دود آتش سوریه به چشم این مرد رفت

 ادامه درگیری ها در سوریه و مشکل آنکارا با پ.ک.ک که به امتیاز دهی اردوغان به کردها انجامیده، انتقادهایی را در محافل سیاسی ترکیه علیه نخست وزیر به دنبال داشته و تا حدود زیادی از محبوبیت وی در میان مردم ترکیه کاسته است و براساس تحلیل ها این دو مساله در آینده سرنوشت سیاسی اردوغان را رقم خواهند زند.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، روزنامه امارات الیوم در تحلیلی درباره وضعیت حزب حاکم "عدالت و توسعه" در ترکیه و عملکرد اردوغان در سال گذشته میلادی تحت عنوان "سال 2013 سال سرنوشت ساز برای اردوغان" چنین می نویسد: «سبک اظهارات سیاسی مقامات ترکیه به سرعت تغییر پیدا کرده؛ اظهاراتی که دیروز مساله سوریه بر آنها غلبه داشت امروز رنگ و بوی صلح با حزب کارگران کردستان ترکیه (پ.ک.ک) را دارد و می توان گفت این مساله دستکم در حال حاضر برای اردوغان نعمتی سیاسی به حساب می آید.

سال 2012 مصادف با دهمین سالروز ریاست حزب عدالت و توسعه در ترکیه بود، اما این مناسبت به خاطر وضعیت موجود در سوریه برای اردوغان چندان گوارا نبود به ویژه پس از گذشت یک سال از انتقادات درباره عملکرد اردوغان در خصوص سوریه که از سوی برخی از افراد حزبش علیه وی ایراد شد.

برای اولین بار اردوغان حمایت رأی دهندگان ترکیه را تا حدود زیادی از دست داد، همانطور که تلاش های او برای تبدیل نظام سیاسی ترکیه به نظام ریاست جمهوری قوی با مشکلاتی فراوان روبرو شد و به صورت مشخص تر باید گفت به نظر نمی رسد اردوغان بهانه قانع کننده ای در اختیار داشته باشد که بتواند با اتکا به آن علیه بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه تلاش بیشتری کند . حدود 150 هزار آواره سوری در اردوگاه های ترکیه حضور دارند و بیش از 80 هزار تن دیگر در شهرهای این کشور حاضرند اما هنوز هیچ شاخصه ای که نشان دهد نظام اسد سقوط خواهد کرد وجود ندارد. از این بدتر خروج نیروهای سوریه از شهرهای کردنشین این کشور است که به پ.ک.ک اجازه داده تا قدرت بیشتری پیدا کند و بتواند منطقه ای خودگردان در سوریه ایجاد کند.

اردوغان زمانی که اعلام کرد دولتش مذاکره با حزب عبدالله اوجالان، رهبر پ.ک.ک را از سر گرفته و به اعضای کرد پارلمان ترکیه اجازه داد با اوجالان برای اولین بار و پس از 14 سال زندانی شدنش در زندانی انفرادی دیدار کنند، ضربه ای بزرگ خورد. گام هایی که اردوغان آنها را درخصوص مذاکره با کردها برداشت باعث شد ترک ها نسبت به تبدیل مذاکره با اوجالان به مذاکرات مستمر برای پایان دادن به درگیری ها میان کردها و این کشورخوشبین شود اما این عملیات مسالمت آمیز سخت به نظر می رسد چرا که شرایط آن تاکنون فراهم نشده است و هنوز شرایط ناآرام است. همچنین حوادث منطقه ای نیز بر این عملیات تاثیرات بدی گذاشته و باعث شده تلاش های اردوغان برای تغییر نظام سیاسی به شکست کشیده شود چنانکه ناآرامی ها در سوریه حتی اگر اسد برود نیز به خون ریزی های قبیله ای کشیده می شود.

فرض فروپاشی سوریه

بحران سوریه می تواند به پایان سیاست های ترکیه معروف به سیاست "صفر کردن مشکلات" منجر شود؛ چنانکه مشخص شده است نفوذ اردوغان در منطقه خاورمیانه به شدت کاهش یافته است به نحوی که اردوغان هم پیمانان ترکیه را رها کرده و به سراغ آمریکا رفته تا بتواند باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا را برای براندازی اسد قانع کند اما این مساله اتفاق نیفتاد و اردوغان احساس کرد که برای حل این مساله نیاز به جذب ناتو و درخواست سامانه دفاع موشکی پاتریوت در ترکیه دارد.

بدون شک برکناری و رفتن اسد از قدرت برای اردوغان سودمند خواهد بود چرا که در این صورت وی در لباس شخصیتی مدافع دموکراسی جلوه می کند کسی که مسلمانی پاک است و از آوارگان سوری به خوبی استقبال کرده است.

مساله کردها

شکی نیست سرنوشت کردهای سوریه به طور مستقیم در نحو ه ی عملکرد اردوغان برای ایجاد صلح با کردها تاثیر می گذارد چرا که وجود پناهگاه های امن برای پ.ک.ک در مرزهای ترکیه با برخی از شهرهای سوریه تهدیدی برای ترکیه است و اردوغان برای برطرف کردن این تهدید تمایل دارد. چنانکه آنکارا از کردها در خصوص عمیق تر کردن اختلافاتشان با دولت عراق درخصوص صدور نفت حمایت می کند.

ترکیه معتقد است مشکل سیاسی عراق به دلیل عملکرد نوری المالکی، نخست وزیر این کشور است لذا باید برای حفظ وحدت عراق از وجود وی رها شد اما این موضع ترکیه کاملا با موضع آمریکا مبنی بر اینکه حضور المالکی برای حفظ وحدت عراق ضروری است تناقض آشکار دارد. تمایل ترکیه برای حفظ عراقی متحد به خاطر ترس از تشکیل کشور مستقل کرد و همکاری این دولت با کردهای ترکیه است و این در حالی است که اردوغان همزمان برای تقسیم بقیه عراق تلاش می کند.

اردوغان در سال 2013

آینده سیاسی اردوغان تحت تاثیر سوریه و عراق و هزینه های سیاست هایش در سوریه است. روابط دولت محلی کردستان عراق با ترکیه بهبود یافته و این مساله برای ترکیه سودآور است اما حل و فصل کامل اختلافات با کردها که تقریبا 100 سال از آن می گذرد امری دشوار است و بدون شک مذاکرات با اوجالان زمانی طولانی می برد چنانکه آینده این مذاکرات و موفقیت آمیز بودن آنها همچنان در هاله ای از ابهام است.

همچنین تغییرات منطقه ای ممکن است به سرعتی غیرقابل پیش بینی اتفاق بیفتد لذا نتایج سیاسی افزایش خشونت ها در سوریه همچنان در برابر اردوغان همانند سدی خودنمایی می کند.

سال 2013 سالی سرنوشت ساز برای اردوغان و ترکیه است؛ اردوغانی که باید تصمیمات قاطع درباره حوادث مذکور اتخاذ کند و به نظر می رسد آینده ترکیه، مناطق کردنشین و همچنین آینده اردوغان در حال تغییر است.»