حوادث سوریه و جناح بندی لبنانی ها

دیپلماسی ایرانی: تحولات سوریه و لبنان همواره بر یکدیگر تاثیر متقابل داشته است. علاوه بر تحمیل شرایط جغرافیایی، حضور طولانی مدت نیروهای نظامی و امنیتی سوریه در لبنان سرفصل مهم و تعیین کننده ای در نفوذ سوریه و تشکیل جناح بندی سیاسی موافق و مخالف سوریه در لبنان طی سال های پس از جنگ داخلی این کشور محسوب می شود. ارتش سوریه که بنا به در خواست دولت وقت لبنان و حمایت اتحادیه عرب و جامعه بین الملل و برای پایان دادن به نزاع خونین داخلی لبنانی ها در سال 1975 وارد این کشور شده بود، در سال 2005 پس از سلسله اتفاقاتی که منجر به ترور رفیق حریری گردید و قبل از آن با فشار های بی امان بین المللی ناشی از صدور قطعنامه 1559 شورای امنیت ناگزیر به ترک لبنان شد.

عملا در کش و قوس خروج نیروهای سوری از لبنان، مخالفان حضور این کشور که تشکل جدیدی را تحت عنوان گروه چهارده مارس شکل داده بودند تقویت شده و در انتخابات پارلمانی 2004 اکثریت کرسی ها را به دست آورده و اولین دولت مخالف سوریه را در لبنان تشکیل دادند. از این به بعد روابط دو کشور رو به تیرگی گذاشت. دست داشتن سوریه در ترور رفیق حریری، پنهان و آشکار از سوی گروه 14 مارس تبلیغ و ترویج شد. مسئولیت موج ترور های مخالفان حضور سوریه در لبنان که در آن مقطع به اوج خود رسیده بود بر گردن سوریه یا هواداران سوریه در لبنان بار شد و روابط دولت چهارده مارسی فواد سینیوره که مورد حمایت غرب و امریکایی ها بود، با بشار اسد هم چنان تیره تر گردید. این وضعیت در دوره دولت بعدی یعنی دولت آقای سعد حریری ادامه یافت و در پی سقوط وی در پانزدهم ژانویه 2011 ، ناشی از استعفای یک سوم اعضای کابینه، این تحول نیز به حساب انتقام گیری سوریه از گروه چهارده مارس گذاشته شد ( گرچه اصل ماجرا به پرونده ترور رفیق حریری و اتهام حزب الله در آن بر می گشت).

لذا با ورود موج تحولات منطقه به سوریه و بالا گرفتن اعتراضات داخلی در این کشور که از اواسط مارس گذشته تا کنون ادامه دارد، ائتلاف چهارده مارس در لبنان شامل گروه های تندرو مسیحی، المستقبل ( وابسته به سعد حریری) و برخی چهره های سیاسی مستقل با تمام توان خود در کنار مخالفان داخلی سوریه قرار گرفتند. این ائتلاف که مورد حمایت غرب است، رسما اعلام کرد که انقلاب مردم سوریه را حمایت می کند و معتقد است نظام اسد در سوریه همان نظامی است که قبلا در لبنان و امروز در داخل سوریه دست به کشتار مردم زده است.

در مقابل این ائتلاف لبنانی مخالف سوریه، جریان هشت مارس قرار دارد که از حامیان سوریه و نظام بشار اسد به حساب می آید. هشت مارس شامل حزب الله،‌ جنبش امل و جریان لبنان آزاد به رهبری میشل عون، اقدامات اعتراض آمیز مردم سوریه را ناشی از دخالت و تحریک نیروهای خارجی از جمله ایالات متحده امریکا و اسرائیل با هدف تضعیف یا نابودی محور مقاومت می داند. لذا در کنار هم پیمان استراتژیک خود قرار دارد. این جریان معتقد است تحولات اخیر در سوریه بزرگترین تهدید برای نظام اسد در سوریه و متعاقب آن برای جریان ضد اسرائیلی در منطقه از جمله حزب الله است.

برخی ناظران معتقدند شکاف بین مخالفان و موافقان سوریه در لبنان، فراتر از محیط داخلی لبنان است. هم پیمانان سوریه در لبنان چنان چه به این نتیجه برسند که فشار های وارده به نظام اسد (داخلی و خارجی) موجب سقوط او خواهد شد، ساکت نخواهند نشست، بلکه عملا وارد معرکه خواهند شد. بدون تردید ائتلاف چهارده مارس نیز شرایط موجود در سوریه را به سود خود دانسته و در انتظار سقوط نظام بشار اسد لحظه شماری می کند. به ویژه اگر شایعات موجود مبنی بر حمایت مالی و نظامی این ائتلاف از گروه های اهل سنت سوریه به خصوص در مرزهای شمالی این کشور با سوریه صحت داشته باشد. ائتلاف چهارده مارس بر این اعتقاد است که در صورت سقوط نظام اسد در سوریه، جایگاهی برای حامیان این نظام در آینده لبنان متصور نخواهد بود و قدرت سیاسی در این کشور به طور کامل در اختیار چهارده مارس قرار خواهد گرفت.