روسیه می تواند از طریق ایران به آمریکا ضربه بزند

دیپلماسی ایرانی: در حالی که روسیه با الحاق کریمه به خاک اش پیش می رود و آمریکا نیز تحریم های بیشتری را برای مجازات مسکو اعمال کرده است، مقامات آمریکایی و روسیه هفته گذشته را در وین کنار هم سپری کردند تا به موضوع هسته ای ایران رسیدگی کنند.

به نظر می رسد که این نسخه جدیدی از جنگ سرد باشد که در آن لزوما همه بخش ها متاثر نمی شوند. مقامات آمریکایی پس از اینکه به همتایان روس خود پای میز مذاکرات وین نشستند، اعلام کردند که این مذاکرات سازنده بوده است.

به گزارش فایننشال تایمز، یک مقام آمریکایی عالی رتبه در این زمینه اظهار داشت: مسکو به هسته ای شدن ایران و یا شدت گرفتن تنش ها در منطقه خلیج فارس علاقمند نیست. وی افزود: مسکو بنا بر منافع خود در مذاکرات هسته ای با ایران حاضر می شود، نه منافع آمریکا .

البته این همچنان یک تفکر امیدوارانه است که تصور کنیم بحران اوکراین، سیاست روسیه در قبال خاورمیانه و به خصوص ایران را تحت تاثیر قرار نمی دهد، زیرا این همانجایی است که می توان ضربه های کاری را به آمریکا وارد کرد.

رابرت آینهورن، مذاکره کننده سابق آمریکا با ایران می گوید: شاید در ظاهر دلیلی وجود نداشته باشد که روس ها بخواهند روند مذاکرات هسته ای با ایران را تضعیف کنند، اما به طور کلی نمی توان روی محاسبه هزینه فایده هایی که ولادیمیر پوتین انجام می دهد، حساب کرد.

باوجود رفتار خوب روسیه در وین، نمایندگان مسکو این شهر را با این هشدار ترک کردند که در صورتی که کرملین ناگزیر شود، از مذاکرات هسته ای با ایران به عنوان اهرمی در مقابله با غرب استفاده خواهد کرد.

فیودور لوکیانوف، کارشناس سیاست خارجی در مسکو می گوید: انتظار دارم که مسکو از طریق تقویت روابط با ایران و ارسال تسلیحات بیشتر به سوریه، به آمریکا و متحدان اروپایی اش واکنش نشان دهد. به گفته او، برای روسیه دلیلی وجود ندارد که بخواهد مشکلات آمریکا در خاورمیانه را کاهش دهد.

اما روسیه تا چه اندازه می تواند به منافع غرب در خاورمیانه آسیب بزند؟ ضربه زدن به مذاکرات هسته ای با ایران بی ثمر خواهد بود. اما در عین حال مسکو می تواند قدرت چانه زنی غرب در مذاکرات هسته ای با ایران را تضعیف کند. این یکی از کارت هایی است که روس ها در اختیار دارند. از سوی دیگر روس ها کارت اس 300 را نیز دارند که می توانند آن را در این بازی به کار ببرند و از این طریق توانایی اسرائیل برای حمله به تاسیسات هسته ای ایران را کاهش دهند.

به گزارش این روزنامه انگلیسی، کارشناسان  در مورد قراردادهای تسلیحاتی روسیه به خصوص سامانه دفاعی موشک های اس 300 نگران هستند. قراردادی که در سال 2010 از سوی مسکو و تحت فشار آمریکا لغو شد. کلیف کاپچان، تحلیلگر گروه اوراسیا در این زمینه اظهار داشت: این یکی از کارت هایی است که روس ها دارند . از سوی دیگر روس ها می توانند نظام اعمال تحریم ها علیه ایران را تضعیف کنند. برای مثال مسکو می تواند به بانک ها برای از سرگیری مبادلات مالی با تهران چراغ سبز نشان دهد یا قراردادهای تجاری خود را به ایران احیا کند.

از سوی دیگر موضوع یک معامله پایاپای نفت در برابر غذا نیز بین ایران  و روسیه مطرح است و شایعه آن در چند ماه اخیر به گوش رسیده است. در حالی که برخی کارشناسان در مورد ثمربخشی این استراتژی ابراز تردید می کنند و وزیر نفت ایران نیز می گوید در مورد معامله پایاپای نفت در برابر غذا خوش بین نیست اما مارک فیزپاتریک نظر دیگری دارد. او که کارشناس منع اشاعه در موسسع بین المللی مطالعات استراتژیک لند است می گوید، شکستن تحریم نفتی علیه ایران می تواند چین و دیگر مشتریان نفتی ایران را ترغیب کند تا تحریم های اعمال شده علیه ایران را نادیده بگیرند و ایران نیز انگیزه بیشتری برای پافشاری بر مواضع سختگیرانه خود پیدا کند.

این در شرایطی است که ایران این تحولات را به دقت زیر نظر دارد، زیرا همواره تلاش کرده است که بین ائتلاف گروه 1+5(آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و آلمان) شکاف ایجاد کند. این یکی از تاکتیک های مورد علاقه ایران به شمار می رود. البته مقامات تهران در هفته های اخیر موضع بسیار محتاطانه و سنجیده ای را در مورد تقابل شرق و غرب بر سر مساله اوکراین اتخاذ کرده اند. اما واضح است که تحولاتی مانند کاهش وابستگی اروپا به گاز روسیه می تواند فرصت های زیادی را در تجارت انرژی ایران و اتحادیه اروپا ایجاد کند.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10

انتشار اولیه : سه شنبه 5 فروردین 1393 / باز انتشار : دوشنبه 11 فروردین 1393