اردوغان چوب دخالت در سوریه را می‌خورد

دیپلماسی ایرانی: اعتراض های جاری در ترکیه ابعاد مختلفی دارد. فارغ از این که این اعتراضات بیش از همه عوامل داخلی دارند و مسائل اجتماعی در آن پررنگ است، رنگ و بوی سیاسی نیز دارد. جدای از این که اردوغان مورد اعتراض عملکرد سیاسی اش در ترکیه قرار گرفته، مورد اعتراض عملکردش در سیاست خارجی به ویژه در تعامل با سوریه نیز هست. مساله ای که به اعتقاد برخی از کارشناسان سبب شعله ور شدن اعتراض ها عیله او نزد طایفه علوی که اقلیت قابل توجهی از مردم ترکیه را شامل می شود نیز شده است.

به گزارش روزنامه الاخبار، چاپ لبنان، بسیاری از معترضان در افکار عمومی ترکیه معتقدند که رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه از تحولات سوریه بهره برداری کرده و می خواهد محلی برای مکاسب سیاسی برای اعتلای حزب عدالت و توسعه در عرصه سیاسی ترکیه به دست آورد.

بسیاری معتقدند که جرقه تظاهرات علیه اردوغان با انفجار خودروی بمب گذاری شده در مرز ترکیه – سوریه در منطقه ای نزدیک به ریحانیه آغاز شد. قبل از وقوع آن حادثه تظاهراتی در اردوگاه پناهندگان سوری رخ داد که به آن گروهی از مردم منطقه نیز پیوستند که در پی آن تظاهرات پرچم ترکیه آتش زده شد. نظرات مختلفی درباره دلایل آتش زدن پرچم اعلام شد، اما چه ثابت شده این است که جوانانی از اهالی ریحانیه که کسی آشنایی با آنها نداشت آن پرچم را آتش زدند و اقدام به حمله به خودروهای ترکیه کردند. بعد از آن به چند روز حادثه ریحانیه رخ داد که در آن 51 نفر کشته شدند که اکثر آنها شهروندان ترک و تعداد کمی نیز از پناهندگان سوری بودند.  

این بخشی از قصه است، بخش دیگر به فعالیت برخی جریان های مخالف سوری که از عملکرد ترکیه در کشورشان ناخرسندند باز می گردد که این شایعه را به راه انداختند که جایگاه مردمی اردوغان کاهش یافته و او به زودی سقوط خواهد کرد.

مثلا در منطقه هاتای، وابسته به اسکندرون، شهر مرزی ترکیه که از قضا منطقه اختلافی میان سوریه و ترکیه نیز محسوب می شود، هم صدایی بسیاری با حکومت سوریه به وجود آمده است به گونه ای که وقتی اعتراض ها در ترکیه آغاز شد اهالی این منطقه به خیابان ها آمدند و علیه دولت اردوغان شعار دادند. این شهر ارتباطات بسیاری با لاذقیه، یکی از مهم ترین شهرهای ناآرام سوریه دارد که پس از تحولات سوریه سبب شد تا همکاری های اقتصادی میان دو طرف به شدت کاهش یابد. مردم این منطقه دخالت های دولت اردوغان در بحران سوریه را عامل این مساله می دانند. مساله ای که بر زندگی روزمره مردم اسکندرون تاثیر مستقیم گذاشته است.

در این میان عده ای از اهالی منطقه مخالف مخالفت تظاهرکنندگان با اردوغان هستند و از او و دولتش حمایت قاطع می کنند. برای همین این شهر نیز همانند بسیاری از مناطق ترکیه دچار دو دستگی شده است. سعیده جلیله، یکی از شهروندان منطقه انتاکیه در هاتای در این باره می گوید: «هیچ بهانه ای برای تظاهرات علیه اردوغان وجود ندارد، او بهترین حاکمی است که تا کنون بر ترکیه بر سر کار آمده است. او به ما اجازه داد که در مساجد به یادگیری قرآن بپردازیم در حالی که در گذشته از این نعمت محروم بودیم. او همچنین پس از سال ها اهمال از سوی دولت های قبلی وضعیت خدمات رسانی در انتاکیه را بهبود بخشید.» او درباره اعتراض هایی که به سیاست های اردوغان در داخل شهرهای مختلف ترکیه می شود نیز می گوید: «آنها فقط می خواهند که او در انتخابات شکست بخورد. مخالفان از این که مرزهای ترکیه و سوریه باز شده است، ناراحتند. آنها نمی خواهند اسد، هم پیمانشان سقوط کند.» وی پیش بینی نمی کند که تظاهرات در ترکیه بیش از این ادامه یابد و به مشکلی برای اردوغان و حزبش تبدیل شود.

یکی از شهروندان سوری موسوم به محمد که در اردوگاه پناهندگان در انتاکیه به سر می برد نیز معتقد است که تحولات سوریه تاثیر مستقیم بر تظاهرات جاری در ترکیه گذاشته است. وی می گوید: «دولت ترکیه امکانات ویژه ای در ترکیه در اختیار ما گذاشت که در هیچ کدام از کشورهای دیگر در اختیار پناهجویان سوری قرار نگرفته است. برای همین احتمال این که توطئه ای منطقه ای برای ملتهب ساختن افکار عمومی علیه اردوغان ترتیب داده شده باشد، وجود دارد.»

اما یکی دیگر از شهروندان سوری پناهنده در ترکیه که معلم است و نخواست نامش فاش شود در این باره می گوید: «تظاهرات ترکیه ماحصل مداخله های اردوغان در سوریه است. اگر اردوغان به دخالت در امور داخلی کشورمان پایان دهد و جلوی قاچاق سلاح از ترکیه به سوریه را بگیرد، رضایت داخلی حاصل می شود و افکار عمومی ترکیه آرام می شود و اعتراض ها پایان می یابند. بشار اسد مرد خوبی است اردوغان نباید علیه او توطئه می کرد. اکنون دود این توطئه به چشمان خودش رفته است.»

بسیاری از پناهندگان سوری معتقدند که اردوغان چوب دخالت در سوریه را می خورد. برخی از آنها می گویند که پیوند خوردن تحولات سوریه با هم پیمانی با ایران سبب تغییر نقشه سیاسی مغایر با آن چه ترکیه می خواسته شده و این مساله نیز بر تحولات داخلی ترکیه تاثیر گذاشته است.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11