اصطکاک ایران و عربستان به مصر رسید

دیپلماسی ایرانی: یکی از رهبران بزرگ اخوان المسلمین در پاسخ به این سوال که: دلایل این که عربستان کمیته پیشنهادی محمد مرسی، رئیس جمهوری مصر برای حل بحران سوریه را رد کرد، چیست؟ گفت: «برای این که نمی خواهد مصر نقش عربی و اسلامی اش را بازیابد. برای این که خوب می داند که ایران به دنبال مصر اخوانی ای است که پس از تضعیف رئیس جمهوری فعلی به وجود می آید، که در نتیجه آن این مصر به صف رویارویی های عربی – ایرانی می پیوندد. به خصوص این که به شدت تلاش می کند هیمنه قومی و مذهبی ایران بر منطقه عربی را ناکام بگذارد. برای همین عربستانی ها به رد کمیته یا گروهی که "مصر قبض شده توسط اخوان" در آن عضویت داشته باشد، اصرار دارند. عربستان در حال حاضر تصور می کند که رهبر جهان عرب است، به خصوص که در سوریه، لبنان، عراق و یمن در جنگ علیه ایران به سر می برد و در این میان بازگشت مصر به نقش اصلی منطقه ای اش به هیچ وجه برایش خوشایند نخواهد بود. به خصوص که اوضاع داخلی اش نیز با سختی مواجه است و خانواده پادشاهی یا همان هرم قدرت با مشکلات متعددی دست و پنجه نرم می کند. در عین حال جریان های دینی اسلامی گوناگونی را از رحم وهابیت متولد کرده است که همگی آنها معتقد به خشونت، تکفیر، پافشاری در تندروی و رادیکالیسم هستند. علاوه بر آن همه می دانند که عربستان علاقه ای به اخوان المسلمین ندارد. ایران و عربستان در مصر سرمایه گذاری کرده اند که گروهی علیه دولت فعلی اخوان بسیج شوند. عربستان بعد از همان نشست اول کمیته چهار جانبه پیشنهادی از آن خارج شد. از آنها پرسیدیم آیا این کاری که اکنون در سوریه برای سوریه انجام می دهید بهتر نیست که ما نیز با شما انجام دهیم و ایران و ترکیه نیز وارد آن شوند و برای کمک به سوریه کمک کنند؟ و به آنها گفتیم: کاری که شما اکنون می کنید برای ویرانی سوریه است و باعث کشته شدن مردم می شود و تاثیری در رفتن استبداد ندارد. همین طور دروازه های سوریه را به روی آینده ای غامض می گشاید.»

به این مقام اخوانی بزرگ درباره مصر گفتم که هم پیمانی شما با سلفی ها باعث ایجاد شبهه نزد اسلام گرایان معتدل و شهروندان مسلمانی که اعتقاد به کشور مدنی و دموکراتیک دارند، می شود. همچنین به او گفتم که مصر مهد تمدن، هنر و نوآوری، بوده است البته منظورم ابتذال و بی بند و باری نیست، پرسیدم: آیا منکر هستی که شهروند مصری خوشحال، همانند هر شهروند مصری دیگر با رقص شرقی یا هر گونه شادی دیگر که مظاهر شادی در زندگی مدرن محسوب می شوند، ابراز شادی نمی کند؟ آیا واقعا مردم می ترسند که زندگی و آزادی شان از مسیحی مصری گرفته تا مسلمانان غیر اسلامی تحت تاثیر قرار بگیرد؟ گفت: «ما تاکید کرده ایم و همچنان هم تاکید می کنیم که ما کشور مدنی دموکراتیک را تایید می کنیم و ثابت خواهیم کرد که بر این تاکیدمان التزام داریم. گشایش ما به روی سلفی ها نیز برای ترساندن هر آن کسی که با ما همراه نیست، نیست یا این که بخواهیم ثابت کنیم که ما از آنها بهتریم. بلکه دلیل نزدیکی ما به آنها قضایای مختلف است. این کار به مصلحت کشور مدنی دموکراتیک است و همچنین به مصلحت تضعیف تندروهای تکفیری که در جبهه های مختلف طرف های خارجی مورد نظر و غیر مورد نظر را تغذیه می کنند. در این صورت کشور وارد یک فتنه داخلی بزرگ می شود که ما آن را نمی خواهیم. ما از طریق انتخابات دیکتاتوری جدیدی را بر مصر تحمیل نکرده ایم، به ویژه اگر در انتخابات قانون گذاری پیش رو برنده شویم و بتوانیم نسبت مهمی از کرسی های پارلمان را به دست آوریم، حتی در آن صورت هم به فکر تاسیس کشور دینی نخواهیم بود و هیچ تغییری در شیوه زندگی مصری ها به وجود نمی آوریم. ما همچنان بر تداول مسالمت آمیز قدرت بر اساس معیارهای قانونی اصرار خواهیم کرد و اگر از قدرت دور شدیم و بخواهیم دوباره به آن برگردیم تنها از این طریق خواهد بود کما این که قبول داریم مصری های دیگر سیاست های دیگری دارند. اما قطعا این به آن معنا نیست که ما اجازه می دهیم در مصر کشتار جمعی رخ دهد، قطعا به رغم اختلاف هایی که با یکدیگر داریم ملت ما این مساله را نمی پذیرد.»

حزب عدالت و توسعه اسلامی حاکم در ترکیه حداقل ریشه های آن اخوانی است. و شما اخوانی ها نیز اکنون به قدرت رسیده اید. تجربه اسلامی، مدرنیسم و دموکراتیک شان صد در صد است. گرایش به غرب دارند و معترف هستند که منطقه عربی اسلامی به سمت اسلام گرایی که بیش از همه شبیه به نظام اسلامی ترکیه باشد، تمایل دارد. آیا مصر متاثر از تجربه ترکیه خواهد شد؟ یا این که شما و دیگر اخوانی های عرب اخوان ترکیه را به عقب باز می گردانید؟ البته ببخشید که چنین چیزی را بیان می کنم. جواب داد: «ترکیه صاحب تجربه ای خاص و تاریخی است. آن چه آتاتورک از سکولاریسم در داخل و غرب گرایی ترکیه انجام داد، حذف دین اسلام نبود اما نقش به سزایی در مدرن کردن سیاست و اقتصاد داشت و توانست آن را به رتبه کشورهای پیشرفته برساند. او توانست چارچوب قبول افراد مخالف توسط یکدیگر را بنیان بگذارد. و این از پایه های اصلی دموکراسی است. این تجربه را هنوز اعراب تجربه نکرده اند ولی هر گونه تاثیرگذاری ترکیه و مصر بر روی یکدیگر برای آینده مان بهتر است.»

پرسیدم، اگر رقیب مرسی، احمد شفیق در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری مصر، برنده می شد، چه اتفاقی می افتاد؟ جواب داد: «ما را دوباره به زندان باز می گرداندند. در هر شیوه انتخاباتی در مصر اخوانی ها 30 تا 40 درصد کرسی ها را به دست می آورند. از این رو آنها می توانند چه در حکومت باشند چه در جمع مخالفان نقش خود را داشته باشند. حتی در سوریه پس از تحولات جاری اخوانی ها می توانند همه گونه نقشی داشته باشند.»  

نویسنده: سرکیس نعوم / منبع: النهار