بدون کاهش چشم‌گیر توان غنی‌سازی ایران، توافقی حاصل نمی‌شود

نماینده آمریکا در مذاکرات هسته ای در نشستی با حضور سفرا و نمایندگان کشورهای خارجی، مدعی شده است که دستیابی به توافق هسته ای، مستلزم کاهش چشمگیر توان غنی سازی ایران است.

به گزارش خبرگزاری فارس، «وندی شرمن» معاون وزیر خارجه آمریکا اعلام کرده است که در صورتی که توان غنی سازی ایران به میزانی چشم گیر کاهش پیدا نکند، امکان حصول توافق وجود ندارد.

به نوشته پایگاه خبری «المانیتور»، شرمن که نمایندگی آمریکا در مذاکرات هسته ای با ایران را بر عهده دارد، این اظهارات را هفته گذشته در جریان نشستی با حضور 200 تن از سفرا و نمایندگان کشورهای خارجی مطرح کرده است.

دور تازه مذاکرات هسته ای ایران و گروه موسوم به 1+5 (آمریکا، روسیه، چین، انگلیس، فرانسه و آلمان) هفته آینده پیش از آغاز مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک برگزار می شود. طرفین سوم آذر سال گذشته بر سر برنامه مشترکی به توافق رسیدند که در آن تأکید شده است که میزان ظرفیت غنی سازی ایران بر اساس «نیازهای عملی» تهران مشخص می شود. با این وجود طرف غربی با استناد به عبارت ابداعی «زمان گریز» به کاهش توان غنی سازی ایران تأکید دارد.

یک مقام ارشد دولت آمریکا که از محتوای نشست با سفرا مطلع است، به المانیتور گفته است: «اظهارات شرمن در مورد ایران بر لزوم غنیمت شمردن موقعیت کنونی برای رفع نگرانی های بین المللی در مورد برنامه هسته ای ایران و این واقعیت تمرکز داشت که توافق و کاهش تحریمی وجود نخواهد داشت، مگر آنکه ایران با کاهش چشم گیر و قابل راستی آزمایی ابعاد فعالیت های غنی سازی اورانیوم، موافقت کند.»

دور تازه مذاکرات هسته ای در حالی آغاز می شود که به گفته طرفین، هنوز اختلافات جدی وجود دارد. یک مقام یکی از کشورهای 1+5 که خواسته نامش فاش نشود، به المانیتور گفته است: «خوش بین نیستیم، چراکه اختلافات زیادی باقی مانده است. اساسا الان بحث اعداد مطرح است. 3+3 (1+5) معتقد است که تعداد سانتریفیوژها باید محدود باشد، اما ایرانی ها از تعداد بالاتری صحبت می کنند. تطبیق این مواضع با هم، دشوار است.»

وی با اشاره به تمدید مهلت 6 ماهه مذاکرات هسته ای، می گوید: «زمانی که تاریخ را جابجا می کردیم، امیدوار بودیم که اتفاقی بیافتد. اینکه ممکن است ایران گامی رو به جلو بردارد. شاید آن ها هم همین تصور را در مورد ما دارند.»

شرمن هم در نشست هفته گذشته اعلام کرده است که برخی پیشرفت ها در مذاکرات صورت گرفته، اما در عین حال اختلافات اصلی پابرجاست.

به گفته مقام آمریکایی، شرمن در آن نشست گفته است: «مذاکرات جدی بوده و ما پاسخ های بالقوه برای سوالات کلیدی را شناسایی کرده ایم، اما هنوز بر سر موضوعات محوری اختلاف زیادی داریم. وضعیت کنونی یا وضعیتی بسیار نزدیک به حالت کنونی، غیرقابل قبول است. مقامات ایران بارها هرگونه میلی برای ساخت یک سلاح هسته ای را رد کرده اند. این مذاکرات به آن ها این شانس را می دهد که حرف هایشان را با اقدامات قابل راستی آزمایی، همراه کنند.»

نماینده آمریکا در مذاکرات هسته ای در بخش دیگری از این نشست گفته است: «جهان تنها در صورتی با تعلیق و سپس لغو تحریم ها موافقت می کند که ایران بخواهد گام های قابل راستی آزمایی برای اثبات این موضوع که برنامه هسته ای ایران کشور کامل صلح آمیز هست و خواهد بود، بردارد. طرح هایی که 1+5 به ایران ارائه کرده، این ویژگی را دارند و بسیار هم منصفانه، قابل انعطاف هستند و میل دانشمندان ایرانی برای داشتن یک برنامه هسته ای غیرنظامی در آن ها درک شده است.

به نوشته المانیتور، یک مقام اسرائیلی نیز در مصاحبه با این پایگاه تأکید کرده است تا زمانی که توان غنی سازی ایران کاهش نیابد، توافقی حاصل نمی شود. رژیم صهیونیستی که تنها دارنده تسلیحات هسته ای در خاورمیانه است، از ابتدای مذاکرات همواره بر توقف کامل غنی سازی در ایران اصرار داشته است. شرمن پیش و پس از هر دور از مذاکرات، با مقامات اسرائیلی در رابطه با گفت وگوهای هسته ای، رایزنی دارد.

ایران بارها تأکید کرده است که توافق هسته ای حتی پیش از موعد سوم آذر، قابل دستیابی است، مشروط بر اینکه طرف مقابل از «زیاده خواهی» دست برداشته و مواضعی واقع بینانه اتخاذ کند.

«پتر جنکینز» نماینده سابق انگلیس در آژانس بین المللی انرژی اتمی و «ریچارد دالتون» سفیر سابق این کشور در ایران نیز یک ماه قبل در گزارشی با موضوع مذاکرات هسته ای، هشدار دادند که اتخاذ مواضع حداکثری از سوی غرب، می تواند به شکست مذاکرات منجر شود.

در بخشی از گزارش این دو دیپلمات کهنه کار انگلیسی آمده است: «این ریسک وجود دارد که 6 کشور با تلاش برای اعمال محدودیت هایی بر فعالیت های غنی سازی اورانیوم این کشور، که با حس قدرتمند استقلال آن ها به عنوان یک کشور مستقل در تضاد است، موقعیت دستیابی به یک راهکار را از دست بدهند.»

این گزارش همچنین پیش بینی کرده است که اگر طرف غربی امتیازات لازم را تا موعد 24 نوامبر ارائه نکند، «مذاکرات احتمالا از هم می پاشد.»