رایزنی با مسکو برای بررسی واکنش‌ها در برابر تهران است
در آستانه اتمام مهلت دوماهه گروه بیست به ایران برای تصمیم گیری در ادامه مذاکرات هسته‌ای، بر رفت و آمدهای دیپلماتیک میان غرب و اسرائیل و مسکو افزوده شده است.گرچه نقش آفرینی جدی‌تر روسیه در تحولات خاورمیانه نکته‌ای است که در این رفت و آمدهای مورد درخواست غربی‌هاست اما ایران در مرکز توجه طرفین این گفت و گوها قرار دارد.
گفت و گوی دیپلماسی ایرانی با دکتر بهرام امیر احمدیان، کارشناس و تحلیل‌گر مسائل روسیه:
به نظر می‌رسد که اخیرا امریکا، اروپا و اسرائیل در قالب دیدارهای پی در پی دیپلماتیک درصدد ایفای نقش جدی تر مسکو در خاورمیانه هستند، از دید شما بسترهایی همکاری جدی روسیه در این منطقه کدام است؟
به تازگی روسیه تصمیم گرفته نقش بیشتر را در خاورمیانه ایفا کند به ویژه آنکه شاهدیم روابط امریکا و عربستان متشنج شده و عربستان نشان داده که می‌تواند به سوی روسیه گرایش یابد.
البته روسیه از دوران پوتین بسیار علاقمند بود که در این منطقه ایفای نقش بیشتری داشته باشد به خصوص با سفرهای متعدد مقامات روسی و اسرائیلی به کشورهای یکدیگر. می‌توان نتیجه گرفت که مسکو عزم راسخی برای ایفای این نقش دارد اما پس از آن که بحران اقتصادی گسترش یافت از سطح این فعالیت‌ها کاسته شد، با این وجود با فعال شدن مجدد روسیه در ایفای نقش بیشتر در خاورمیانه طبیعی است که بازدیدهایی نیز از سوی مقامات خاورمیانه به ویژه اسرائیل از مسکو صورت گیرد.
در عین حال روسیه در سیاست خارجی خود اعلام کرده نمی‌تواند یک ایران هسته‌ای را در مرزهای جنوبی خود تحمل کند و می‌دانیم که مسئله نیروگاه هسته‌ای بوشهر جدای از پرونده هسته‌ای ایران است. روسیه همکاری در نیروگاه بوشهر را در قالب همکاری اقتصادی می‌بیند، هرچند به نظر می‌رسد که تلویحا روس‌ها این موضوع را در چارچوب مسئله هسته‌ای ایران قلمداد کرده‌اند.
آیا هدف اصلی اروپا، امریکا و اسرائیل تفهیم خطر ایران در منطقه و جلب همسویی مسکو با تصمیمات جهانی در قبال این کشور است؟
به نظر من این گونه نیست، چراکه روسیه در سیاست خارجی کاملا آگاه است. این کشورها قصد دارند روسیه را تشویق کنند که به نوعی دست از حمایت ایران بردارد. البته حمایت مسکو از تهران این نبوده که به طور کامل در موضوع هسته‌ای جانب ایران را داشته باشد همان طور که مسکو در کلیه قطع نامه‌های صادره علیه ایران رای مثبت داده است.
معتقدم روسیه در حال تجزیه و تحلیل این مطلب است که در آینده چه پاسخی از ایران دریافت می شود و باید طی نشست‌های آتی چه واکنش‌هایی باید در برابر تهران انتخاب شود، طرف‌های روسیه کشورهایی نیستند که قصد فشار بر روسیه برای رسیدن به جمع بندی کامل در مورد ایران را داشته باشند.
رفت و آمدهای دیپلماتیک غربی‌ها و اسرائیل به مسکو شاید به این دلیل است که در برابر پاسخ یا واکنش‌های احتمالی ایران در آینده چه آلترناتیوی در نظر خواهند گرفت یا چه پاسخی خواهند داد.
می‌دانیم که رسانه‌های غربی افکار عمومی جهان را در زمینه خطرناک بودن اهداف ایران آماده کرده‌اند، به خصوص با تحولات اخیر ایران شرایط پیچیده‌تر شده است و به نوعی غرب با در اختیار داشتن امکانات رسانه در شکل دادن افکار عمومی جهان توفیق داشته اند. در این میان ایران باید سیاست خارجی خود را بیشتر به سوی همگرایی در داخل و همکاری کلیه نیروها سوق دهد تا در صحنه جهانی توفیق داشته باشد.
پیش بینی شما از واکنش مسکو در برابر درخواست غرب چیست؟
روسیه به دنبال منافع ملی خود است، هر کجا منافع ملی روسیه بیشتر تامین یا تهدید شود سیاست خارجی این کشور نیز بر همین اساس تنظیم خواهد شد. اگر مسکو به این جمع بندی برسد که اسرائیل یا غرب برایش منافع بیشتری دارند ممکن است در مذاکرات 1+5 با تهران تاحدودی تجدید نظر کند.
هیچ کشوری تعهد ندارد که منافع دیگری را تامین کند بلکه این منافع ملی خودشان است که در حائز اهمیت است، روسیه میان ایران و اسرائیل به سنجش وزنه هر یک از طرفین در خاورمیانه می‌پردازد هر کدام که وزنه سنگین‌تری داشته باشد مسکو به سوی آن گرایش خواهد یافت.
با این حال مسکو همواره در سیاست خارجی به دنبال ایجاد موازنه است. روسیه نمی خواهد تمام تخم مرغ‌های خود را در یک سبد قرار دهد، این کشور حتی بین اعراب و اسرائیل هم به دنبال برقراری نوعی موازنه است. این کشور صراحتا برای تعامل با کشور یا کشورهایی خاص اعلام نظر نمی‌کند به همین سبب تشخیص عملکرد سیاست خارجی روسیه در دراز مدت دشوار است.
ایران باید هوشیار باشد و در ارتباط با روسیه این ملاحظات را در نظر گیرد و بداند که روسیه کشوری نیست که در تامین منافع ملی بتوان کاملا به آن اعتماد کرد. ایران باید همواره به نیروهای ملی خود متکی باشد.
نظر شما :