روانشناسی شخصیت محمد مرسی

دیپلماسی ایرانی: دکتر احمد عکاشه، روانشناسی که کارهای ژورنالیسی بسیاری از وی در روزنامه های مصری منتشر شده و عموما ید طولایی در تحلیل روانی و شخصیتی چهره های سیاسی دارد، تحلیلی درباره شخصیت محمد مرسی، رئیس جمهوری مصر در روزنامه مصری الوطن نوشته است. وی در این یادداشت می نویسد: مرسی شخصیتی منفعلانه دارد یعنی این که از یک سو نمی خواهد هیچ وقت در موضع دفاع باشد و از سوی دیگر تلاش می کند که بر مواضعی که اتخاذ می کند پافشاری کند و برای این کار حتی به پندها و توصیه های مشاوران و حامیان اخوانی اش نیز گوش نمی دهد. او فردی مذهبی است و ناخودآگاه سخنانش همیشه رنگ و بوی مذهبی دارند. مثلا دیدیم در خلال سخنرانی اخیرش برای مردم در مسجد "عمر بن عبدالعزیز" در "مصر جدید" چگونه سخنرانی کرد. سخنرانی او بیش از آن که سخنرانی یک رئیس جمهوری باشد سخنرانی یک امام مسجد بود. چارچوب خطابه اش نیز بیشتر شبیه خطابه های رسول اکرم (ص) بود این نشان می دهد که وی تا چه اندازه مذهبی است. اما به زودی از این شیوه سخنرانی دست خواهد شست و صحبت هایش بیشتر رنگ و بوی مصری به خود خواهد گرفت. چرا که بر اساس طبیعت ملت مصر گرایش های اخوانی ها نیز به زودی تغییر خواهد کرد و بیشتر رنگ و بوی مصری خواهد گرفت. در حقیقت می توان گفت ملت مصر آنها را وادار به این کار خواهند کرد.   

وی در ادامه تاکید می کند، در حال حاضر بیداری ای در افکار عمومی مصر به وجود آمده است و اگر شهروند مصری به همین ترتیب ادامه دهد و همچنان بیدار و هوشیار بماند، مرسی نمی تواند در برابر آنها ایستادگی کند که اگر بخواهد شیوه ای مغایر رای مردم اتخاذ کند و به افکار عمومی بی توجه باشد به سرنوشت روسای جمهوری قبلی دچار خواهد شد. در عین حال مرسی به زودی مجبور خواهد شد که مواضع اخوانی خود را تعدیل کند چرا که خوب می داند نهضت مردمی مصر فراتر از هر چیزی است.

عکاشه درباره گرایش های فکری مرسی نیز می نویسد: شخصیت مرسی ذاتا ضد افراط است اما این خصلت را الآن بروز نمی دهد و زمانی دست به این کار خواهد زد که ببیند اوضاع بر وفق مراد جماعت اخوان المسلمین نیست. اخوانی ها اکنون رفته رفته به این باور نزدیک می شوند که فرصت برای آنها در حال پایان گرفتن است و در صورتی که اعتماد دیگران به آنها از بین برود ممکن است خیلی ساده قدرت را از دست بدهند.

عکاشه در ادامه می نویسد: بی شک شخصی که مدت ها در زندان بوده و همواره فعالیتش را زیر زمینی انجام می داده اکنون که ناگهان خود را در راس می بیند، شاید نوعی تزلزل روانی احساس کند، چرا که آن چیزی که بر او رفته تدریجی نبوده است، چنین وضعیتی بر شخصیت مرسی اثر گذاشته است. اخوانی ها در حال حاضر در وضعیت جنجالی شدیدی به سر می برند، چرا که همه جا شعار می دهند که در اکثریت هستند در حالی که بسیاری آنها را ملامت می کنند که در اکثریت نیستند. در این جا یک مساله بسیار اندوهناک وجود دارد و آن این که اکثر مساجد از لحاظ مردمی به پشتیبانی از مرسی برخواستند، در حالی که اگر مرسی کوچک ترین اشتباهی مرتکب شود، این خیل عظیم مردمی حامی خود را از دست خواهد داد. در علم روان شناسی اصلی وجود دارد که می گوید، خیر گاهی اوقات وسیله ای برای سرشکستگی می شود، چرا که کوچک ترین اشتباهی که باعث سرخوردگی اجتماعی شود و مجال بروز نداشته باشد باعث ایجاد تفرقه درون گروهی می شود که این مساله باعث می شود که هنگامی که در لحظات حساس فرد نیاز به دوست و طرفدار داشته باشد ناگهان شوکه شود و ببیند که کسی طرفدار او نیست. مدح و ثنایی که در مساجد به نفع مرسی می شود در صورتی که برخواسته از خواسته واقعی مردم نباشد باعث خواهد شد که از مرسی فرعون جدیدی بسازد، برای همین مرسی لازم است که به نقد منتقدانش نیز گوش فرا دهد. یعنی همان چیزی که در زمان مبارک به آن هشدار می دادیم و وی به آن توجه نمی کرد. بسیار عجیب است که عده ای می گویند سیاست و دین یک چیز هستند، این صحیح نیست چرا که دین را نمی توان نقد کرد ولی سیاست را به آسانی می توان مورد نقد قرار داد. جماعت اخوان المسلمین در اقلیت است ولی می خواهد در عین حال بر کل جامعه مسلط باشد و چنین چیزی رخ نخواهد داد چرا که روان مصری ها پس از انقلاب کاملا تغییر کرده است.

انتشار اولیه :چهارشنبه 29 شهریور / بازانتشار : شنبه 1 مهر 1391