یک هفته تا روز سرنوشت‌ساز اردن

دیپلماسی ایرانی: اردن روزهای سختی را می گذراند. اخوان المسلمین که این روزها دست بالا را در این کشور دارند نتوانسته اند با دولت حاکم بر این کشور به توافق برسند و این کشور رفته رفته به سمتی می رود تا با بحران های جدی سیاسی و اقتصادی دست و پنجه نرم کند. اکنون این پرسش مطرح است که در سایه تحولات بهار عربی و تغییراتی که در کشورهای پیرامونی اردن رخ می دهند، این کشور نیز متحمل هزینه های تغییر حکومت خواهد شد و آیا این تغییر دامن خاندان سلطنتی هاشمی را نیز خواهد گرفت؟

به گزارش روزنامه القدس العربی، بسته شدن پرونده قانون انتخابات در جهت عدم تعدیل آن و تعیین روز انتخابات که هفته آینده خواهد بود، سناریوهای مختلفی را پیش روی اردن قرار داده است. منابع رسمی می گویند که باب مذاکره دولت با اسلام گرایان کاملا بسته شده و باید منتظر یک بهار عربی عمیق در مرکز عمان باشیم.

شیخ زکی بنی ارشید، مرد دوم جنبش اخوان المسلمین اردن نسبت به تحولات اخیر جاری در کشورش هشدار داده و گفته است که اصرار بر برگزاری انتخابات بدون تعدیل قانون آن باعث می شود تا هیئت حاکمه به یک خودکشی سیاسی نزدیک شود و خود را در نهایت قربانی کند.

در حال حاضر جنبش اخوان المسلمین بر اصلاحات حقیقی و استفاده از عقلانیت و تدبیر برای پیشبرد اهداف سیاسی کلان کشور تاکید دارد و می گوید که حمایت از فساد، افزایش قیمت ها و تقلب در انتخابات باعث خواهد شد تا صبر مردم لبریز شود و آن گاه مشخص نیست که چه افقی پیش روی کشور باشد.

اخوان المسلمین خود را برای یک تظاهرات عظیم و گسترده در مرکز پایتخت اردن با مشارکت 72 جریان سیاسی که اکثر آنها از مناطق شمالی کشور هستند و به خود عنوان "نجات میهن" داده اند، آماده می کند. در این تظاهرات قرار است مطالبات بر اصلاح نظام و نه سرنگونی آن متمرکز باشد. این چیزی است که شیخ سالم الفلحات، رئیس کمیسیون هماهنگ کننده این تظاهرات بیان کرده است.

برخی جریان های سیاسی حرکت خود را اعتراض مقدس نام نهاده اند. علی ابو الراغب، نخست وزیر اسبق اردن درباره این حرکت می گوید: «هدف نهایی این حرکت آزادی مسجد الاقصی است و در این راستا نمی خواهد که دستور کار سیاسی ای را بر همه طرف ها بدون توافق تحمیل کند.»

فیصل فایز، نخست وزیر اسبق اردن از برگزاری این تظاهرات حمایت کرده و در برنامه ضبط شده ای که از تلویزیون سراسری اردن پخش شد، گفته است که این تظاهرات می تواند حرکت رو به جلویی در فعالیت های کلان سیاسی کشور در راستای اعمال اصلاحات مورد نظر مردم و جامعه باشد. اهمیت حمایت فایز در این است که وی تنها سیاستمدار نزدیک به حکومت است که با اخوان المسلمین وارد مذاکره شده و به پل ارتباطی آنها با حاکمیت تبدیل شده و توانسته است با آنها روابط بسیار صمیمی و نزدیکی بنا کند. اما هم زمان فایز هشدارهای لازم را نیز به اخوانی ها داده است. وی هشدار داده است که مراقب باشند حرکت اعتراضی عظیم آنها به فتنه منجر نشود و عواقب سختی در پی نداشته باشد که نتوان پیش بینی ای برای آن کرد.

در این میان حاکمیت با نگرانی تحولات جاری در کشور را دنبال می کند. آنها نسبت به وابستگی این تظاهرات به جهت های خارجی هشدار داده و اعلام کرده اند که حکومت نمی تواند با آن مطابق قواعد درگیری های اعتراضی عادی در میدان های شاهد تظاهرات برخورد کند.  

نیروهای امنیتی به روشنی اخوان المسلمین را تهدید کرده اند که بدون دخالت پلیس و نیروی نظامی آنها را در خیابان ها و میادین سرکوب خواهند کرد.

افراد آگاه در داخل اداره های امنیتی در این باره می گویند: «به هیچ وجه ساده نیست که شما اجازه دهید عده ای که رقمشان بالغ بر 50 هزار نفر است برای انجام تظاهرات مسالمت آمیز در یک مکان بسته جمع شوند و در مقابل اجازه ندهید که افرادی که خود را طرفدار حکومت می دانند، بیایند و با آنها درگیر نشوند.»

اسلام گرایان می گویند که تظاهراتشان که قرار است هفته آینده برگزار شود، کاملا مسالمت آمیز است و شعارهای خود را از قبل به اطلاع مقامات رسانده اند، مساله ای که امکان برخورد حکومت با آنها را سخت تر می کند.

مقام های سیاسی و امنیتی اردن می گویند که اگر اخوان المسلمین بتوانند این تظاهرات را با موفقیت برگزار کنند و افکار عمومی را با خود همراه سازند آن گاه کشور را به طور کامل با خود همراه خواهند کرد و حداقل برای چهار سال آینده بر افکار عمومی مسلط خواهند شد. اکنون انتخاب شهروندان این است که میان اخوان المسلمین و حاکمیت یکی را انتخاب کنند. در این میان بحث طایفه ها نیز مهم است. خط بندی و صف کشی طایفه ای و قبیله ای تاثیر به سزایی در صف بندهای سیاسی کشور می گذارد و می تواند مسائل را به گونه دیگری رقم بزند.

تهیه کننده: تحریریه دیپلماسی ایرانی