پاسخ عراقچی به همه حواشی مذاکرات ژنو

معاون امور حقوقی و بین المللی وزارت امور خارجه با اشاره به امکان رسیدن به جمع بندی در مذاکرات ایران و 1+5 طی 6 ماه تا یک سال در صورت ادامه جدیت در مذاکرات آتی، تأکید کرد که باید سند مکتوبی بین ایران و 6 کشور برای روشن کردن کل مسیر امضاء شود.

 

به گزارش العالم سیدعباس عراقچی در پاسخ به این سوال که آیا در دور آینده مذاکرات در ژنو، احتمال دستیابی به توافقی مکتوب درباره نقشه راه ایران وجود دارد؟ تصریح کرد: حتما باید این طور باشد. ما نهایتا باید به سند مکتوبی برسیم که بین شش کشور و ایران امضاء شود و بر اساس یک سند مکتوب که در آن کل مسیر روشن است، پیش برویم.

 

وی تأکید کرد: ما حاضر نیستیم در تاریکی حرکت کنیم. کل مسیر باید روشن باشد. هم هدف باید مشخص باشد و هم باید مشخص باشد که از چه مسیری باید برای رسیدن به هدف گام برداشت. این مسائل باید به عنوان سند مکتوب امضاء شود، آن گاه برداشتن گام ها شروع می شود. البته شاید در نظر گرفتن دور آینده مذاکرات ژنو برای رسیدن به این نقطه زود باشد، اما امیدواریم که در مذاکرات بعد از دور بعدی، به این نقطه برسیم.

 

وی درباره سقف زمانی مذاکرات گفت: اگر این جدیتی را که ما در مذاکرات ژنو دیدیم، در مذاکرات آتی هم ببینیم ؛ معتقدیم که ظرف شش ماه تا یک سال می توانیم مذاکرات را جمع بندی کنیم و شاید بتوانیم ظرف سه ماه یا شش ماه به نتایجی درخصوص گام اول برسیم.

 

معاون امور حقوقی و بین المللی وزارت امور خارجه درباره سطح مذاکرات آتی، گفت: آن ها آمادگی دارند که مذاکرات آتی در سطح وزیران برگزار شود اما هم آن ها و هم ما ترجیح می دهیم جلسه وزیران زمانی برگزار شود، که محتوای مدالیته هم به توافق طرفین رسیده و زمینه امضای سند مکتوب فراهم شده باشد. تا آن زمان، جلسات کارشناسی در سطح معاونان وزیر برگزار خواهد شد. البته در این جلسات دکتر ظریف و خانم اشتون هم حضور دارند تا آن ها مذاکرات را هدایت کنند.

 

وی درباره جلسات کارشناسی نیز گفت: جلسات کارشناسی که توافق شد دو طرف داشته باشند، تا قبل از جلسه بعدی مذاکرات در ژنو برگزار خواهد شد، درباره تاریخ و محل آن هنوز تصمیمی گرفته نشده است. به منظور تعیین زمان و مکان این جلسات با دفتر خانم اشتون در تماس هستیم. هدف از برگزاری این جلسات آن است که کارشناسان دو طرف در زمینه های علمی و هسته یی و همچنین مسائل مربوط به تحریم که مسائل مالی، تجاری، بانکی و غیره را شامل می شود، بیشتر و عمیق تر مسائل را بحث کنند تا نتیجه را به مذاکرات معاونان در ژنو ارائه دهند تا به پیشرفت مذاکرات کمک شود.

 

وی در پاسخ به سؤالی درباره ماهیت و نتایج مذاکرات ایران و گروه 1+5 در ژنو گفت: قضاوت درباره نتایج مذاکرات و فضای حاکم بر آن، هنوز زود است. مشخصه اصلی مذاکرات در ژنو، جدی بودن طرفین در مذاکره است و این امر باعث شد تا از مثبت بودن فضا سخن به میان آید.

 

عراقچی افزود: جدی بودن و ورود به مباحث محتوایی و جزئیات از مشخصات مذاکرات اخیر بود، و تصمیم طرفین به عدم انتشار جزئیات مذاکرات، نشان دهنده جدیت روند آن و تمایل طرفین برای رسیدن به هدف است.

 

وی در پاسخ به سؤالی درباره اعتراض برخی جریان های داخل کشور به عدم انتشار جزئیات مذاکرات و نگرانی درباره اعطای امتیاز به طرف مقابل، اظهار کرد: این مسائل بازی های رسانه ای است؛ چرا این احتمال مطرح نمی شود که طرف مقابل ممکن است امتیازاتی داده باشد که نخواهد رسانه ای بشود؟ به نظر بنده، اگر بخواهیم مذاکره ای واقعی انجام دهیم، باید الزامات آن را نیز بپذیریم.

 

وی لازمه یک مذاکره جدی را عدم انتشار جزئیات آن قبل دستیابی به توافق دانست و خاطرنشان کرد و گفت: مذاکرات ایران با کشورهای 1+5 و رسیدن به توافق در این زمینه دشمنانی دارد که در صدر آن ها رژیم صهیونیستی است.

 

معاون وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به تلاش مذبوحانه رژیم صهیونیستی و نخست وزیر آن برای به شکست کشاندن این مذاکرات تصریح کرد: رژیم اشغالگر قدس از هیچ تلاشی برای به مانع تراشی بر سر به نتیجه رسیدن این مذاکرات دریغ نخواهد ورزید. به همین دلیل از یک طرف، مقامات این رژیم با سفر به کشورهای مختلف و تماس با سران کشورها تلاش می کنند این مذاکرات را به شکست بکشانند، و از سوی دیگر رسانه های آن ها علیه این مذاکرات تبلیغ می کنند.

 

وی با اظهار تأسف نسبت به تأثیرپذیری بخشی از فضای رسانه ای کشورمان از «یک پایگاه متعلق به صهیونیست ها» تأکید کرد: رژیم صهیونیستی به هیچ عنوان خواستار به نتیجه رسیدن این مذاکرات نیست. از این رو نباید جزئیات این مذاکرات منتشر شود.

 

وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر احتمال افشای جزئیات مذاکرات از سوی آمریکا به رژیم صهیونیستی، اظهار کرد: تردیدی نیست که آن ها با هم شریک هستند و در یک جبهه قرار دارند، و آمریکایی ها خودشان باید از تخریب فضای مذاکرات جلوگیری کنند.

 

مذاکره کننده ارشد کشورمان ادامه داد: ما تاکنون شاهد بوده ایم که طرف های مقابل ما نیز جزئیات مذاکرات را منتشر نکرده اند و همه آن چه تاکنون در این باره انتشار یافته است، عاری از واقعیت و براساس حدس و گمانه زنی است؛ و با بررسی آن ها می توان پی برد که منشأ این جزئیات ادعایی صهیونیست ها هستند.

 

وی تصریح کرد: ملت ایران به خوبی می دانند که تیم مذاکره کننده در پی تبلیغات و اقدامات نمایشی نیست. بلکه درصدد مذاکرات واقعی هستیم و آن ها نتایج این مذاکرات را از ما می خواهند و به خوبی می دانند که در صورت دستیابی به نتیجه حتما جزئیات را خواهیم گفت.

 

وی با بیان این که «شخصا بر انتشار و علنی شدن جزئیات مذاکرات اصرار دارم» خاطرنشان کرد: همگان باید اقدامات ما را ببینند و مشاهده کنند که چگونه مقاومت، و از منافع ملت ایران دفاع کردیم. با این وجود، ملت ایران این موضوع را درک خواهند کرد.

 

مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران در دفاع از محرمانه باقی ماندن جزئیات مذاکرات اخیر، اظهار کرد: تاکنون جزئیات هیچ کدام از مذاکرات گذشته نیز منتشر نشده است. بلکه همواره کلیات و طرح های مذاکره مطرح می شد؛ و پس از آن که معلوم می شد مذاکره مذکور به نتیجه نخواهد رسید، کلیاتی درباره آن انتشار می یافت.

 

وی در پاسخ به برخی مسائل مطرح شده مبنی بر این که مذاکرات ژنو از اختلافات ماهیتی میان دیدگاه های طرفین مذاکرات درباره مسائل مختلف پرده برداشت، گفت: قطعا اختلافات جدی میان ما با طرف مقابل وجود دارد و این امر قابل انکار نیست. ما در مواردی با همدیگر حتی اختلاف نظرهای عمیق داریم با این وجود امیدواریم بتوانیم به راه حل مشترکی برای این اختلافات دست یابیم.

 

وی با بیان این که «ما به طرف مقابل اطمینان نداریم» تصریح کرد: ما ذوق زده و به آن ها خوش بین نیستیم. ولی به عنوان دیپلمات امیدواریم به راه حلی دست یابیم. تردیدی نیست که این امر دشوار است و در این زمینه راه درازی در پیش داریم. ولی مهم این واقعیت است که برای اولین بار در مذاکرات ژنو ما در یک مسیر واحد قرار گرفتیم.

 

عراقچی اظهار کرد: قبل از این طرفین در مسیرهای متفاوتی گام برمی داشتند و فضاهای فکری و ذهنی جداگانه ای داشتند به همین دلیل به گونه ای در مقابل یکدیگر قرار گرفته بودند.

 

وی نقطه تمایز این مذاکرات با دوره های پیشین را قرار گرفتن طرفین در مسیر راه حل سیاسی دانست و تأکید کرد: این مسیر ابتکار جمهوری اسلامی ایران بود تا در راه جدیدی گام برداریم و چارچوب های آن را نیز معرفی کردیم و طرف مقابل نیز پس از دو روز مذاکره فشرده، چارچوب مذکور را پذیرفت.

 

وی با بیان این که «گروه 1+5 هنوز محتوای پیشنهادی ایران را نپذیرفته است» گفت: آن ها چارچوب مطرح شده از سوی ایران را مورد پذیرش قرار داده اند، و ما از این پس در چارچوب پیشنهادی خودمان حرکت می کنیم. البته این مسیر دشوار، پر فراز و نشیب، طولانی و دارای دشمنان فراوانی است.

 

مذاکره کننده ارشد ایران در مذاکرات هسته یی ژنو در پاسخ به سؤالی درباره موافقت 1+5 با چارچوب پیشنهادی مذاکرات از سوی ایران و چگونگی روند مذاکرات آینده و نقاط اشتراک و اختلاف مورد بحث، اظهار کرد: طرف مقابل با چارچوب پیشنهادی ما موافقت کرده است ولی هنوز با موضوعات داخل این چارچوب توافق نکرده ایم. بی تردید گام های مختلفی وجود دارد و طرفین رویکرد گام به گام را پذیرفته اند و گام هایی را به صورت متقابل و متعادل و همزمان برداریم.

 

وی تصریح کرد: مذاکرات در ژنو درباره چگونگی گام های مذکور تا حدودی پیشرفت داشت و درباره ایده های کلی مورد نظر طرفین بحث شد. درباره این که چه مسائلی که می توانند موضوع مذاکره در مرحله کنونی یا در آینده باشند بررسی و مرور کلی شده است، که امیدواریم در نشست بعدی مسائل مورد مناقشه را آغاز کنیم و در جلسه ژنو فقط درباره مدالیته توافق صورت گرفت، که این خودش قدم بزرگی است.

 

وی درباره اختلاف نظر ایران و گروه 5+1 در زمینه اولویت های مذاکره و در پیش گرفتن شیوه گام به گام ایران یا شیوه گروه 5+1 مبتنی بر اعتمادسازی، اظهار کرد: این اختلاف را ما در ژنو حل کردیم و طرف مقابل قبول کرد که بر اساس مدالیته ما حرکت کند. یعنی اول هدف مشترک و بعد گام ها؛ در گام ها هم گام اول و گام آخر به عنوان مهم ترین گام ها طراحی شوند. در ژنو توافق کردیم که بر سر این سه موضوع توافق حاصل شود و بعد حرکت آغاز شود. یعنی در هدف مشترک و اصول و چارچوب و کلیات گام آخر و بعد در خصوص گام اول.

 

عراقچی افزود: گام اول شامل اقداماتی خواهد بود که طرفین به منظور ایجاد فضای اعتماد انجام خواهند داد. این که این گام ها چه خواهد بود، هنوز توافق حاصل نشده است. آن ها پیشنهاداتی داده اند و ما نیز پیشنهاداتی مطرح کرده ایم. مسلما هر دو طرف باید اعتمادسازی کنند و اگر ما اقداماتی انجام می دهیم و اعتماد آن ها جلب می شود، اقداماتی وجود دارد که آن ها باید به منظور اعتمادسازی انجام دهند تا اعتماد ما جلب شود که یکی از این اقدامات، رفع تحریم ها خواهد بود و این اقدام از گام اول تا گام آخر باید صورت گیرد. تحریم ها باید در همه گام ها مدنظر باشد تا گام آخر که دیگر همه تحریم ها برداشته خواهد شد.

 

وی در پاسخ به این سوال که اگر گروه 5+1 اعتمادسازی ایران را پیش شرط رفع تحریم ها کند، و توقف غنی سازی اورانیوم 20 درصدی را مبنای رفع تحریم ها سازد، موضع ایران در قبال چنین رفتاری چه خواهد بود؟ گفت: چرا عکس این مساله را مطرح نمی کنید؟ این ما هستیم که می گوییم تحریم ها باید برطرف شود تا در مقابل، ایران گام هایی اعتمادساز بردارد.

 

وی تأکید کرد: اصل ایده درست است، ما هدفی مشترک داریم، هدف مشترک جایی است که در آن ایران، برنامه هسته یی صلح آمیز خود از جمله حق غنی سازی را خواهد داشت و همه تحریم ها برداشته خواهد شد. برای رسیدن به این هدف، گام های مختلفی برداشته می شود که در این گام ها به تدریج اعتمادسازی صورت می گیرد و به تدریج تحریم ها برطرف می شود، تا به مرحله هدف مشترک برسیم که در آن جا همه تحریم ها برطرف می شود.

 

عراقچی درباره مساله حق ایران در غنی سازی اورانیوم و موضع گروه 5+1 در قبال این حق، خاطرنشان کرد: در خصوص موضوع غنی سازی، موضع ما کاملا روشن است؛ غنی سازی، حق مردم ایران است؛ بنابراین خود این حق قابل مذاکره نیست و ما به هیچ وجه حاضر نیستیم درباره نفس غنی سازی مذاکره کنیم. ولی ابعاد غنی سازی، دامنه غنی سازی، اندازه غنی سازی، جزئیات غنی سازی می تواند موضوع مذاکره باشد و ما همان طور که گفتیم، آمادگی داریم نگرانی های طرف مقابل و نه بهانه جویی های آنان را مدنظر قرار داده و رفع کنیم.

 

وی افزود: به این ترتیب، غنی سازی بخشی از هدف پایانی است و قابل سازش و مذاکره نیست ولی ابعاد و اندازه های آن قابل مذاکره است که در طول مذاکرات مشخص می شود.

 

وی درباره ادعای نشریه نیویورک تایمز درباره آغاز بررسی مسأله آزادسازی اموال بلوکه شده ایران در آمریکا و این که آیا این مساله ربطی به چارچوب مذاکرات دارد، گفت: همه این مسائل و مسائل مشابه آن، فضاسازی های رسانه ای است، ما مطمئن نیستیم که این اقدامات با چه هدفی صورت می گیرد.

 

معاون وزیر خارجه ادامه داد: آن چه از نظر ما قطعی است آن است که در یک پروسه مذاکراتی و در یک پروسه گام های متقابل، همه تحریم ها باید رفع شود، و همه اموال ایران باید آزاد شود و تحریم ها، اعم از تحریم های شورای امنیت و چندجانبه یا تحریم های یکجانبه آمریکا باید برطرف شود. در یک پروسه زمانی که درباره مدت آن هم تصمیم گیری خواهد شد، همه این تحریم ها باید برطرف شوند.

 

وی درباره میزان صحت ادعای بررسی این مساله از سوی آمریکا نیز اظهار کرد: آمریکایی ها، با آوردن یک متخصص مسائل تحریم ایران به مذاکرات ژنو، جدیت خود را ثابت کردند. حضور این شخص در طول مذاکرات و توضیحاتی که می داد، نشان می داد که آمریکایی ها حداقل حاضرند جدیت خود را نشان بدهند. این مساله، در ادامه مسیر بیشتر مشخص خواهد شد. ما به این نتیجه رسیده ایم که مذاکرات فنی بین متخصصان لازم است برای این که جزئیات مربوط به رفع تحریم ها و جزئیات مربوط به اقدامات اعتمادساز بحث شود و من مطمئنم که این مساله به روند مذاکرات در جلسه آینده مذاکرات در ژنو کمک خواهد کرد.

 

وی درباره خبرهای منتشر شده مبنی بر کاهش غنی سازی اورانیوم از بیست درصد به کمتر از پنج درصد، و همچنین غنی سازی آن در خارج ایران و کاهش تعداد و سرعت سانترفیوژهای نیروگاه های نطنز و فوردو گفت: ایران و گروه 1 + 5 توافق کرده اند که جزئیات مذاکرات را اعلام نکنند . ما در مذاکرات ژنو ایده های کلی را بررسی کردیم و وارد این مباحث جزئی نشدیم و ما قبلا هم موضع قطعی خود را اعلام کردیم مبنی بر این که هیچ ماده ای از ایران خارج نخواهد شد و گروه 1 + 5 نیز پذیرفته است که مواد از ایران خارج نشود.

 

عراقچی در پاسخ به این سوال که آیا تعامل غرب با مسأله هسته یی ایران در مقایسه با قبل تغییری کرده یا نه، اظهار کرد: من معتقدم که هر دو طرف ایرانی و غربی تغییر کرده اند، و تغییر اصلی در طرف غربی صورت گرفته است.

 

وی افزود: طرف غربی ظرف ده سال گذشته هر فشاری را اعمال کرده است هم تهدیدهای نظامی و هم تحریم های اقتصادی مفصل را روی میز خود گذاشته است، ولی از هیچ یک از این موارد نتیجه نگرفت، و مردم ایران در برابر همه تهدیدها و فشارها ایستادگی کردند و اجازه ندادند غرب از این طریق به خواسته های خود برسد.

 

وی خاطرنشان کرد: برنامه ما هم عملاً توسعه پیدا کرد و در عرصه میدانی تثبیت شد هم تکنولوژی ما در زمینه چرخه سوخت تقریباً به مرحله پایانی رسیده است و هم تأسیسات، تجهیزات، ماشین آلات، مواد تولیده شده و ذخایر ما در سطح خوبی است. این امور غرب را به این نتیجه رسانده که هیچ کاری از دستش ساخته نیست به همین دلیل جدی تر از قبل در مذاکرات حضور پیدا می کند.

 

مذاکره کننده ارشد ایران در مذاکرات هسته یی ژنو با این حال تأکید کرد: ولی این امر به معنای آن نیست که غرب از خواسته های خود دست کشیده است بلکه برای رسیدن به خواسته های خود به جای تهدید و تحریم هم اکنون روش دیپلماسی را درپیش گرفته است و ما این موضوع را درک می کنیم و ما که در برابر تهدیدها و تحریم ها باج ندادیم طبعا در مذاکرات نیز باج نخواهیم داد.

 

وی افزود: سیاست های ایران ثابت است و فقط رویکرد ما تغییر کرده است، که این تغییر رویکرد ناشی از دو مساله است مساله اول تثبیت برنامه های ما در میدان، و مساله دوم ایستادگی مردم ایران در این رابطه و حماسه سیاسی شکوهمند اخیر مردم ایران.

 

وی ادامه داد: دولت ایران هم اکنون با دست بازتر و پشتوانه محکمتر می تواند مذاکره کند و ما به غرب اعلام کردیم که آماده یافتن راه حلی برای نگرانی های معقول غربی ها هستیم ولی این نگرانی ها نباید حاکی از بهانه جویی و سوءاستفاده باشد و غرب نباید به اسم اعتمادسازی به دنبال اهداف دیگری باشد.

 

عراقچی اظهار کرد: نگرانی های غرب اگر معقول و دارای پایه و اساس باشد ، ایران آماده تعامل با این نگرانی ها خواهد بود و غرب نیز باید نگرانی های ایران را مرتفع کند، که این نگرانی ها شامل برداشته شدن همه تحریم هاست. ما در ده سال گذشته مقاومت کرده و به غرب ثابت کرده ایم که نه تهدید نظامی و نه تحریم اقتصادی نتیجه بخش نیست.

 

وی درباره گفت وگو با وندی شرمن رییس هیأت آمریکای در حاشیه مذاکرات ژنو، گفت: در مذاکرات بین المللی و چندجانبه، گفت وگوهای دوجانبه امری کاملا طبیعی است و این گفت وگوها براساس نیاز و روند مذاکرات برگزار می شود و ما قبلا نیز در مذاکره با گروه 1 + 5 با هیأت های مذاکره کننده گفت وگوهای دوجانبه داشته ایم.

 

وی با بیان این که «این گفت وگوهای دوجانبه مذاکرات را به پیش برده است»، اظهار کرد: هدف از گفت وگوهای دوجانبه پیشبرد مذاکرات است و ما می خواهیم مسائلی را که در مذاکرات بررسی کردیم، در گفت وگوها دوجانبه مفصل تر و با جزئیات بیشتر و جدی تر بررسی کنیم. ما اگر احساس کنیم که برای تسهیل روند مذاکرات و تبادل نظرات باید گفت وگوهای دوجانبه ای داشته باشیم، این گفت وگوها را برگزار می کنیم، و قبلا نیز این مذاکرات دوجانبه را برگزار کردیم.

 

عراقچی گفت: نظرات شرمن در گفت وگوهای دوجانبه همان نظرات ایشان در مذاکرات بود و اینجانب در گفت وگوهای دوجانبه نظرات ایران را قاطعانه تر و محکم تر به اطلاع شرمن رساندم و به ایشان گفتم که ما انتظار داریم که اعتماد سازی به صورت دو طرفه صورت بگیرد و اگر غربی ها انتظار دارند که ما اعتماد آن ها را جلب بکنیم، ما نیز انتظار داریم که غربی ها اعتماد ما را جلب کنند؛ که این امر از طریق رفع تحریم های ظالمانه و به رسمیت شناختن حقوق جمهوری اسلامی ایران میسر است و در کل می توان گفت که این گفت وگوهای دوجانبه مفید بود.

 

وی درباره دلیل خوش بینی بیشتر هیأت آمریکایی در پایان گفت وگوهای دوجانبه، اظهار کرد: من معتقدم که برخورد هیأت های اروپایی و آمریکایی با مذاکرات ، مثبت بود و علتش هم آن بود که همان طور که ما جدیت را در آن ها دیدیم، آن ها هم جدیت را در ما دیدند مذاکرات مفید و جدی بود. البته مسوولان آمریکایی علاوه بر مفید و جدی خواندن مذاکرات اظهارات دیگری نیز بیان کرده و بر اختلافات هم کرده اند. این که ما توانستیم برای اولین بار وارد مسیر مشترک بشویم که نخستین نشانه آن صدور بیانیه مشترک بود، این امر به نوبه خود مفید بود.

 

وی در پاسخ به این سوال که آیا در مذاکرات به مسائلی بجز مساله ای هسته یی پرداخته شد، تأکید کرد: خیر. ولی اگر آن ها بخواهند، ما آماده پرداختن به مسائل دیگری هم هستیم.