آغاز اختلافات در درون هیات حاکمه قطر

دیپلماسی ایرانی: منابع آگاه قطری به روزنامه العرب، چاپ لندن گفتند که جدالی در درون دوحه بر سر صلاحیت های شیخ تمیم بن حمد بن خلیفه، امیر فعلی به ویژه بر سر تصمیم هایی که می گیرد و انجام می دهد با دیگر مقام های قطری که همچنان زیر نظر پدرش فعالیت می کنند، به وجود آمده است.

مقام های مذکور که اداره های مختلف قطر را زیر نظر خود دارند زیر نظر امیر والد فعالیت می کنند و همچنان تحت تاثیر اخوان المسلمین قرار دارند. این اداره ها همچنین مسئول نظارت بر شبکه الجزیره و دیگر رسانه های قطری هستند مساله ای که باعث شده است تا امیر تمیم به سرعت به سمت ساخت دستگاه رسانه ای خاص خود به دور از دایره نفوذ پدرش که عموما بر عزمی بشاره، مشاور نزدیک او در امور رسانه استوار است، برود.

بعد از به قدرت رسیدن امیر تمیم به جای پدرش در قطر شیخ حمد ملقب به "امیر والد" شد و اکنون در رسانه ها و افواه عمومی این کشور به اسم امیر والد نامیده می شود. امیر والد همچنان در قطر صاحب نفوذ است و در بسیاری موارد حرف آخر را می زند. در عین حال با بسیاری از سیاست های پسرش مخالف است و اعتقاد دارد که روزی اخوان المسلمین دوباره به قدرت باز خواهند گشت و قطر باید خود را برای آن روز از هم اکنون آماده کند. وی در عین حال به سیاست عادی سازی روابط با کشورهای عربی دیگر حوزه خلیج فارس به ویژه عربستان اعتقاد ندارد و از سیاست های پسرش که برای جلب رضایت کشورهای شورای همکاری تلاش می کند به هیچ وجه خرسند نیست.

کشورهای عربستان سعودی، بحرین و امارات متحده عربی در 5 مارس در اعتراض به آن چه سیاست های ضد امنیتی قطر در قبال شورای همکاری خلیج فارس می نامیدند سفرای خود را از دوحه فرا خواندند که در حقیقت اعتراض به سیاست های حمایت آمیز قطر از اخوان المسلمین بود.  

در همین رابطه امیر تمیم از خالد العطیه، وزیر امور خارجه اش خواسته است تا فهرست جدیدی از سفرای قطر در کشورهای دیگر تهیه کند و اقدام به تغییر سفرا کند اما تا این لحظه تغییری در این زمینه حاصل نشده به گونه ای که پدرش با تغییر بعضی از این سفرا که وابسته به او هستند، مخالفت کرده است.

در همین حال ناظران محلی قطری می گویند که گارد قدیم در مناسبت های مختلف تلاش می کند تا از هیبت و نقش امیر تمیم بکاهد و این گونه وانمود کند که وی در جایگاهی نیست که بخواهد تصمیمی بگیرد. یوسف القرضاوی، رهبر معنوی اخوان المسلمین نیز تحت نفوذ همین نهاد فعالیت می کند که این مساله باعث می شود تا تلاش های امیر جوان برای آشتی دائمی با کشورهای عربی به ویژه سه کشوری که سفرای خود را از دوحه فرا خوانده اند، راه به جایی نبرد.

در همین حال روز یکشنبه یوسف القرضاوی از دوحه در اقدامی جدید علیه عبدالفتاح السیسی، نامزد ریاست جمهوری و فرمانده نظامی کودتا علیه اخوان المسلمین سخنرانی کرد و شرکت در انتخابات مصر را حرام اعلام کرد تا به این ترتیب همه تلاش های امیر تمیم برای آشتی با عربستان و امارات و بحرین نقش بر آب شود. اتفاقی که باعث شد بسیاری بگویند که امیر تمیم هیچ اختیاری از خود ندارد و دستورات از جایی دیگر صادر می شود.

پیش از این سخنرانی های القرضاوی در خطبه های نماز جمعه قطر متوقف شده بود که امیدواری های تازه ای را نزد دوحه برای عادی شدن روابطش با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس ایجاد کرده بود. اما با اظهار نظری که روز یکشنبه از القرضاوی منتشر شد بسیاری از صاحب نظران ابراز عقیده کردند که وی به دستور مقام های قطری به طور موقت از سخنرانی در نماز جمعه منع شد تا خشم کشورهای عربی حوزه خلیج فارس فروکش کند تا آنها بعدا بتوانند با فراغ بال بیشتری سناریوی خود را به سود اخوان در منطقه پیش ببرند.

القرضاوی اظهارات خود را علیه السیسی در نشست اتحادیه جهانی علمای مسلمین، یکی از شاخه های سازمان جهانی اخوان المسلمین روز یکشنبه در دوحه بیان کرد. این نشست در حالی برگزار شد که بسیاری انتظار داشتند که قطر مواضع خود را در قبال اخوان تعدیل کند و از رهبران اخوان بخواهد که بر اساس توافقی که قبلا در ریاض حاصل شده بود خاک قطر را ترک کنند. اکنون برای بسیاری این سوال پیش آمده است که با وجود این تناقضات آیا قطر واقعا در قطع حمایت از اخوان جدی است یا صرفا مانوری سیاسی در برای کشورهای عربی متخاصم با اخوان انجام می دهد؟

اظهارات القرضاوی در نشست اتحادیه جهانی علمای مسلمین تعجب بسیاری را بر انگیخت. وی در آن نشست صحبت از پیروزی قطر کرد و گفت: «اگر دولت قطر پیروز شود همه ما پیروز شده ایم. ما با امیر و پدر امیر هستیم. قطر در مسیر صحیح قرار دارد.» اشاره وی به سیاست های قطر در حمایت از اخوان المسلمین به ویژه پس از کودتا در مصر علیه محمد مرسی، رئیس جمهوری اخوان بود. با این حال برای بسیاری این سوال پیش آمد که منظور القرضاوی از پیروزی، پیروزی در برابر چه کسی است؟ آیا منظور او عربستان و امارات و بحرین است که سفرای خود را از قطر فرا خوانده اند؟

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11