گزارش رویترز از اتاق جنگ آمریکای مدرن

دیپلماسی ایرانی: ساعت های نصب شده روی دیوار که زمان کایل، تهران و بوگاتا را نشان می دهند. چهره هایی دور میز کنفرانس که اغلب جوانند و صحبت از اهداف و تماس های نیمه شبی با اروپا. این شکل و شمایل اتاق جنگ آمریکای مدرن است.

اما این نشست ها را خزانه داری آمریکا برگزار می کند، نه پنتاگون. سلاح های دست آنها هم نه پهپاد است و نه موشک های کروز. مقامات خزانه داری آمریکا اهرم تحریم های مالی را در اختیار دارند.آدام ژوبین، مدیر لاغر اندام و جوان دفتر کنترل دارایی های خارجی خزانه داری آمریکا در آغاز جلسه از تیم اش برای اینکه  ساعت ها بی خوابی را تحمل کردند تا در مورد تحریم ها علیه مقامات روسی مشاوره دهند، تشکر می کند. با الحاق کریمه به روسیه و افزایش ناآرامی ها در مناطق شرقی اوکراین، تنش ها بین آمریکا و روسیه به سرعت در حال افزایش است.

البته تحریم هایی که تا کنون علیه روسیه اعمال شده بیشتر جنبه سمبولیک دارد و بیشتر هدف از اعمال آنها ارسال پیام برای کرملین است. در واقع اوباما با استفاده از تحریم ها برای واکنش نشان دادن به روسیه نشان داد مانند موضوعاتی نظیر کره شمالی، ایران و سوریه، علاقمند از در این مورد نیز از جنگ مالی به جای رویارویی نظامی استفاده کند. به همین دلیل است که این روزها نشست های خزانه داری آمریکا به خط مقدم جبهه آمریکا و متحدان اش تبدیل شده است.

واحد تحریم های خزانه داری آمریکا معروف به OFAC  از گروهی 170 نفره تشکیل می شود که عمدتا حقوقدان و تحلیلگر اطلاعاتی هستند. مارک دابویز، از بنیاد دفاع از دمکراسی ها که از اعمال تحریم ها علیه ایران حمایت می کند بر این باور است که OFAC یکی از قدرتمندترین آژانس های دولتی در آمریکاست که کمتری کسی در مورد آن اطلاعات دارد.

به گزارش رویترز، البته تحریم ها همواره موفق نبوده اند. به خصوص تحریم های یکجانبه که نمونه آن 54 سال است در مورد کوبا اعمال می شود اما دستاوردی چندانی نداشته است. اما خزانه داری به همراه کنگره و اتحادیه اروپا آن دسته از افرادی که می گفتند تحریم ها علیه ایران شکست می خورد را ساکت کردند. تحریم های مالی و نفتی علیه ایران تا حدود زیادی موثر واقع شد و برخی ادعا می کنند که در نتیجه این تحریم ها بود که ایران پای میز مذاکره آمد. به گزارش این خبرگزاری انگلیسی، برخی مقامات کنونی و سابق می گویند به لطف این تجربه موفق بود که آمریکا اکنون با دو چالش بزرگ در به راه انداختن جنگ مالی روبرو است.

موفقیت در جلب حمایت بین المللی برای اعمال تحریم ها علیه ایران برای واشینگتن سال ها به طول انجامید.  در صورتی که مذاکرات هسته ای با ایران به نتیجه برسد، روند لغو تحریم ها به مراتب از اعمال آن پیچیده تر خواهد بود. برخی مقامات سابق آمریکایی پیش بینی می کنند پس از اینکه آمریکا از اهرم های ناشی از سلطه خود بر سیستم مالی جهان برای مجازات دشمنان اش استفاده کرد، اکنون خود آمریکا نیز می تواند هدف حمله های مالی کشورهایی مانند چین و روسیه قرار بگیرد.

تعیین اهداف

اهداف OFAC معمولا توسط کاخ سفید تعیین می شوند. در اوایل مذاکرات هسته ای پاییز گذشته با ایران، یک موسسه مالی به OFAC تلفن زد و از یک معامله مشکوک خبر داد. یک شرکت ژاپنی خود را به عنوان فروشنده میوه خشک معرفی کرده بود و به حساب یک شرکت در هنگ کنگ پول واریز کرده بود. البته حجم این پول خیلی زیاد نبود و به چند ده هزار دلار می رسید و موجب تعجب مقامات خزانه داری شد. پس از بررسی ها مشخص شد شرکت هنگ کنگی تولید کننده موادی بوده که در راکتور آب سنگین کارایی داشتند. به همین دلیل آمریکا راه مبادله دلاری برای این شرکت را مسدود کرد.

این اقدام در شرایطی که مذاکرات هسته ای در جریان بود یک پیام برای تیم مذاکره کننده هسته ای ایران ارسال کرد مبنی بر اینکه مقامات خزانه داری به دقت معامله های مربوط به ایران را رصد می کنند.

بابک زنجانی ها به جای تحریم های بیشتر

خزانه داری آمریکا از اواخر سال 2012، تصمیم گرفت به جای اعمال تحریم های جدید علیه ایران به دنبال افرادی برود که به ایران در دور زدن تحریم ها کمک کرده اند. بابک زنجانی از جمله این افراد بود که با راه اندازی 65 شرکت از ترکیه گرفته تا مالزی تحریم ها را دور می زد. با شناسایی زنجانی و امپراطوری او اتحادیه اروپا و آمریکا سیستم زنجانی را هدف تحریم ها قرار داند. در همین حال دولت در ایران تغییر کرد و حسن روحانی بر سر کار آمد. رئیس جمهور میانه روی ایران نیز دستور پیگیری پرونده زنجانی را داد و اعلام شد او 2 میلیارد و 700 میلیون دلار پول نفت به ایران بدهکار است.

راه دشوار

در اواخر سال 2012 اقتصاد ایران با مشکلات عدیده ای مواجه شد و میلیون ها دلار درآمد ناشی از صادرات نفت به دلیل اعمال تحریم ها از دست رفت. به موجب توافق هسته ای مقدماتی که در ماه نوامبر بین ایران و گروه 1+5 امضاء شد، برخی از تحریم های اعمالی علیه ایران نیز در حال تعلیق قرار گرفت.

باید گفت آخربن باری که آمریکا تحریم ها را برای تقویت دیپلماسی تعدیل کرد، اوضاع به خوبی پیش نرفت. در سال 2005 آمریکا 25 میلیون دلار از دارایی های کره شمالی را آزاد کرد تا پیونگ یانگ به میز مذاکره باز گردد. اما در نهایت کره شمالی به راه خود ادامه داد و این لغو تحریم هم به نفع برنامه های هسته ای پیونگ یانگ تمام شد. به همین دلیل این تجربه ناموفق موجب شده است که آمریکا در مورد لغو تحریم های ایران احتیاط زیادی به خرج دهد.

جنگ مالی جهانی

موفقیت آمریکا در استفاده از تحریم های مالی علیه اهدافی مانند ایران دیگر کشورها را بر آن داشته است تا توانمندی های خود را در استفاده از این ابزار افزایش دهند. یک مقام خزانه داری آمریکا به یاد می آورد که مقامات مالی چین در جریان نشستی در سال 2011 از او در مورد قدرت OFAC سئوال کرده و پرسش های فنی را در مورد نحوه عملکرد آن مطرح کرده اند. چین در حال توسعه قوانین خود در جهت بر عهده گرفتن اختیار اعمال تحریم های یکجانبه است. این در حالی است که این رویکرد برای مقامات آمریکایی نگران کننده است. آنها می گویند آیا ما برای جهانی آماده هستیم که در آن فدراسیون روسیه و جمهوری خلق چین فهرستی از تحریم های یکجانبه داشته باشند که خود علیه دیگر کشورها اعمال می کنند.

تحریریه دیپلماسی ایرانی /10

انتشار اولیه: سه شنبه 26 فروردین 1393/ باز انتشار: سه شنبه 2 اردیبهشت 1393