اعراب در فکر ایجاد پیمان مشترک نظامی

دیپلماسی ایرانی: به نظر می رسد که روابط مصر با کشورهای عربی عضو شورای همکاری خلیج فارس، به استثنای قطر، روز به روز در حال گسترش است. این گسترش روابط را می توان به روشنی  در زمینه های اقتصادی و نظامی دید. به خصوص در حال حاضر که گسترش ناآرامی ها در یمن و لیبی سبب شده است تا روابط دو طرف بیش از پیش تقویت شود.

به گزارش روزنامه الاخبار، چاپ بیروت، خبرگزاری آسوشیتد پرس گزارش داده است که مسئولان مصری و اعضای شورای همکاری خلیج فارس در حال بررسی چگونگی ایجاد پیمان نظامی مشترکی برای رویارویی با گروه های تندرو در منطقه به ویژه در لیبی و یمن هستند که در عین تبادلات اطلاعات نظامی و امنیتی با یکدیگر توانایی پیاده کردن نیروی زمینی در دیگر کشورهای منطقه را نیز داشته باشد. به گفته آنها این پیمان جدای از پیمان نظامی ای که ایالات متحده برای مبارزه با داعش ایجاد کرده است، خواهد بود.

روشن است که دستاوردهای ایجاد چنین پیمانی برای کشورهای عضو به ویژه مصر بسیار بالا است. عربستان از قراردادهای تسلیحاتی مصر حمایت می کند که از جمله گفته می شود تامین مالی قراردادهای تسلیحاتی مصر با روسیه را بر عهده گرفته است و دیگر کشورهای عضو شورای همکاری نیز آماده حمایت مالی از دیگر قراردادهای تسلیحاتی مصر از جمله مسائل مرتبط با انرژی که قاهره از خارج وارد می کند، هستند.

تا کنون به صورت رسمی اعلام نشده است که این پیمان در چه چارچوب و تحت چه عنوانی خواهد بود اما نشانه ها حاکی از آن است که صحبت ها بر سر تشکیل آن در دیدار فرماندهان کشورهای عضو پیمان بین المللی مبارزه با داعش که در نیمه های ماه اکتبر گذشته در واشنگتن گرد هم آمدند، شده است.

با وجود این که اطلاعات روشنی درباره چگونگی مشارکت این کشورها در ایجاد این پیمان وجود ندارد، منابع مصری می گویند که سرهنگ محمود حجازی، رئیس ستاد ارتش مصر گفته است که پیشنهاد این شورا به نیروهای مسلح داده شد و رئیس جمهور عبدالفتاح السیسی نیز در جلسه مربوط به آن حضور داشت و بر سر این موضوع به طور مفصل بحث شد.

به گفته منابع نزدیک به اداره ریاست جمهوری مصر چارچوب تشکیل چنین پیمانی مبتنی بر گسترش آموزش های مشترک نظامی و آموزش نیروهای نظامی عربستانی و اماراتی در مصر خواهد بود. همچنین برنامه های منظم همکاری های نظامی میان دو طرف شکل خواهد گرفت تا به این ترتیب چگونگی ورود به مسائل امنیتی یمن و لیبی مورد بررسی قرار بگیرد. به گفته این منابع کشورهای عربی حوزه خلیج فارس به هیچ وجه نگرانی خود را در مورد اوضاع وخیم عراق نیز پنهان نمی کنند و بر سر چگونگی برخورد با تهدیدهای امنیتی موجود در این کشور نیز با یکدیگر رایزنی های مفصلی دارند. به گفته آنها کشورهای امارات متحده عربی و عربستان هزینه های آموزش این نیروها را به طور کامل بر عهده گرفته اند در مقابل مصر نیز مسئولیت کمک های لجستیکی را بر عهده گرفته است. آنها همچنین احتمال ورود زمینی مستقیم نیروهای نظامی در ماه های اولیه شکل گیری این پیمان در جبهه های جنگ را بعید دانستند.

اطلاعات به دست آمده حاکی از آن است که فرودگاه های نظامی مصر در غرب این کشور برای حمله به اهدافی در داخل لیبی مورد استفاده قرار گرفته اند. بر اساس این اطلاعات جنگنده های مصری و عربستانی و اماراتی با هماهنگی یکدیگر تا کنون چند بار حملات هوایی را در داخل لیبی انجام داده اند.  

با این حال کارشناسان بر این اعتقادند که ارتش مصر در وضعیت فعلی به استثنای مشارکت در نیروهای چند ملیتی زیر نظر سازمان ملل که تعداد سربازانش در آن به بیش از چند صد نفر نمی رسد، نمی تواند به تنهایی عملیات نظامی در خارج از خاک خود انجام دهد. این خود به مشکلی برای حکومت مصر تبدیل شده چرا که باعث ایجاد تصویری مغشوش از آن نزد افکار عمومی مصر شده است. افکار عمومی مصر خرده می گیرند که در حالی که ارتش مصر سابقه حضور در آزادسازی کویت در سال 1991 را داشته است اکنون از پس گروه های تروریستی در دیگر کشورهای عربی بر نمی آید. عبدالفتاح السیسی به خوبی می داند که مخاطرات مشارکت مصر در نبردهای زمینی در خارج از مرزهای این کشور تا چه اندازه بالا است اما با این حال تمایل دارد برای قدرت نمایی و بهبود چهره مصر هم که شده در منطقه عربی اعمال نفوذ کند.

ژنرال محمود عبدالعال، کارشناس امنیتی مصری در این باره می گوید: «صحبت از ایجاد پیمان نظامی مصری – عربی امری طبیعی است. با توجه به تهدیدهایی که کشورهای عربی از سوی عناصر افراطی احساس می کنند و وضعیت آشوبی که سراسر کشورهای عربی را تحت عنوان بهار عربی فرا گرفته طبیعی است که کشورهای عربی به فکر ایجاد چنین پیمانی بیفتند.»

وی در ادامه می افزاید: «تحولاتی که در لیبی رخ داده نشان می دهد که اوضاع با چند سال پیش بسیار تفاوت دارد و لازم است که کشورهای عربی برای رویارویی با بحران های امنیتی کاری از پیش ببرند.»

این در حالی است ژنرال احمد عبدالحکیم، کارشناس مسائل نظامی مصری نظر دیگری دارد و می گوید: «استراتژی نظامی ای که عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهوری مصر دنبال می کند، اجازه نمی دهد که نیروهای نظامی ارتش مصر در هر گونه جنگی در خارج از کشور دخالت کنند مبادا که کشور متحمل هزینه های سنگین شود.»

وی در ادامه می افزاید: «پیمانی هم که اکنون صحبت از تشکیل آن می شود فقط در حد رویارویی با گروه های افراطی در منطقه خواهد بود و بعید است که بتواند کاری از بیش از این انجام دهد.»

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11