روسیه سلاح هسته ای به دست می گیرد؟

دیپلماسی ایرانی: امسال، اوکراین ابتکار عمل را در دریا به دست گرفته و حملات بیشتری را به کریمه و مواضع روسیه در دریای سیاه متمرکز کرده است. با تاکتیک ها و تسلیحات جدید، مقابله با این حملات برای ارتش روسیه دشوارتر شده است.پایان سال 2023 و اوایل سال ۲۰۲۴برای ناوگان دریای سیاه روسیه مرگبار بود، زیرا اوکراین حداقل یک سوم کشتی های ناوگان، از جمله زیردریایی روستوف-نا-دونو که در ۱۲مرداد هدف قرار گرفت، منهدم یا آسیب جدی رسانده است.

حملات مداوم اوکراین علیه ناوگان سطحی روسیه، تأسیسات پدافند هوایی، فرودگاه ها، و انبارهای مهمات و سوخت در کریمه می تواند به نیروهای اوکراینی فرصتی برای به دست آوردن موقعیت بسیار قوی تر در بازپس گیری شبه جزیره بدهد.عملیات کورسک اوکراین اقتدارگرایی ناکارآمد روسیه را نشان می دهد. تهاجم اوکراین به استان کورسک روسیه در ماه اوت امسال، عدم آمادگی کرملین برای پیشروی نظامی اوکراین در خاک روسیه از طریق استقرار مجدد نیروها و اتکا به سربازان وظیفه جدید را برجسته کرده است.

 اقتدارگرایی ناکارآمد مسکو، که با عدم اقدام مقامات روسی، فقدان ابتکار عمل سطح پایین و بوروکراسی پیچیده ای را ایجاد می کند که بر کسب تأیید کرملین متمرکز است.بی تفاوتی مردم روسیه نسبت به تحولات در جبهه، محصول تلاش های تبلیغاتی کرملین برای کنترل روایت است که منجر به بی میلی فزاینده جامعه برای حمایت و پیوستن به تلاش های جنگی می شود.نیکلای پاتروشف، یکی از مقامات ارشد کاخ کرملین در مصاحبه‌ای با روزنامه ایزوستیا روسیه در 15 اوت 2024گفته است ناتو و غرب در برنامه‌ریزی برای تهاجم اوکراین به منطقه کورسک مشارکت داشته‌اند.

وی در این مصاحبه گفته «اظهارات رهبری ایالات متحده مبنی بر عدم دست داشتن در جنایات کی‌یف در منطقه کورسک صحت ندارد . بدون مشارکت و حمایت مستقیم آنها، کی‌یف دست به چنین مخاطره‌ای نمی‌زد که وارد خاک روسیه شود.

اوایل این هفته، کاخ سفید اعلام کرد که ایالات متحده هیچ اطلاع قبلی از این عملیات نداشته و هیچ دخالتی در آن ندارد.اوکراین می‌گوید نیروهایش به پیشروی خود در خاک روسیه ادامه می‌دهند و در چندین جبهه به جلو حرکت می‌کنند و یک دفتر نظامی در داخل روسیه راه اندازی کرده اند. هرچند به نظر می‌رسد سرعت پیشرفت نیروهای اوکراینی کند شده است.

رئیس جمهوری اوکراین مدعی است که حمله این کشور به منطقه مرزی کورسک روسیه با هدف ایجاد یک «منطقه حائل» انجام شده است.این نخستین بار است که زلنسکی آشکارا درباره هدف عملیات اوکراین در کورسک صحبت می‌کند. این حمله ششم اوت انجام شد. رئیس جمهور اوکراین پیش‌تر مدعی شده بود که این عملیات با هدف حفاظت از سکونتگاه‌های منطقه مرزی «سومی» مقابل بمباران بی‌وقفه روسیه انجام شده است.

«حالا اولویت اول ما در عملیات‌های کلی دفاعی، تخریب قوای جنگی روسیه تا حد امکان و ضدحملات حداکثری است. این اقدامات و ضدحملات شامل ایجاد یک منطقه حائل در خاک دشمن می‌شود که همان عملیات ما در منطقه کورسک است».ارتش اوکراین هفته جاری دو پل کلیدی را در منطقه کورسک تخریب و زنجیره تامین نیروهای روسیه را مختل کرد. نیروهای اوکراینی کمتر از دو روز بعد دومین پل را در روسیه هدف گرفتند.

آلکسی اسمیرنوف، فرماندار منطقه‌ای کورسک این موضوع را تایید کرد. تا امروز البته هیچ مختصات دقیقی از پل دوم منتشر نشده اما کانال‌های تلگرامی روس مدعی هستند که این پل روی رود «سیم» در روستای « زوانوئه» واقع شده است.همزمان با شعله‌ورتر شدن آتش جنگ روسیه و اوکراین، نارندرا مودی نخست‌وزیر هند در سفری بی‌سابقه، وارد کی‌یف، پایتخت اوکراین شد. ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین از او استقبال کرد. آقای مودی از زلنسکی خواست مذاکرات صلح با روسیه را آغاز کند.

جنگ روسیه علیه اوکراین به جنگی فرسایشی تبدیل شده است؛ بر خلاف انتظار روسیه که می پنداشت می تواند اوکراین را اشغال و در مدت کوتاهی پس از آغاز «عملیات ویژه» در فوریه سال 2022 کی یف را تصرف و به حکومت زلنسکی پایان دهد.در حالی که تا چند ماه دیگر این جنگ به دومین سال خود خواهد رسید.

در حالی که لشکر کشی های روسیه، کشوری با بیشترین منابع طبیعی و بویژه انرژی، سرزمینی وسیع با 17 میلیون کیلومتر مربع(بزرگترین کشور جهان با مساحتی برابر مساحت دو کشور کانادا و ایالات متحده)، با ارتشی قدرتمند و زرادخانه غنی از سلاح‌های هسته ای مخوف، نتوانسته است علیه اوکراین، به اهداف خود در تهاجم نظامی بر یک کشور کوچک در مقایسه با خود دست یابد. این ناکامی های روسیه و اصرار به ادامه تهاجم، دسترسی به صلح را غیر ممکن کرده است.

روسیه ناتو را به پشتیبانی تسلیحاتی و لجستیک از اوکراین متهم می کند و اروپا نگران تهدیدهای روسیه به استفاده از سلاح‌های هسته ای است که می تواند اروپا را با فاجعه ای بزرگ روبرو کند. انفجار نیروگاه هسته ای چرنوبیل در دوره رهبری گورباچف در سال 1986، تجربه ای تلخ برای اروپا در برابر تشعشات رادیو اکتیو ناشی از این انفجار بود که تبعات منفی آن بر زندگی مردم کشورهای اروپایی مسیر تشعشات، سال‌ها پا برجا ماند و هزینه ها و زیان‌های بسیار به بار آورد. تاکید رهبران روسیه به استفاده از سلاح‌های هسته ای در صورت ضرورت، اروپا و جهان را نگران جنگ هسته ای و شاید آغاز جنگ جهانی سوم کرده است. 

رهبران روسیه هنوز اهداف مشخص و معینی را از آغاز تهاجم نظامی خود اعلام نکرده اند ولی آنچه مسلم است روسیه گسترش ناتو بسوی شرق را که از آغاز فروپاشی بلوک شرق و پیوستن متحدان سابق خود در پیمان ورشو به پیمان ناتو و محاصره بخش اروپایی روسیه توسط کشورهای عضو پیمان ناتو، نگرانی های جدی روسیه از انزوای خود است. در حالی که خلاف آنچه روسیه از آن نگران بود، خود حمله نظامی به اوکراین سبب جدیت اعضای پیمان ناتو به همکاری در چارچوب منشور اتحاد شده و دو عضو جدید دیگر که در شمال غربی اروپا در حوزه اسکاندیناوی و بالتیک (فنلاند و سوئد) با وجود تهدید از سوی روسیه در پیوستن به این اتحاد، به پیمان ناتو پیوستند. 

به سخنی دیگر اقدامات روسیه در تهدید اعضای ناتو، سبب گرایش این دو کشور همسایه به ناتو و تکمیل محاصره روسیه توسط ناتو از سوی شمال غربی شدند.  در برخی اظهار نظر رهبران روسیه در اهداف حمله به اوکراین تناقضاتی دیده می شود. یکی از آنها تهدید به استفاده از بمب اتمی است که در مواردی در دکترین های نظامی روسیه بکارگیری از آن در صورت تهدید تمامیت ارضی و امنیت ملی روسیه و همپیمانان آن (در سازمان امنیت جمعی) در مفاد این دکترین بدان اشاره رفته است.

رئیس شورای امنیت ملی روسیه چندین بار به استفاده از سلاح هسته ای در صورت احساس تهدید اشاره داشته و در آخرین اظهار نظر اهداف جنگ را در صورت فرسایشی شدن تا نابودی آخرین نفر اوکراینی دانسته است. کوشش های روسیه در اشغال نظامی و تصرف شرق اوکراین و اتصال آن به شبه جزیره کریمه که در سال 2014 با برگزاری انتخابات استقلال و سپس جدایی از اوکراین و پیوستن به روسیه برگزار شده بود، عملا اوکراین را از دسترسی به دریای آزف محروم ساخت.

احداث پل ارتباطی روی تنگه کرچ(بین دریای سیاه و آزف) برای اتصال شبه جزیره کریمه به خاک اصلی روسیه، از دیگر اهداف روسیه برای جدا سازی شرق و جنوب شرق اوکراین از خاک اصلی اوکراین بوده است.