پاریس به دنبال امتیازهای بیشتر در خلیج فارس

دیپلماسی ایرانی: مواضع اخیر فرانسه در قبال حملات عربستان به یمن را باید از گذشته مورد بررسی قرار داد. برای این مساله توجه به سابقه همکاری ها از دوران ریاست جمهوری سارکوزی حایز اهمیت است. در زمان ریاست جمهوری سارکوزی، فرانسه سیاست مستقل در سیاست خارجی را کنار گذاشت و وارد همسویی با آمریکا شد. به نوعی شاهد یک نوع شیفت در سیاست خارجی فرانسه بودیم. دستگاه دیپلماسی فرانسه به این نتیجه رسیده بود اگر در بحران هایی که آمریکا درگیر است مانند افغانستان و عراق در سایه این کشور حرکت کند و بتواند باری از دوش آمریکا بردارد، بهتر می تواند از مزایا و منافع آن بهره مند شود.

فرانسه با پیش گرفتن چنین سیاستی توانست در منطقه خلیج فارس به امتیازهایی دست پیدا کند که مهمترین آن پایگاه نظامی در امارات بود. از طرفی در کنار آن خرید تسلیحاتی از طرف کشورهای شیخ نشین جنوب خلیج فارس مانند عربستان، قطر و امارات، کمکی به اقتصاد فرانسه کرد که وضعیت این کشور را از رکود، بحران و مسایل مربوط به اشتغال و بیکاری جوانان را خارج کند.

در عین حال در حوزه منطقه خاورمیانه و خلیج فارس، از چندین سال قبل شاهد بروز دو جبهه هستیم. یک جبهه متشکل از اسرائیل، فرانسه و کشورهای محافظه کار عرب به خصوص پادشاهی و جبهه دیگر ایران، سوریه و جبهه مقاومت حزب الله لبنان که منافع آنها در اصطکاک با هم قرار گرفت. دو جبهه در مقابل هم بودند. تقابل این دو جبهه در سوریه و لبنان قابل توجه است. فرانسه در لبنان منافع خود را در تقابل با منافع ایران تعریف کرده بود. بنابراین مواضع اخیر در ادامه همان وضعیت است. این وضعیت در دوره آقای اولاند با خرید تسلیحات نظامی ادامه پیدا کرده و این متغیر در حوزه کشورهای خلیج فارس در سیاست خارجی فرانسه به خصوص در قبال پرونده هسته ای ایران بسیار اثر گذار بوده است. موضع گیری های فرانسه در قبال پرونده هسته ای ایران بدین نحو بوده که خواستار تضمین های قوی برای اعمال تحریم ها بر فعالیت های هسته ای ایران بوده است. این خواسته به خوبی مواضع فرانسه را در قبال تحولات عربستان- یمن منعکس می کند. در واقع طبیعی است این متغیر در زمینه یمن منجر به اعلام مواضع از طرف فرانسه می شود که در حمایت از حمله عربستان ظهور می یابد و شاهدیم فرانسه در صف بندی های منطقه ای در جناحی قرار گرفته که کشورهای عربی حوزه خلیح فارس قرار دارند.

نکته دیگر آن که فرانسه کشوری است با قدرت متوسط اما همواره به دنبال جاه طلبی های بین المللی که خواستار نشان دادن خود به عنوان یک قدرت بزرگ بوده است. یکی از دلایل آن این است که فرانسه همواره خواهان ایفای نقش فعال در معادلات بین المللی است. دلیل دیگر این است که طی سال های اخیر کشورهایی مانند انگلستان سیاست خارجی مداخله جویانه خود را کنار گذشته اند. از جمله انگلستان که شاهدیم به سیاست مداخله جویانه توجهی نشان نمی دهد. این رویکرد را می توان در مواضع انگلستان در قبال سوریه مشاهده کرد. زیرا به اعتقاد این کشورها، ماجراجویی های نظامی هزینه های اقتصادی بالایی دارند. مابقی کشورهای اروپایی نیز چندان تمایلی از خود نشان نداده اند. اما فرانسه به دلیل همان جاه طلبی و بلند پروازی در سیاست خارجی و جبران هزینه های اقتصادی به وسیله عقد قراردادهای تسلیحاتی، رویکرد مداخله جویانه خود را در اعلام مواضع با عربستان دنبال کرده است.

انتشار اولیه: یکشنبه 20 اردیبهشت 1394 / انتشار مجدد: دوشنبه 28 اردیبهشت 1394