منابع حقوق بین الملل در ممنوعیت شکنجه

دیپلماسی ایرانی: ممنوعیت شکنجه در حقوق بین الملل قاعده آمره است و نقض آن هیچ توجیهی از سوی بازیگران بین المللی ندارد. کشورها نمی توانند به جهت عدم عضویت در کنوانسیون های بین‌المللی برای نقض قاعده منع شکنجه در حقوق بین الملل استناد کنند.

منع شکنجه در اسناد بین المللی و منطقه ای بسیاری آمده و در اسناد بین المللی متعدد شکنجه یک عمل خلاف حقوق بین الملل است.

اعلامیه جهانی حقوق بشر که محتوای آن دارای اعتبار عرفی در حقوق بین الملل است که به موجب ماده ۵اعلامیه جهانی حقوق بشر هیچ کس نباید مورد شکنجه قرار بگیرد.

کنوانسیون های چهارگانه ژنو مقرراتی را در ارتباط با شکنجه و رفتارهای غیر انسانی شامل می شوند و مهمتر که ماده ۳ مشترک کنوانسیون های چهارگانه ژنو ممنوعیت شکنجه‌ را در مخاصمات داخلی شامل می شود.

میثاق حقوق مدنی سیاسی به عنوان یک معاهده لازم الاجرا بین‌المللی شکنجه را ممنوع اعلام کرده و به موجب ماده ۷ میثاق حقوق مدتی سیاسی شکنجه ممنوع است و این ممنوعیت در ماده ۷ میثاق حقوق مدنی و سیاسی دارای اطلاق است.

کنوانسیون منع شکنجه تحت عنوان کلی "کنوانسیون ملل متحد علیه شکنجه و دیگر رفتارها یا مجازات‌های ظالمانه، غیرانسانی یا تحقیر کننده"، در 10 دسامبر 1984 توسط مجمع عمومی پذیرفت شد. پذیرش این کنوانسیون یک دست آورد جهانی برای حمایت بین المللی از قربانیان شکنجه است که همه کشورها را به جرم انگاری شکنجه و همچنین اعمال صلاحیت جهانی نسبت به شکنجه به عنوان یک جنایت بین المللی ملزم می کند. کنوانسیون منع شکنجه در سال 1987 لازم الاجرا شد و 162 کشور کنوانسیون را امضا و تصویب کرده اند.

کنوانسیون منع شکنجه به عنوان یک سند اختصاصی و الزام آور شامل مواردی چون تعریف شکنجه در ماده اول آن، ضمانت اجراهای قاعده منع شکنجه چون لزوم جرم انگاری شکنجه در حقوق کیفری، صلاحیت جهاتی، تعهد به استرداد یا محاکمه، عدم استرداد به جایی که شکنجه صورت می گیرد، حق بر مطالبه غرامت و تظلم خواهی است. کنوانسیون کشورها را به پیشگیری از وقوع شکنجه متعهد کرده است وکشور ها مکلف به انجام اقدامات پیشگیرانه هستند.

اساسنامه دیوان بین الملل کیفری شکنجه را به عنوان یک جنایت بین المللی جرم انگاری کرده که حسب مورد شکنجه جنایت جنگی یا جنایت علیه بشریت است. در مواد هفت و هشت اساسنامه دیوان بین الملل کیفری شکنجه به‌عنوان یک جنایت بین المللی جرم انگاری شده است.

در اسناد حقوق بشری منطقه ای چون کنوانسیون اروپایی حقوق بشر، منشور آفریقایی حقوق بشر و خلق ها و کنوانسیون آمریکایی حقوق بشر شکنجه جرم انگاری شده است.

کنوانسیون اروپایی حقوق بشر در ماده ۳ شکنجه را ممنوع اعلام کرده است. به موجب ماده ۵ کنوانسیون آمریکایی حقوق بشر شکنجه ممنوع است و یک عمل غیر انسانی تلقی می شود.

آمریکا یک کنوانسیون منطقه‌ای منع شکنجه تحت عنوان "کنوانسیون آمریکایی حقوق بشر برای جلوگیری از مجازات شکنجه" ۱۹۸۵ وجود دارد.

منشور آفریقایی حقوق بشر و خلقها در ماده ۵شکنجه را ممنوع کرده‌ و اعلام داشته است که باید از تمام انسان ها در برابر شکنجه محافظت کرد.

در حقوق بین‌الملل شکنجه به صورت مطلق ممنوع است و ممنوعیت شکنجه یک قاعده آمره است و در اسناد لازم‌الاجراء متعدد چون میثاق حقوق مدنی و سیاسی وکنوانسیون منع شکنجه ممنوع است.

در اسناد لازم الاجرا منطقه ای نیزشکنجه ممنوع است.