ملاحظاتی که تهران و مسکو در همکاری با یکدیگر دارند

دیپلماسی ایرانی: وقوع دو اتفاق سبب شده است تا دوباره به سراغ پرونده نقش آینده ایران در سوریه برویم، یکی فشار مسکو به حکومت بشار اسد برای انحلال گروه شبه نظامی وابسته به ایران، در راس آنها گروه شبه نظامی دفاع ملی که ژنرال حسین همدانی فرمانده آن بود و چندی پیش شهید شد. دیگری همکاری نزدیک سوریه و ایران برای آزادی حلب که به نظر می رسد نبردی بزرگ و سرنوشت ساز باشد.

در مورد اتفاق اول به نظر می رسد که روسیه نمی خواهد بار حضور ایران در سوریه را به دوش بکشد، به ویژه که انتقادها و حساسیت ها به حضور ایران در سوریه افزایش یافته است.

در همین چارچوب دیدیم که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه خواستار تشکیل پیمانی منطقه ای برای مبارزه با تروریسم و داعش شد و اعلام کرد که مشورت هایی میان مسکو با تعدادی از کشورهای منطقه از جمله مصر و عربستان سعودی و امارات متحده عربی و اردن و رژیم صهیونیستی انجام شده تا هماهنگی های لازم برای مبارزه با تروریسم فراهم شود و شاید دامنه تماس ها در آینده شامل ترکیه و امریکا نیز بشود.

بله، می بینیم که روسیه نامی از ایران نیاورده و صحبت از آن در جمع پیمان با تروریسم نزده است مبادا که کشورهای عربی سنی تحریک شوند و اقدامات ایذایی انجام دهند یا ترکیه به سمت عدم قبول مشارکت در هر گونه تلاشی در مبارزه با تروریسم پیش رود.

از سوی دیگر ایران، خودش، شاید چندان هم بی میل نباشد که در چنین پیمانی مشارکت نکند تا در تنگنا قرار نگیرد که از یک سو مجبور به حفظ پیمان با روسیه باشد و از سوی دیگر مجبور به هماهنگی با رژیم صهیونیستی شود، به ویژه در موضوع مبارزه با تروریسم، که طبیعی و منطقی است ایران حاضر با همکاری با اسرائیل نباشد، رژیمی که خود متهم به همکاری یا حمایت از تروریسم است و شب و روز برای ایران خط و نشان می کشد و ایران خود نیز دائما به آن هشدار می دهد. در عین حال سید حسن نصرالله، دبیر کل حزب الله لبنان نیز نمی تواند بپذیرد که در پیمانی وارد شود که اسرائیل هم عضوی از آن است، رژیمی که برای حزب الله لبنان خواب و خیال های شوم دیده و دائما آن را تهدید به جنگ می کند، طبیعی است که حزب الله نمی تواند با آن همکاری و چیزی را با آن هماهنگ کند.

اما در مورد اتفاق دوم، روسیه و ایران و سوریه در یک برنامه واحد که در حقیقت برنامه ای ایرانی است درصدد ورود به شهر حلب و آزادی آن از دست مخالفان و ترویست ها هستند، نیروهای ایرانی در کنار نیروهای ارتش سوریه و نیروهای داوطلب مردمی و برخی گروه های نظامی مسلح دیگر در حال نبرد و پیشروی زمینی هستند در حالی که روسیه با جنگنده های سوخو و موشک های کالیبر خود آنها را از طریق هوا حمایت و پشتیبانی می کند. با وجود این که ایران اصرار دارد حضور علنی خود را در آزادسازی حلب بیان کند، استان حلب یکی از طمع های بزرگ ترکیه در سوریه محسوب می شود، در صورتی که روسیه اعلام کند ایران جزئی از پیمان اوست، ترکیه طغیان می کند و برآشفته می شود، و ممکن است دست به کاری غیرقابل درک بزند. در عین حال مصالح ایران و ترکیه – در جزئیات و کلیات – در سرزمین حلب کاملا در تضاد با یکدیگر هستند.

به هر حال این طور بر می آید که به زودی شاهد کشف بسیاری از نقاط غامض تحولات سوریه باشیم.

منبع: الاهرام / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11