ناامیدی آقای مدیرکل از مذاکره با ایران

دیپلماسی ایرانی: نشست شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی از امروز (دوشنبه) در وین آغاز به کار کرده است. نشستی که  انتظار می رود با توجه به انتخابات ریاست جمهوری پیش رو در ایران به جای اجماع برای ارجاع پرونده هسته ای ایران به شورای امنیت، دست کم به صدور بیانیه ای شدید الحن علی فعالیت های هسته ای تهران منجر شود.

در نخستین ساعات این نشست، یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس که بر خلاف همتای سابق خود محمد البرادعی، رویکرد تندتری در مورد ایران دارد، ضمن انتقاد از روند مذاکرات با جمهوری اسلامی ایران تاکید کرد که گفت و گوها مسیر دایره واری را طی می کند و تا کنون هیچ نتیجه ای حاصل نشده است. آمانو که ماه گذشته گزارش فصلی خود را در مورد پیشرفت برنامه های هسته ای ایران منتشر کرده، مدعی است تنش ها بر سر برنامه های هسته ای ایران، ریسک به راه افتادن جنگ دیگری در منطقه را افزایش داده است.

آمانو در حالی در برابر 35 عضو شورای حکام از روند مذاکرات هسته ای با ایران و همکاری تهران با آژانس بین المللی انرژی اتمی انتقاد کرد که 10 دور مذاکرات ایران و آژانس در یک و نیم سال گذشته برای دسترسی به سایت پارچین به نتیجه نرسیده و اکنون مقامات آژانس می گویند حتی اگر به پارچین بروند نیز چیزی پیدا نمی کنند چرا که این سایت پاکسازی شده است.

آمانو مدعی است که نحوه عملکرد ایران در تناقض با قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل قرار دارد که از سال 2006 تا کنون علیه جمهوری اسلامی به تصویب رسیده است.در نسخه ای از سخنرانی مدیر کل آژانس که در اختیار رویترز قرار گرفته، خاطرنشان شده است که دور زدن حول یک مسیر ، روش مناسبی برای حل مسائل مهم بین المللی شامل مساله هسته ای ایران نیست.

نشست شورای حکام در حالی در وین در حال برگزاری است که یک روز قبل، رویترز در گزارشی از احتمال حمله به راکتور هسته ای اراک خبر داده بود. بنابر ادعای این گزارش، این سایت می تواند سالیانه مواد مورد نیاز برای یک بمب هسته ای را تولید کند و در صورتی که تصمیم اقدام نظامی علیه ایران اتخاذ شود ، بدون تردید این سایت یکی از اهداف کلیدی خواهد بود. مدیر کل آژانس در این زمینه اظهار داشت: ایران به پیشرفت در زمینه پروژه های آب سنگین ادامه می دهد. این در شرایطی است که دسترسی به اطلاعات به روز شده در مورد این پروژه ها امکانپذیر نیست و همین امر بر توانایی آژانس برای تایید رویکرد هسته ای جمهوری اسلامی، تاثیر می گذارد.

آمانو در بخش دیگری از سخنرانی خود همانند ده ها اظهار نظری که در گذشته داشته، از نحوه همکاری ایران با آژانس انتقاد کرده و مدعی شد تهران همکاری لازم را انجام نداده است. به همین دلیل آژانس نیز نمی تواند ماهیت برنامه های هسته ای جمهوری اسلامی را به اثبات برساند.

اما نکته قابل توجه اینکه آمانو در روز نخست این اجلاس مانند نشست های قبلی، درخواست بازرسی از پارچین را مطرح نکرد. به این ترتیب به نظر می رسد که آژانس به دنبال مواجه با مخالفت های مکرر تهران با بازرسی از این سایت، سرانجام به این نتیجه رسیده که امکان حضور بازرسان در پارچین وجود ندارد یا اینکه زمان به اندازه ای سپری شده که حتی اگر بازرسان وارد پارچین شوند نیز اطلاعات قابل توجهی را به دست نخواهند آورد.

باوجود موضع گیری تند آمانو در مورد برنامه های هسته ای ایران و خودداری از ابراز امیدواری نسبت به پیشرفت مذاکرات در آینده، به نظر می رسد مدیر کل آژانس نیز مانند دیگر مقامات عالی رتبه در کشورهای طرف مذاکرات هسته ای با ایران در انتظار انتخابات ریاست جمهوری در ایران است و پیش از مشخص شدن نتیجه قصد ندارد به توصیه دوستان آمریکایی برای ارجاع پرونده به شورای امنیت عمل کند.

هرچند شماری از مقامات غربی از جمله جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا بر این باورند که انتخابات تغییر محسوسی در رویکرد هسته ای جمهوری اسلامی پدید نمی آورد، اما انتخاباتی که برای 11 روز دیگر برنامه ریزی شده یک تعلیق اجباری برای هرگونه مانوردهی برسر برنامه های هسته ای ایران ایجاد کرده است.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10