روزهای سخت مصر در پیش است

دیپلماسی ایرانی: به رغم این که جماعت اخوان المسلمین در مصر از هر گونه فعالیتی منع شده اند و تلاش می شود به موجب قانون اخیر مبارزه با تروریسم از فعالیت های سیاسی آنها جلوگیری شود اما از زمان عزل محمد مرسی از سمت ریاست جمهوری مصر همچنان حضوری بارز در عرصه سیاسی این کشور دارند. روزی نیست که مقام ها و نخبگان مصری حرفی درباره اخوان المسلمین نزده باشند و له یا علیه آنها موضعی را اتخاذ نکرده باشند تا آن جا که در برنامه های تبلیغاتی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری مصر نیز جایگاهی برای خود یافته اند.

به گزارش روزنامه العرب، چاپ لندن، عبدالفتاح السیسی و حمدین الصباحی تنها دو نامزد انتخابات ریاست جمهوری مصر به طور تلویحی موافقت کرده اند که اخوانی ها را از عرصه سیاسی این کشور کنار بگذارند. هر دو طرف اظهاراتی را علیه اخوانی ها بیان می دارند که نشان می دهد به مثابه پیش پرداختی از سوی هر کدام از آنها برای رسیدن به سمت ریاست جمهوری است.

این در حالی است که اخوانی ها همچنان قدرتی در خور توجه در مصر محسوب می شوند و علی رغم این که از عرصه قدرت کنار گذاشته شده اند، همچنان قدرتی در خور توجه محسوب می شوند که تاثیری شگرف بر افکار عمومی مصر می گذارند. تا جایی که پیش بینی می شود تحریم انتخابات از سوی یوسف القرضاوی، رهبر معنوی جماعت اخوان المسلمین تاثیری موثر بر میزان مشارکت مصری ها در انتخابات ریاست جمهوری بگذارد. با این حال هر دو نامزد همچنان برای جذب آرای اخوانی ها به سود خود تلاش می کنند اگر چه همچنان بر دور کردن آنها از قدرت تاکید دارند.

عماد شاهین، استاد علوم سیاسی در دانشگاه امریکایی ها به خبرگزاری روزنامه نگاران عرب می گوید: «در این خصوص السیسی همه را با اظهاراتش شوکه کرد و همه تلاش هایی که می توانست به آشتی یا گفت وگو با جماعت اخوان المسلمین منجر شود را نقش بر آب کرد. کشور شاهد دو دستگی سیاسی است و انتظار می رفت تحت شرایطی گفت وگوهایی میان دو طرف برای آرام کردن فضای سیاسی انجام شود. از السیسی که می رود تا رئیس جمهوری آینده مصر شود انتظار می رود تا رئیس جمهور همه مصری ها و نه فقط مویدان جریان 30 ژوئن باشد.»

شاهین همچنین نگرانی خود را از ادامه خشونت هایی که اخوان المسلمین اعلام کرده اند در صورت پیروزی السیسی به سمت ریاست جمهوری در پیش خواهد گرفت ابراز داشت و گفت که اخوانی ها با او دشمنی دارند و انتظار نمی رود که بگذارند با خیال راحت در این منصب بماند. حتی اگر از همه صلاحیت های قانونی خود برای جلوگیری از ناآرامی ها استفاده کند.

شاهین درباره نگرش حمدین الصباحی نیز می گوید: «آن طور که از اظهاراتش پیدا است او نیز در همین مسیر حرکت می کند. در عین حال او هیچ خط و موضع روشنی در این زمینه ندارد. او در زمان حکومت حسنی مبارک، رئیس جمهوری سابق نیز با اخوانی ها عقد اخوت بسته بود.»

وی همچنین به تناقض در اظهارات حمدین الصباحی اشاره می کند و می گوید: «او این بار گفته است که در دولتش جایی برای اخوان نخواهد بود. اما طبیعت فردی مثل صباحی نشان می دهد که وی در صورتی که مجددا رئیس جمهور شود با اخوانی ها آشتی خواهد کرد تا بتواند از اعتبار سیاسی آنها برای کسب حمایت مردمی استفاده کند. به ویژه که او فردی است که بر خلاف السیسی حمایت مردمی قدرتمندی پشت سر خود ندارد.»

مصطفی کامل السید، استاد علوم سیاسی در دانشگاه قاهره نیز در این باره می گوید: «تاکید السیسی بر نبود جریانی به اسم اخوان المسلمین در طول دوران ریاست جمهوری اش بر مصر ترور سیاسی همه تلاش هایی است که برای آشتی و میانجی گری سیاستمداران برای پایان دادن به بحران پیش آمده میان حکومت موقت و اخوان المسلمین جریان دارد. در حالی که بحران اخوان با حکومت فعلی نیست بلکه با شخص السیسی است.»

وی همچنین می گوید: «السیسی به صراحت هر گونه آشتی ای با اخوانی ها را رد کرده و از مصری ها خواسته است که در سایه آنها از هر گونه خشونت و ناآرامی اجتناب کنند. او امیدوار است که بتواند برای بعد از السیسی به تسویه حسابی با اخوانی ها برسد، اگر چه بعید به نظر می رسد که تحت هر فشار داخلی یا خارجی تن به بازگشت اخوانی ها به حیات سیاسی کشور بدهد.»

سعید اللاوندی، کارشناس مسائل بین المللی در مرکز مطالعات سیاسی و استراتژیک الاهرام نیز در این باره می گوید: «نه السیسی و نه الصباحی نمی توانند هیچ کدام از اخوانی ها را از حیات سیاسی شان چه برای انتخابات ریاست جمهوری چه برای نامزدی در مجلس منع کنند. حرف اخوانی ها یک حرف ملی نیست بلکه برخواسته از فکر و ایدئولوژی خاصی است.»

اللاوندی همچنین می گوید: «آینده اخوان المسلمین مرهون سیاست های رئیس جمهور پیش روی مصر است و در صورت موفقیت در تحقق عدالت اجتماعی و تطبیق مبادی و اهداف دو دولت 25 ژانویه و 30 ژوئن نمی توان تصوری از نقش آینده سیاسی اخوان در دهه های آینده پیش بینی کرد.»

وی تاکید می کند، در صورت شکست رئیس جمهوری پیش رو در اجرای برنامه انتخاباتی اش جریان اسلامی مجدد ظهور خواهد کرد و عالی ترین کلام را نزد افراد ساده جامعه خواهد داشت.

اللاوندی همچنین می گوید: «انتظار می رود جماعت اخوان المسلمین فعالیت سیاسی خود را در باطن دنبال کند به معنای دیگر پیش بینی می شود که جماعت اخوان المسلمین ستون پنجم خود را در انتخابات پیش رو پیش بیندازد، چه در پارلمان چه در قالب گروه های ملی، و به زودی به السیسی نیز اعلام جنگ دهد و به تظاهرات و ناآرامی ها و انفجارها ادامه دهد، به عبارت دیگر سناریوی دهه شست این بار با السیسی تکرار خواهد شد. همچنین انتظار می رود که تنشی حقوقی در سطح زیر پا گذاشتن حقوق بشر شاهد باشیم تا آن جا که افکار عمومی علیه السیسی در دوره پیش روی ریاست جمهوری اش تحریک شود.»