به این مذاکرات خوش بین باشید

ديپلماسى ايرانى: سایت دیپلمات در تازه ترین نگاه خود به پرونده هسته‌ای ایران و هیاهوهایی که در این باره به راه افتاده می‌نویسد: گفتگوها میان ایران و قدرت‌های اروپایی در قالب گروهی به نام پنج به اضافه یک در بیست و چهارمین روز از ماه ژانویه آغاز می‌شود. نخستین دور از گفتگوها میان تهران و همین اعضا در ماه گذشته میلادی در ژنو برگزار شد. بسیاری از تحلیل‌گران ادعا می‌کنند که احتمال به ثمر نشستن این مذاکرات بسیار بعید است اما با این همه نشانه‌هایی وجود دارد که می‌توان امیدوار بود.

نخستین دلیل این است که در واشنگتن همگی برای ارائه پیشنهادهای بیشتر و سازنده تر به ایران آمادگی دارند. بسیاری از کارشناسان مسائل ایران در آمریکا اعتقاد دارند که این بار واشنگتن مجوز غنی سازی اورانیوم را در اختیار ایران قرار می‌دهد. بر این اساس ایران می‌تواند این روند را در داخل خاک خود و با در اختیار داشتن سانتریفیوژهای موجود ادامه دهد. بر این اساس ایران می‌تواند بخشی از اورانیوم خود را برای غنی سازی بیشتر به کشوری ثانی که احتمالا روسیه است منتقل کند. ادعای تهران این است که برای راکتورهای پزشکی خود نیاز به غنی سازی اورانیوم با درصد بالا دارد. علاوه بر این روسیه به سوخت رسانی به نیروگاه بوشهر هم ادامه خواهد داد. ایران سال هاست که ادعا می‌کند غنی سازی اورانیوم که تهران به دنبال آن است در حقیقت مصرف نظامی‌ نخواهد داشت. با این همه غرب و در راس آنها آمریکا با این مساله به شدت مخالف است.

از دیگر مطالبات غرب از ایران، صدور مجوز برای حضور بازرسان آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای در نیروگاه‌های این کشور خواهد بود. علاوه بر این ایران حق نخواهد داشت بر تعداد سانتریفیوژهای موجود فعلی بیفزاید. البته در این میان بسیاری از کارشناسان ادعا می‌کنند که تحریم‌ها تا بدان جا بر اقتصاد ایران تاثیرگذار بوده است که تهران حتی اگر بخواهد هم نمی‌تواند بر تعداد سانتریفیوژهای موجود بیفزاید.

دیپلمات در ادامه می‌نویسد: علاوه بر این، ویروس اینترنتی استاکس نت نیز از چند ماه پیش تاکنون به سیستم کامپیوتری در این کشور حمله کرده و بسیاری از برنامه‌های رایانه ای در نیروگاه را مختل کرده است. دانشمندان هسته‌ای ایران هم در چند ماه گذشته زنجیره‌ای از عملیات‌های تروریستی را دور تا دور خود تجربه کرده اند.

در شرایطی که برنامه در استانبول بر اساس همین چهارچوب پیاده شود، می‌توان به بازی دو سر برد برای هر دو کشور امیدوار بود. ایالات متحده می‌تواند شاد باشد که به هدف خود در خصوص بازرسی کامل بر تاسیسات هسته‌ای ایران رسیده است. کاخ سفید نشین‌ها می‌توانند تاکید کنند که برنامه‌های هسته‌ای ایران از این پس تحت نظر کامل ما قرار دارد. علاوه بر این، ایران غنی سازی اورانیوم را تا حد نه چندان خطرناک در داخل کشور ادامه می‌دهد و از سوی دیگر می‌تواند اورانیوم مورد نیاز خود برای مصارف پزشکی را از خارج از کشور تامین کند.

ایران هم می‌تواند سینه را جلو داده و تاکید کند که در نهایت موفق شد جامعه جهانی را به حق مسلم خود برای غنی سازی اورانیوم و دستیابی به انرژی صلح امیز هسته‌ای متقاعد کند. در شرایطی که همه چیز به خوبی و خوشی بگذرد، ایران می‌تواند غرب را برای لغو تحریم‌های بین المللی که بر این کشور اعمال شده، تحت فشار قرار دهد. البته در این میان موانع بسیاری هم وجود دارند که نمی‌توان به راحتی از روی آنها عبور کرد:

نخست شکافی است که در دولت باراک اوباما بوجود امده است. کاخ سفید به شدت از سوی تندروها و جمهوری خواهان دو اتشه برای پایان دادن به روند مصالحه با ایران تحت فشار است. در ماه دسامبر بود که جوزف لیبرمن از سناتورهای جمهوری خواه و بسیار تندرو نامه ای را به مقصد کاخ سفید پست کرد که در آن تاکید شده بود اوباما حق ندارد به غنی سازی اورانیوم در ایران رضایت دهد. علاوه بر این نامه، در چند ماه اخیر بسیاری از تندروها و سناتورهای مخالف در ایالات متحده از باراک اوباما خواسته بودند که برای مهار برنامه هسته‌ای ایران دست به اسلحه ببرد. گزینه نظامی‌ دو سال است که بر روی میز باراک اوباما قرار دارد و از این سو به آن سو می‌رود اما باراک از بررسی دقیق و کامل ان حذر دارد. جمهوری خواهان به اوباما یادآوری کرده اند که در شرایطی که وی تصمیم خود را برای مهار برنامه هسته‌ای ایران بگیرد و در این مسیر جدی قدم بزند، آنها تمام قد در کنار وی و حزبش برای مقابله با تهران می‌ایستند. در این فضا بسیاری ادعا می‌کنند که باراک اوباما از فضای چندانی برای مانور سیاسی دادن برخوردار نیست.

و اما دومین مانع: یک سال نخست ریاست جمهوری باراک اوباما به سال تعامل و خویشتن داری در مقابل ایران شهرت دارد. این در حالی است که سال دوم هم با تحریم‌ها و اعمال فشارها همراه بود. در این فضا ایرانی‌ها به دلیل تشدید تحریم‌ها علیه خود و فضای تبلیغاتی که علیه تهران به راه افتاد، چندان به امریکا و نیت این کشور در مواجهه با خود اطمینان ندارند. ایران یک بار به پیشنهاد غربی‌ها برای تبادل اورانیوم گوش سپرد و این در حالی بود که بیست و چهار ساعت پس از امضای قرار داد تبادل سوخت تهران – انکارا، چهارمین قطعنامه علیه ایران در شورای امنیت به امضا رسید. البته تمام بدبینی‌های غرب به همین قطعنامه چهارم منتهی نشد و در نهایت تحریم‌های یک جانبه ای هم از سوی ایالات متحده و اتحادیه اروپا بر تهران تحمیل شد.

سومین مانع هم در ساختار سیاسی داخلی در ایران نهفته است. در ایران همگان بر سر تفاهم با امریکا به بهانه برنامه هسته‌ای اختلاف نظر دارند. در داخل ایران نبردی آرام و سیاسی میان رئیس جمهوری با رئیس مجلس و شهردار تهران در حال شدت گرفتن است. در این فضا اصلاحات اقتصادی که احمدی نژاد با نام هدفمندی یارانه‌ها به دنبال ان است نیز کار را بر دولت سخت تر کرده است.

سیاستمداران خوش بین به این روند ادعا می‌کنند که همین دیدار میان نمایندگان ایران و آمریکا در ژنو و در استانبول می‌تواند نشانه خوبی برای کنار نهادن اختلاف‌ها باشد. اسرائیل که همواره داعیه دار حمله به ایران بود اخیرا و در آستانه دیدار ایران با نمایندگان غرب در استانبول ادعا کرده است که تهران تا سال 2014 میلادی به بمب هسته‌ای دسترسی نخواهد داشت. این امر یعنی ایجاد فضای باز زمانی برای ایران و البته غرب.زمان برای تهران و واشنگتن به شمارش افتاده است.