل اوضاع سیاسی و امنیتی است که از زمانی که خدا ما را خلق کرد و در این بخش از زمین زندگی کردیم، در آنها وجود داشته است.

از سال 1948 وسواس کشورها و دولت های ما آزادسازی سرزمین های اشغال شده توسط اسرائیل بود، الان وسواس ملت های ما چگونگی خلاص شدن از ارتش هایی است که سرزمین های ما را به بازی گرفته اند و در شمال و جنوب و عرض و طول آن جولان می دهند. مشکلی داشتیم به اسم فلسطین، الان آن قدر مشکل داریم که دیگر فلسطین و اشغالگر اسرائیلی را فراموش کرده ایم. پنجاه سال پیش عنوان مشکل ما پناهندگان فلسطینی بود، الان به دنبال راه حلی برای حل مشکلات پناهندگان سوری و عراقی و یمنی و لیبیایی و مصری افتاده ایم، و فکر نمی کنم دانه های این تسبیح به پایان برسد برای این که نخ آن پاره شده و باید منتظر پناهندگان بیشتری در سال های آینده باشیم.

بدون ورود به مشکلات سازمان های سیاسی عراقی که به اعتقاد من بدون استثنا همگی شکست خورده اند، آیا حق داریم از ملت ترکیه که به امنیت و ثبات در کشور رای دادند، خرده بگیریم؟

سال گذشته ملت الجزایر پای صندوق های رای رفتند در حالی که در مقابل خود دو انتخاب داشتند، یا انتخاب رئیس جمهور ویلچرنشین، عبدالعزیز بوتفلیقه که بیش از یک دهه است بر الجزایر حکم رانی می کند یا انتخاب طوفان بهار عربی! گزینه ای که آنها انتخاب کردند رای به ثبات کشور به جای تجدید آن بود.

می گویند ملت ترکیه احساس کرد خطر در راه است و اهمیت امنیت را وقتی پای صندوق رای رفت، لمس کرد تا برای بار دوم به فاصله پنج ماه رای به امنیت و ثبات دهد، بعد از آن که دید چگونه کشورها شکست خوردند و چگونه طوفان "تغییر و بهار" آنها را درنوردید. می خواهم بگویم عملیات نظامی که حزب کارگران کردستان در داخل خاک ترکیه انجام داد باعث شد حتی طرفداران این حزب به سود حزب عدالت و توسعه رای دهند تا فجایع کوبانی و حلبچه و دیگر شهرهای کردی در سوریه و عراق تکرار نشود. شاید بسیاری از رای دهندگان در مناطق مختلف ترکیه طرح های حزب عدالت و توسعه را قبول نداشته باشند اما قطعا امنیت و ثبات را تایید می کنند و نمی خواهند شاهد قضیه ای به اسم «پناهندگان ترک» باشند. بسیاری از ترک ها نمی خواهند دولتشان غرق در تحولات سوریه شود کما این که نمی خواهند خاک ترکیه گذرگاه آسانی برای عناصر داعش و جبهه النصره و گروه های همانند آنها باشد. آنها به دنبال اوضاع اقتصادی بهتر که در آن امنیت و ثبات تضمین شود، هستند. بعید می دانم رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه به پیامی که ملت ترکیه از طریق این انتخابات در دو دوره اول و دوم به او دادند، توجه نکند، همان طور که بعید می دانم کادرهای حزب عدالت و توسعه پیام رای دهندگان ترک را نگرفته باشند علی رغم این که در انتخابات زودهنگام اخیر پیروزی درخشانی به دست آوردند. ملت ترکیه نمی خواهد کشورش به یک کشور شکست خورده تبدیل شود. ملت های بسیاری در منطقه هستند که نمی خواهند به چنین سرنوشتی دچار شوند.

*رییس مرکز عربی مطالعات ایران

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11