بدبینی مشترک آمانو و فیصل در پرونده هسته ای ایران

دیپلماسی ایرانی: یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس بین المللی انرزی اتمی روز دوشنبه تهران را متهم کرد که از تاکتیک های به تاخیر انداختن برای ارائه مجوز دسترسی بازرسان به سایت نظامی پارچین واقع در جنوب شرق تهران استفاده می کند. این اظهارات تنها چند ساعت پس از آن مطرح شد که سعود الفیصل، وزیر امور خارجه عربستان سعودی در ملاقات با جان کری همتای آمریکایی خود در خصوص ماهیت برنامه های هسته ای ایران ابراز تردید کرد و مدعی شد ایران از گفت و گو های هسته ای برای خرید زمان به منظور پیشبرد اهداف هسته ای اش استفاده می کند.

مقامات عربی که تا چندی پیش با محافظه کاری در خصوص برنامه های هسته ای ایران سخن می گفتند، یک سالی است که به طور روشن تر در این زمینه موضع گیری می کنند و سعود الفیصل  نیزدر همین مدت نیز این تهدید را مطرح کرده بود که در صورت ورود ایران به باشگاه هسته ای، ریاض نیز این الگو را دنبال خواهد کرد.

این در حالی است که اظهار نظر های آمانو و وزیر امور خارجه عربستان با توجه به  خوش بینی هایی که در یک هفته گذشته در خصوص به سرانجام رسیدن پرونده هسته ای ایران مطرح شده بود، ارزش توجهی ویژه را دارد. مذاکره کنندگان هسته ای ایران و گروه 1+5 (آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و آلمان) در نشست سه شنبه و چهارشنبه هفته گذشته در آلماتی، پایتخت قزاقستان اعلام کردند که این مذاکرات با پیشرفت همراه بوده و زمان و مکان دو نشست دیگر در استانبول و آلماتی را نیز تعیین کردند.

به گزارش کریستین سانیس مانیتور، کری که در جریان توری 11 روزه در خاورمیانه حضور دارد در کنفرانس مشترک خبری خود با همتای عربستانی تاکید کرد زمان برای حل دیپلماتیک مساله هسته ای ایران محدود است. کری افزود هم آمریکا و هم عربستان راهکار دیپلماتیک را در مورد پرونده هسته ای ایران ترجیح می دهند اما پنجره برای دیپلماسی نمی تواند برای همیشه باز بماند. با این حال فیصل از قدرت های جهانی خواست فریب آنچه که وی عدم فوریت در مذاکرات هسته ای از سوی ایران خواند را نخورند. او مدعی شد ما مانند فیلسوف ها نیستیم که فقط حرف بزنیم.

مذاکرات دو روزه هفته گذشته در آلماتی با اظهار نظر های مثبتی از سوی مقامات تهران و گروه 1+5، همراه بوده است و قضاوت تهران از این مذاکرات نیز این بوده که نقطه عطفی ایجاد شده است. در مقابل دستیار کری که وی را در تور خاورمیانه ای همراهی می کند نیز در گفت و گو با رسانه ها اعلام کرده است که این مذاکرات برای آمریکا ترغیب کننده بوده است. مذاکراتی که در آن پیشنهاد لغو برخی تحریم ها مانند ممنوعیت تجارت طلا، تحریم پتروشیمی و بانکداری در مقابل برخی اقدامات اعتمادساز از سوی ایران، مطرح شده است.

با این حال برخی تحلیلگران با بدبینی می گویند که احتمالا الگوی مذاکرات گذشته بار دیگر تکرار خواهد شد و خوش بینی های اولیه جای خود را به تردید و نگرش منفی خواهند داد.

در همین راستا آمانو که معمولا کمتر موضع گیری های تندی علیه برنامه های هسته ای ایران دارد، در نخستین نشست شورای حکام در سال 2013، از تهران خواسته است که بدون از دست دادن زمان، مجوز دسترسی به سایت پارچین را ارائه کند. وی همچنین مدعی شد ه ایران نتوانسته تضمین های قابل قبولی را در خصوص ماهیت صلح آمیز برنامه های هسته ای و سایت پارچین در اختیار آژانس قرار دهد.

از سوی دیگر برخی کارشناسان بر این باورند با وجود تعیین تاریخ 28 اسفند برای مذاکره کارشناسی در استانبول، به نظر نمی رسد در این چند هفته پیشرفت ویژه ای در روند مذاکرات ایجاد شود. برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در ایران از جمله دلایلی است که امید تحلیلگران را به توافق دیپلماتیک با ایران کاهش می دهند. آنها ادعا می کنند که شرایط سیاست داخلی ایران در فصل انتخابات به گونه ای است که کمتر فضایی برای مانوردهی در عرصه سیاست خارجی باقی می ماند.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10

انتشار اولیه: سه شنبه 15 اسفند 1391 / باز انتشار: جمعه: 18 اسفند 1391