ایر: به محرمانه بودن مذاکرات متعهدیم
تنها لهجه اش است که می تواند این فارسی زبان در غرب را از فارسی زبانان در شرق متمایز کند. «آلن ایر» یکی از نام آشناترین مقامات آمریکایی در ایران است. شاید به دلیل تسلطش بر زبان فارسی؛ این تسلط تنها در صحبت کردن و نوشتن نیست، اشعار بسیاری می داند و ضرب المثل های فراوانی را از حفظ است.
حاضرجوابی و استفاده به موقع از اشعار و ضرب المثل ها او را نسبت به دوستداران زبان فارسی در خارج از مرزهای ایران برجسته می کند. ایر، به غیر از زبان فارسی مشغولیت های دیگری هم دارد؛ او سخنگوی فارسی زبان وزارت خارجه آمریکاست. آنچه از این نام بر می آید این است که تمرکزش بیش از پیش بر کشورهایی است که به زبان فارسی صحبت می کنند و در راس آن ها، جمهوری اسلامی ایران. آلن ایر از جمله مقامات آمریکایی است که مباحث ایران را از نزدیک دنبال می کند از جمله مذاکرات هسته ای.
همچون سنوات گذشته این مقام آمریکایی همراه هیات مذاکره کننده آمریکا به ژنو آمده بود تا دور تازه مذاکرات هسته ای همراه سایر کشورهای عضو گروه 1+5 با ایران را دنبال کند؛ مذاکراتی که قرار بود متفاوت از قبل برگزار شود که اتفاقا به گواه آلن ایر این گونه هم شد. به گفته او «هرگز گفت وگوهایی این چنین فشرده، مشروح، بی پرده و رک و راست با هیات ایرانی نداشته ایم.»
یقینا یکی از دلایل آن جدی بودن هیات مذاکره کننده ایران برای حل و فصل مساله هسته ای آن هم با ارائه طرحی جامع است؛ طرحی که از سوی تهران تاکید شده است باید محرمانه بماند اما بعضی رسانه ها در ایران و اسراییل ادعا می کنند محتوای آن دیگر محرمانه نیست زیرا آمریکایی ها مهر محرمانه آن را شکسته اند. موضوعی که ایر آن را تکذیب می کند و می گوید: «هیات مذاکره کننده دولت آمریکا هیچ اطلاعاتی درباره جزییات این مذاکرات به هیچ رسانه ای ارائه نداده است.»
من شما را در کنفرانس خبری آقای ظریف در پایان نشست ژنو دیدم که با دقت به اظهارات وزیر خارجه ایران گوش می دادید و یادداشت برمی داشتید. شما در نشست های قبلی هم چنین کاری را می کردید. آیا تفاوتی در بیان اظهارات مذاکره کنندگان ارشد هسته ای سابق و فعلی ایران مشاهده کردید؟
در آن دو روز دیدارها در شهر ژنو، گفت وگوهای جدی، ماهوی و محتوایی بین ایران و شرکای ما در گروه 1+5 داشتیم. این گفت وگوهای فنی همراه با جزییات و در سطحی که تاکنون بی سابقه بود، صورت گرفت. ما درباره مراحل و اقدامات لازمی که ایران باید در جهت رفع نگرانی های جامعه بین المللی درباره برنامه هسته ای اش اتخاذ کند گفت وگو و تبادل نظر کردیم. اما بر کسی پوشیده نیست که کارهای زیادی کماکان پیش روی ماست که باید انجامش دهیم. ما همیشه گفته ایم این کار آسان و یک شبه نیست و طی این مسیر زمانبر است. مسائل مورد بحث بسیار پیچیده، فنی و نیازمند تایید و راستی آزمایی هستند. هر توافق نهایی باید به نحوی معنادار و قابل تایید به جامعه جهانی اطمینان کامل دهد که برنامه هسته ای ایران صرفا برای اهداف صلح آمیز استفاده خواهد شد و وحدت گروه 1+5 درباره این رویکرد ثابت خواهد ماند.
آقای ظریف پیش از ترک تهران تاکید داشت که به ژنو می رود برای مذاکره نه برای اعلام موضع. شما در مذاکرات ژنو از هیات مذاکره کننده ایران چنین چیزی را دریافت کردید.
مدت مدیدی است که دیدارهایی بین گروه 1+5 و ایران صورت گرفته و هرگز گفت وگوهایی اینچنین فشرده، مشروح، بی پرده و رک و راست با هیات ایرانی نداشته ایم. هیات آمریکایی همچنین گفت وگوهایی دوجانبه با هیات ایرانی داشت که از گفت وگوهای گروه 1+5 با ایران از سال ٢٠٠٩ تاکنون بی سابقه بوده است. این گفت وگوها هم بسیار مهم، محتوایی، فنی و مشروح بودند. همه سخت مشغول کار بودند و هستند و سعی می کنند کار واقعی را انجام دهند. اما فراموش نکنیم ما در ابتدای یک فرآیند هستیم. ما داده های بسیاری در ژنو دریافت کردیم، اطلاعات و داده هایی به مراتب بیشتر از گذشته و البته نیاز به دریافت اطلاعات بیشتری هم خواهیم داشت و احتمالا ایرانی ها هم می خواهند بدانند ما چه خواهیم کرد، چگونه این رویه را به جلو می بریم و چه پاسخی در دست تهیه داریم. این روند البته زمان می خواهد.
«پایانی بر یک بحران غیرضروری، آغاز افق های جدید» به عنوان طرح پیشنهادی ایران در ژنو تا چه اندازه قابل توجه بود. آیا این طرح رضایت گروه 1+5 را جلب کرده و می تواند مبنای مذاکرات آینده قرار گیرد. تفاوت این طرح با بسته های پیشنهادی سابق ایران در چه بود؟
این آغازی بود. اقدامات آغازین خود به خود باعث ذوق زدگی می شود، زیرا اول کار است. معلوم است همه در تلاش هستند تا به نوعی با قضیه برخورد کنند که منافع شان تامین شود. ولی به نظر می رسد این بار آنچه متفاوت بود این است که با دولتی طرف بودیم که برای اتخاذ رویکردی معتدل توسط مردم ایران انتخاب شده است، با نیت انجام تغییرات اقتصادی و رفع تحریم ها از طریق پاسخگویی به نگرانی های جامعه بین المللی تا آینده بهتری برای همه ایرانیان تضمین شود. وزیر خارجه جناب آقای دکتر ظریف و هیات همراهش با مذاکرات محتوایی، مشروح و با صداقت که طی سال های گذشته از آن بی بهره بودیم، به شهر ژنو تشریف آوردند. با این همه، همان طور که قبلا عرض شد، ما در مبدا یک مسیر قرار داریم، نه مقصد. پرزیدنت اوباما در سخنرانی اش در سازمان ملل متحد به سال های متوالی بی اعتمادی بین ما اشاره کرد. اما موضوع مهمی هم در میان است و آن حصول اطمینان از این که ایران به شکلی معنادار و قابل تایید به جامعه جهانی ثابت کند برنامه هسته ای اش صرفا برای اهداف صلح آمیز استفاده خواهد شد و گروه 1+5 در این رویکرد اتفاق نظر دارد. البته ناگفته نماند حق مردم ایران برای دستیابی به انرژی صرفا صلح آمیز هسته ای، مشروط بر این که نگرانی های جامعه بین الملل برطرف شود، به رسمیت شناخته می شود.
حضور کارشناسان تحریم در هیات مذاکره کننده آمریکا در ژنو حاوی پیام خاصی بود؟
هدف از حضور کارشناسان امور تحریم ها در هیات ما در ژنو این بود که ایران خواستار رفع تحریم هاست. پس ایران باید گستره تحریم های ما را درک کند و همچنین ملزومات آن ها، طرز کار آن ها، مقدمات لازم برای رفع آن ها، کدام تحریم ها به نظر ما باید فعلا باقی بمانند و چرا ما معتقدیم تحریم های محوری ما باید سر جایش بمانند تا ایران کاملا به نگرانی های جامعه بین المللی درباره برنامه هسته ای اش بپردازد.
همان گونه که عرض شد، هنوز هیچ توافقی حاصل نشده است و در حال حاضر گامی برای برداشتن تحریم ها بر نمی داریم. ما کارهای زیادی پیش رو داریم قبل از آن که برداشتن آن گام ها را آغاز کنیم می خواهیم ایران آنچه را که لازم است، درک کند. ایشان افکار و ایده هایشان را به ما داده اند و ما هم افکار و ایده هایمان را به آن ها داده ایم.
آنچه درباره هر نوع رفع تحریمی اهمیت دارد این است که اقدامات ما محدود و متناسب با اقداماتی که ایران درباره برنامه هسته ای اش انجام می دهد، باشد. ما به طور زودهنگام هیچ گامی که نظام و ساختار کلی تحریم هایمان را تضعیف کند بر نخواهیم داشت.
در پایان مذاکرات ژنو اخباری منتشر شد مبنی بر این که رسانه های اسراییلی از طریق مقامات آمریکایی حاضر در ژنو به محتوای این مذاکرات و همچنین طرح پیشنهادی ایران به گروه 1+5 دست پیدا کرده اند. این اخبار تا چه اندازه صحت دارد و آیا آمریکا براساس آنچه هیات مذاکره کننده جمهوری اسلامی تاکید دارند خود را متعهد به محرمانه ماندن پیشنهاد ارائه شده در ژنو می داند؟
هیات دولت آمریکا هیچ اطلاعاتی درباره جزییات این مذاکرات به هیچ رسانه ای ارائه نداده است. همه طرف های این مذاکرات، از جمله طرف آمریکا، حفظ محرمانه بودن مذاکرات را نشانه جدیت ما درباره این مذاکرات و بهترین راه تضمین پیشرفت آن می دانند. اما این به آن معنی نیست که آمریکا از ادامه مشورت با متحدان خود درباره برنامه هسته ای ایران صرف نظر می کند.
سنای آمریکا در آستانه مذاکرات ژنو برای حفظ فضای مثبت مذاکرات از تصویب تحریم های تازه تا پس از مذاکرات ژنو خودداری کرد. آیا این امکان وجود دارد که باز هم تصمیم گیری سنا در این باره به تاخیر بیفتد. آیا کاخ سفید توصیه ای به مجلس سنا درباره عدم تصویب تحریم های جدید خواهد داشت؟
کنگره شریک مهمی در وضع ساختار کنونی تحریم ها بوده است. مثل ما، کنگره نیز قویا بر این باور است که هر توافقی باید به طریقی معنادار و قابل تایید به جامعه جهانی اطمینان کامل دهد که برنامه ایران صرفا برای اهداف صلح آمیز استفاده خواهد شد. گروه 1+5 در این رویکرد اتفاق نظر دارد. کنگره مدام گزارش های مربوطه را دریافت خواهد کرد و گفت وگوهایی در قوه مجریه و مقننه و بین آن ها درباره بهترین روش پیش بردن مذاکرات و جزییات گفت وگوها صورت خواهد گرفت.
حاضرجوابی و استفاده به موقع از اشعار و ضرب المثل ها او را نسبت به دوستداران زبان فارسی در خارج از مرزهای ایران برجسته می کند. ایر، به غیر از زبان فارسی مشغولیت های دیگری هم دارد؛ او سخنگوی فارسی زبان وزارت خارجه آمریکاست. آنچه از این نام بر می آید این است که تمرکزش بیش از پیش بر کشورهایی است که به زبان فارسی صحبت می کنند و در راس آن ها، جمهوری اسلامی ایران. آلن ایر از جمله مقامات آمریکایی است که مباحث ایران را از نزدیک دنبال می کند از جمله مذاکرات هسته ای.
همچون سنوات گذشته این مقام آمریکایی همراه هیات مذاکره کننده آمریکا به ژنو آمده بود تا دور تازه مذاکرات هسته ای همراه سایر کشورهای عضو گروه 1+5 با ایران را دنبال کند؛ مذاکراتی که قرار بود متفاوت از قبل برگزار شود که اتفاقا به گواه آلن ایر این گونه هم شد. به گفته او «هرگز گفت وگوهایی این چنین فشرده، مشروح، بی پرده و رک و راست با هیات ایرانی نداشته ایم.»
یقینا یکی از دلایل آن جدی بودن هیات مذاکره کننده ایران برای حل و فصل مساله هسته ای آن هم با ارائه طرحی جامع است؛ طرحی که از سوی تهران تاکید شده است باید محرمانه بماند اما بعضی رسانه ها در ایران و اسراییل ادعا می کنند محتوای آن دیگر محرمانه نیست زیرا آمریکایی ها مهر محرمانه آن را شکسته اند. موضوعی که ایر آن را تکذیب می کند و می گوید: «هیات مذاکره کننده دولت آمریکا هیچ اطلاعاتی درباره جزییات این مذاکرات به هیچ رسانه ای ارائه نداده است.»
من شما را در کنفرانس خبری آقای ظریف در پایان نشست ژنو دیدم که با دقت به اظهارات وزیر خارجه ایران گوش می دادید و یادداشت برمی داشتید. شما در نشست های قبلی هم چنین کاری را می کردید. آیا تفاوتی در بیان اظهارات مذاکره کنندگان ارشد هسته ای سابق و فعلی ایران مشاهده کردید؟
در آن دو روز دیدارها در شهر ژنو، گفت وگوهای جدی، ماهوی و محتوایی بین ایران و شرکای ما در گروه 1+5 داشتیم. این گفت وگوهای فنی همراه با جزییات و در سطحی که تاکنون بی سابقه بود، صورت گرفت. ما درباره مراحل و اقدامات لازمی که ایران باید در جهت رفع نگرانی های جامعه بین المللی درباره برنامه هسته ای اش اتخاذ کند گفت وگو و تبادل نظر کردیم. اما بر کسی پوشیده نیست که کارهای زیادی کماکان پیش روی ماست که باید انجامش دهیم. ما همیشه گفته ایم این کار آسان و یک شبه نیست و طی این مسیر زمانبر است. مسائل مورد بحث بسیار پیچیده، فنی و نیازمند تایید و راستی آزمایی هستند. هر توافق نهایی باید به نحوی معنادار و قابل تایید به جامعه جهانی اطمینان کامل دهد که برنامه هسته ای ایران صرفا برای اهداف صلح آمیز استفاده خواهد شد و وحدت گروه 1+5 درباره این رویکرد ثابت خواهد ماند.
آقای ظریف پیش از ترک تهران تاکید داشت که به ژنو می رود برای مذاکره نه برای اعلام موضع. شما در مذاکرات ژنو از هیات مذاکره کننده ایران چنین چیزی را دریافت کردید.
مدت مدیدی است که دیدارهایی بین گروه 1+5 و ایران صورت گرفته و هرگز گفت وگوهایی اینچنین فشرده، مشروح، بی پرده و رک و راست با هیات ایرانی نداشته ایم. هیات آمریکایی همچنین گفت وگوهایی دوجانبه با هیات ایرانی داشت که از گفت وگوهای گروه 1+5 با ایران از سال ٢٠٠٩ تاکنون بی سابقه بوده است. این گفت وگوها هم بسیار مهم، محتوایی، فنی و مشروح بودند. همه سخت مشغول کار بودند و هستند و سعی می کنند کار واقعی را انجام دهند. اما فراموش نکنیم ما در ابتدای یک فرآیند هستیم. ما داده های بسیاری در ژنو دریافت کردیم، اطلاعات و داده هایی به مراتب بیشتر از گذشته و البته نیاز به دریافت اطلاعات بیشتری هم خواهیم داشت و احتمالا ایرانی ها هم می خواهند بدانند ما چه خواهیم کرد، چگونه این رویه را به جلو می بریم و چه پاسخی در دست تهیه داریم. این روند البته زمان می خواهد.
«پایانی بر یک بحران غیرضروری، آغاز افق های جدید» به عنوان طرح پیشنهادی ایران در ژنو تا چه اندازه قابل توجه بود. آیا این طرح رضایت گروه 1+5 را جلب کرده و می تواند مبنای مذاکرات آینده قرار گیرد. تفاوت این طرح با بسته های پیشنهادی سابق ایران در چه بود؟
این آغازی بود. اقدامات آغازین خود به خود باعث ذوق زدگی می شود، زیرا اول کار است. معلوم است همه در تلاش هستند تا به نوعی با قضیه برخورد کنند که منافع شان تامین شود. ولی به نظر می رسد این بار آنچه متفاوت بود این است که با دولتی طرف بودیم که برای اتخاذ رویکردی معتدل توسط مردم ایران انتخاب شده است، با نیت انجام تغییرات اقتصادی و رفع تحریم ها از طریق پاسخگویی به نگرانی های جامعه بین المللی تا آینده بهتری برای همه ایرانیان تضمین شود. وزیر خارجه جناب آقای دکتر ظریف و هیات همراهش با مذاکرات محتوایی، مشروح و با صداقت که طی سال های گذشته از آن بی بهره بودیم، به شهر ژنو تشریف آوردند. با این همه، همان طور که قبلا عرض شد، ما در مبدا یک مسیر قرار داریم، نه مقصد. پرزیدنت اوباما در سخنرانی اش در سازمان ملل متحد به سال های متوالی بی اعتمادی بین ما اشاره کرد. اما موضوع مهمی هم در میان است و آن حصول اطمینان از این که ایران به شکلی معنادار و قابل تایید به جامعه جهانی ثابت کند برنامه هسته ای اش صرفا برای اهداف صلح آمیز استفاده خواهد شد و گروه 1+5 در این رویکرد اتفاق نظر دارد. البته ناگفته نماند حق مردم ایران برای دستیابی به انرژی صرفا صلح آمیز هسته ای، مشروط بر این که نگرانی های جامعه بین الملل برطرف شود، به رسمیت شناخته می شود.
حضور کارشناسان تحریم در هیات مذاکره کننده آمریکا در ژنو حاوی پیام خاصی بود؟
هدف از حضور کارشناسان امور تحریم ها در هیات ما در ژنو این بود که ایران خواستار رفع تحریم هاست. پس ایران باید گستره تحریم های ما را درک کند و همچنین ملزومات آن ها، طرز کار آن ها، مقدمات لازم برای رفع آن ها، کدام تحریم ها به نظر ما باید فعلا باقی بمانند و چرا ما معتقدیم تحریم های محوری ما باید سر جایش بمانند تا ایران کاملا به نگرانی های جامعه بین المللی درباره برنامه هسته ای اش بپردازد.
همان گونه که عرض شد، هنوز هیچ توافقی حاصل نشده است و در حال حاضر گامی برای برداشتن تحریم ها بر نمی داریم. ما کارهای زیادی پیش رو داریم قبل از آن که برداشتن آن گام ها را آغاز کنیم می خواهیم ایران آنچه را که لازم است، درک کند. ایشان افکار و ایده هایشان را به ما داده اند و ما هم افکار و ایده هایمان را به آن ها داده ایم.
آنچه درباره هر نوع رفع تحریمی اهمیت دارد این است که اقدامات ما محدود و متناسب با اقداماتی که ایران درباره برنامه هسته ای اش انجام می دهد، باشد. ما به طور زودهنگام هیچ گامی که نظام و ساختار کلی تحریم هایمان را تضعیف کند بر نخواهیم داشت.
در پایان مذاکرات ژنو اخباری منتشر شد مبنی بر این که رسانه های اسراییلی از طریق مقامات آمریکایی حاضر در ژنو به محتوای این مذاکرات و همچنین طرح پیشنهادی ایران به گروه 1+5 دست پیدا کرده اند. این اخبار تا چه اندازه صحت دارد و آیا آمریکا براساس آنچه هیات مذاکره کننده جمهوری اسلامی تاکید دارند خود را متعهد به محرمانه ماندن پیشنهاد ارائه شده در ژنو می داند؟
هیات دولت آمریکا هیچ اطلاعاتی درباره جزییات این مذاکرات به هیچ رسانه ای ارائه نداده است. همه طرف های این مذاکرات، از جمله طرف آمریکا، حفظ محرمانه بودن مذاکرات را نشانه جدیت ما درباره این مذاکرات و بهترین راه تضمین پیشرفت آن می دانند. اما این به آن معنی نیست که آمریکا از ادامه مشورت با متحدان خود درباره برنامه هسته ای ایران صرف نظر می کند.
سنای آمریکا در آستانه مذاکرات ژنو برای حفظ فضای مثبت مذاکرات از تصویب تحریم های تازه تا پس از مذاکرات ژنو خودداری کرد. آیا این امکان وجود دارد که باز هم تصمیم گیری سنا در این باره به تاخیر بیفتد. آیا کاخ سفید توصیه ای به مجلس سنا درباره عدم تصویب تحریم های جدید خواهد داشت؟
کنگره شریک مهمی در وضع ساختار کنونی تحریم ها بوده است. مثل ما، کنگره نیز قویا بر این باور است که هر توافقی باید به طریقی معنادار و قابل تایید به جامعه جهانی اطمینان کامل دهد که برنامه ایران صرفا برای اهداف صلح آمیز استفاده خواهد شد. گروه 1+5 در این رویکرد اتفاق نظر دارد. کنگره مدام گزارش های مربوطه را دریافت خواهد کرد و گفت وگوهایی در قوه مجریه و مقننه و بین آن ها درباره بهترین روش پیش بردن مذاکرات و جزییات گفت وگوها صورت خواهد گرفت.
منبع: روزنامه بهار
نظر شما :