اتحاد روسیه - آمریکا علیه منافع اروپایی ها

دیپلماسی ایرانی: فرانسوی ها و بریتانیایی ها اخیرا صحبت از پایان خط بحران سوریه زده اند. حرفی که یک سال پیش نیز زده بودند و اکنون مجددا آن را تکرار کرده اند. دلیل اصلی این اظهار نظر آنها تلاش تازه ای است که برای مسلح کردن مخالفان اسد آغاز کرده اند. با این توجیه که با این کار می توانند تحولات در سوریه را به نفع مخالفان اسد تغییر دهند و به تعبیر خود "انقلاب" سوریه را به نتیجه برسانند. به ادعای آنها "سوریه فردا امروز بنا می شود."

از این اظهار نظرهای رنگین و پر آب و رنگ فرانسوی ها و انگلیسی ها که بیشتر به درد ژست های رسانه ای می خورد، که دور شویم، این سوال برای ما مطرح است که چرا پاریس و لندن بر مسلح ساختن مخالفان اسد اصرار دارند؟ چه شده است بعد از دو سال به ویژه پس از یک سال آنها حالا به این نتیجه رسیده اند که باید مخالفان اسد را مسلح کنند؟ آیا مگر تا کنون مخالفان اسد مسلح نبوده اند؟ اگر نبوده اند پس این سلاح ها با چراغ سبز کدام کشورها به دست مخالفان اسد می رسیده است؟

حقیقت این است که فاصله بسیاری میان مواضع امریکایی ها و اروپایی ها بر سر این مساله وجود دارد. اروپایی ها در حال حاضر بر این اعتقادند که مسلح ساختن "ارتش آزادیبخش" ضرورتی حتمی است که مانع از شکست روند اعتراضی البته مسلحانه مخالفان اسد می شود، در حالی که امریکا کاملا عکس این اعتقاد را دارند. امریکایی ها نگرانند که سلاح هایی که به سوریه فرستاده می شود به دست افراد نااهل که تنها تلاش دارند افراط گرایی وحشتناک را بر سوریه حاکم کنند و نفوذ خود را در منطقه گسترش دهند، بیفتد. برای همین امریکا با مسلح کردن مخالفان اسد به شدت مخالفت می کنند و می توان گفت اختلاف هایی به مراتب سنگین تر و عمیق تر با فرانسه و انگلیس در پشت پرده بر سر این موضوع دارند.

به نظر می رسد که بریتانیایی ها و فرانسوی ها به سرعت از این که اوضاع میدانی در سوریه تغییر کند و در این میان امریکایی ها بی توجه به آنها با روس ها بر سر یک راه حل میانه توافق کنند، بیم دارند و تلاش می کنند که آب را به گونه ای گل آلود کنند و معادلات بازی را به ترتیبی تحت تاثیر خود قرار دهند که امریکا و روسیه نتوانند در غیاب آنها بر سر سوریه به توافق برسند.

فرانسوی ها و انگلیسی ها خوب می دانند که یک روز که به بقای حکومت اسد اضافه می شود احتمال قدرتمند شدن بیشتر او نیز افزایش می یابد و در عین حال هر یک روزی که به تنش ها و ناآرامی های سوریه افزوده می شود به این معنا است که احتمال کشیده شدن دامنه درگیری ها به کشورهای همسایه نیز افزایش می یابد. چرا که وقتی اسد قدرتمند می شود، مخالفان و تروریست ها را بیش از پیش از خاک خود دور می کند و عقب نشینی آنها از سوریه به معنای انتقال آنها به کشورهای دیگر است که در این میان کشورهای همسایه بیشترین احتمال برای پناه گرفتن آنها محسوب می شود. از این رو بیشترین ضرر ابتدا به کشورهای همسایه سوریه وارد می آید و بعد از آن در گام دوم قطعا این خطر به دیگر کشورهای پیرامونی دریای مدیترانه منتقل خواهد شد. این بدان معنا است که مراکز گنج و ثروت نفت و گاز در معرض خطر جدی قرار خواهند گرفت که بر اساس استراتژی امنیتی و اقتصادی اروپایی ها بیشترین ضرر را به آنها خواهد زد. این در حالی است که به این ترتیب امنیت کشورهای پیرامونی دریای مدیترانه نیز در معرض تهدید جدی قرار خواهد گرفت.

به عبارت دیگر پاریس و لندن که در سالیان اخیر خود را بیش از دیگر کشورها درگیر بحران سوریه کرده بودند بیش از امریکایی ها و روس ها منافع خود را در قبال تحولات سوریه در معرض خطر می بینند. به معنای دیگر دو کشوری که در غیاب امریکا و روسیه در ابتدای قرن گذشته میلادی نقشه جدید منطقه شام را ترسیم کرده بودند اکنون به روشنی می بینند که واشنگتن و مسکو می خواهند بدون در نظر گرفتن منافع و حضور آنها در این منطقه نقشه استراتژیک تازه ای ترسیم کنند که هیچ جایی برای آنها در نظر گرفته نشده است. در حالی که آنها بر این باورند که بیش از مسکو و واشنگتن از منطقه و مختصات آن آگاه هستند. آنها به صراحت به روس ها و امریکایی ها می گویند بنشینید تا ما به شما بگوییم که در شامات چه می گذرد، آن چه ما می دانیم شما نمی دانید. در حالی که مسکو و واشنگتن دقیقا عکس آن را پاسخ می دهند و می گویند آن چه ما می دانیم شما نمی دانید.

به هر حال با گذشت دو سال از بحران سوریه و این که تازه اکنون انگلیس و فرانسه بر لزوم مسلح ساختن مخالفان اسد تاکید می کنند، به این معنا است که هر چه غرب برای سرنگونی اسد تلاش کرد، تا کنون شکست خورده از کار در آمده است و لندن و پاریس و متحدان آنها نگران آن هستند که مجبور شوند هزینه های این شکست تلخ را نیز خود بپردازند. این در حالی است که امریکا و روسیه به هیچ وجه تمایل ندارند از انداختن تقصیرات این شکست استراتژیک به گردن آنها کوتاه بیایند و خود مسئولیتی در قبال این شکست بپذیرند. به همین دلیل آیا نمی توان گفت که پاریس و لندن با اصرار بر مسلح کردن مخالفان اسد در حقیقت دنبال بهانه ای برای فرار از واقعیت می گردند؟

منبع: المستقبل/ تحریریه دیپلماسی ایرانی