اندیشکده ها در خدمت اغتشاشات

دیپلماسی ایرانی: 

مقدمه:

در طول نیم قرن گذشته اندیشکده ها یک پل ارتباطی بین دانشگاه و سیاست بوده اند و بعنوان مشاور سیاستمداران در سیاست عمل کرده اند و در سیاست گذاری های کشورها نقش فعالی داشته اند و تقریبا در همه امور سیاسی، سیاست خارجی و اقتصادی به دولت ها مشاوره داده اند. در دولت ویلسون در بین سال های 164 تا 1970 و ورود مشاوران تخصصی به دولت، اندیشکده ها بطور تخصصی وارد صحنه سیاست شدند. از دهه 1970 اندیشکده های محافظه کار حزب جمهوری خواه را بازسازی کردند. اندیشکده رند که در سال 1948 تاسیس شد، نقش فعالی را در مشاوره به سیاستمداران آمریکایی در جنگ سرد در قبال شوروی داشته است. در دوران پس از سقوط اتحاد جماهیر شوروی نیز اندیشکده های آمریکایی نقش فعالی در مشاوره دهی به سازمان های نظامی و امنیتی آمریکا در رابطه با وقایعی مانند انقلاب های رنگی را بازی کرده اند. 

در آشوب های اخیر ایران دو اندیشکده آمریکایی بنام بنیاد دفاع از دموکراسی و انیسیتو خاورمیانه بطور فعالانه اقدام به نگارش مطالبی کرده اند که در این نوشته به بخشی از اظهار نظرهای این اندیشکده ها می پردازیم:

اندیشکده بنیاد دفاع از دموکراسی(FDD) در مطلبی گفته است فرانسه و آلمان و آمریکا ضمن تلاش برای احیای توافق هسته ای از سرکوب اعتراضات و نآرامی ها ناراحت شده اند. این اندیشکده اظهار کرده که غرب پیشنهادهای سخاتمندانه ای را برای ایران فراهم کرده اما هم اکنون باید به فشار روی آورد و تحریم های قبلی شورای امنیت علیه ایران همراه با فشار دیپلماتیک و اقتصادی و نظامی تهران را ناکام کرده است و فروپاشی ایران را تسریع کند.

"ری تکیه" عضو شورای روابط خارجی و "روئل مارک گرچت" همکار ارشد بنیاد دفاع از دموکراسی نوشته اند که این بار متفاوت است، مردم در خیابان ها تظاهرات کرده اند و حتی حکومتی ها از حکومت فاصله گرفته اند و نخبگان حکومت در حال جدایی هستند ولی گفتند هنوز خیلی زود است که بگوییم حکوت در حال شکستن است اما واضح است که این شکاف ها بیشتر خواهد شد و شکاف بی سابقه ای را بر پیکره جمهوری اسلامی وارد خواهد کرد. در این اظهار نظر گفته شده است حتی بعضی از محافظه کاران با نفوذ نیز نسبت به انتقادات به رهبر انقلاب سکوت کرده اند.

آندریا اتریکر، معاون و پژوهشگر منع گسترش و دفاع زیستی و ریچارد گلدینگ، مشاور ارشد در اندیشکده دفاع از دموکراسی گفته اند که احیای توافق یک راه نجات مالی برای ایران خواهد بود که حکومت ایران می تواند به این وسیله اقتصاد خود را تقویت و خیزش های مردمی را سرکوب کند.

اندیشکده آلمانی مارشال (gmfus) در سال 2018 در یک مطلب مشابه، نوشته های جدید بنیاد دفاع از دموکراسی را آورده بود که به دو سال قبل مربوط می شد و "تیترش این بود چرا آمریکا از زنان ایرانی حمایت نمی کند". این نوشته به سایت نیویورک پست به قلم ریچارد گلدیرگ و جیمی فلار شده بود و در آن تصویر تظاهرات اعزای فرقه رجوی در سال 2018 در مرکز لندن قرار داده شده بود. ادبیات نوشته نیز مشابه ادبیات نوشتاری گروهک تروریستی منافقین بود. نکته قابل اشاره جهت گیری این نوشته به سمت زنان ایران و توصیه به حمایت از زنان بود که رنگ و بوی اعتراضات امروز را داشته است.

موردی که باید مطرح کرد این است که در تظاهرات اخیر ایرانیان آلمان رقمی بین 100تا 250 هزار یورو فقط برای تامین امنیت این تظاهرات صرفا برای بادیگاردها پرداخت شده است. سایر هزینه ها از جمله ایاب ذهاب و خورد و خوراک و ... محاسبه نشده است. تامین هزینه این تظاهرات از سوی ایرانیان مستقل مخالف حکومت در خارج از کشور دو از ذهن به نظر می رسد و دو راه برای تامین مبالغ تامین امنیت این این مراسم وجود داشته است:

الف) منابع مالی گروهک تروریستی منافقین (دهها هتل و ....که با پورسانت فروش نفت عراق در دوران صدام کسب شده و در سراسر جهان سرمایه گذاری شده است)

ب) منابع مالی دولت اسرائیل یا یهودیان

که این اندیشکده ها نیز می توانند در تامین این هزینه ها و لابی کردن این هزینه ها با دولت اسرائیل سهیم باشند.

ظاهرا به نظر می رسد بیشتر نوشته های اندیشکده دفاع از دموکراسی در راستای افزایش تحریم ها به بهانه اغتشاشات جهت گیری داشته و دولت های غربی را به افزایش تحریم ها به بهانه تحریم سپاه و حاکمیت، اما در راستای افزایش فشار بر مردم ایران برای تداوم اعتراضاتی که بتواند مبنی اقتصادی نیز داشته باشد، به رشته تحریر در آمده است؛ اما در این نوشته ها به فشار بر مردم ایران اشاره نشده اما به نظر می رسد هدف نهان این جهت گیری ها افزایش فشار بر مردم ایران جهت راه اندازی آشوب های اقتصادی در آینده است، عموما این جهت گیری ها از سمت لابی رژیم صهیونیستی و لابی فرقه رجوی در اروپا دنبال می شود. یکی از مسائلی که باید مطرح کرد این است که رابرت مالی گفته است که معترضین فعلی به دنبال تغیر رفتار حکومت با خود هستند و دنبال تغیرات اساسی نیستند. این مساله نیز می تواند جهت گیری این اندیشه در راستای افزایش فشار اقتصادی بر ایران برای جدی تر شدن اعتراضات و سوق گیری بیشتر آمریکا به سمت براندازی را شکل می دهد.

اما جنس نوشته های انیسیتو خاورمیانه رنگ و بوی تحریم را ندارد و بیشتر به روی سرمایه گذاری به روی معترضین عموما جوانها را دارد، و با نوشتارهای خود سعی دارد دولت آمریکا را تشویق کند. بجای توافق با دولت ایران از معترضان حمایت به عمل آورند بطور مثال:

اندشیکده انیسیتوخاورمیانه در مطلبی به قلم مریم عبدی به اظهار نظر باراک اوباما در قبال سیاست منفعلانه دولتش در قبال جنبش سبز پرداخته و خواستار توجه آمریکا به نآرامی های فعلی شده، وی اضافه کرده که نگرش دولت اوباما منجر به این شده است که ایران به این نتیجه برسد که سرکوب معترضان با واکنش قابل توجهی از سوی آمریکا مواجه نخواهد شد. وی از عدم حمایت جنبش سبز از سوی اوباما انتقاد کرده و آن را به امروز تامیم داده و در ادامه به انتقاد از دولت ترامپ پرداخته و این مساله را مطرح کرده که ترامپ به چند بیانیه اکتفا کرده و در هیچ کدام از دوازده خواسته خود به معترضان اشاره نکرده است. در ادامه وی به بایدن اشاره کرده و گفته که بالاترین اولویت بایدن و رئسای آمریکا حفظ منافع آمریکاست و در عوض حمایت از اعتراضات به دنبال توافق با ایران هستند زیرا منافع ملی آمریکا در توافق با ایران است.

در تکمیل نوشته های مریم عبدی مرجان کی پور نیز در همین اندیشکده نوشته مشابهی را نوشته و به بایدن اشاره کرده است. همچنین وی در این نوشته کلید واژه واردات نیروهای سرکوب از عراق و لنبان را مطرح کرده که بعد از مطرح شدن این کلید واژه ها در این اندیشکده مساله واردات نیروهای سرکوب از عراق در رسانه های ایرانی نیز مطرح شد و در این نوشته از دولت آمریکا خواسته است که به حکومت ایران هزینه تحمیل کند. همچنین در این نوشته توصیه کرده است که با اعضای معتبر اپوزیسیون خارج از کشور از جمله "رضا پهلوی" ارتباط برقرار کنند. همچنین وی خواهان این شده دفتر حافظ منافع ایران در واشنگتن تعطیل شود، همچنین وی توصیه کرده که شرکت های فناوری آمریکایی اجادزه داده شود تا خدمات خود را در ایران تقویت کنند. وی نیز خواهان بستن مجراهای تنفس ایران شده است.

همچنین وی توصیه کرده که دولت آمریکا به دانشجویان ایرانی خارج از کشور توجه داشته باشد و نوشته نگرش نخبگان ایرانی نسبت به آمریکا بهبود یافته و دولت آمریکا توصیه کرده است این دانشجویان از جمله دانشجویان ایرانی دانشگاهای روسیه و اوکراین را جذب دانشگاهای آمریکایی کند.

در نوشته دیگری به قلم نیکولای کوژانوف اندیشکده مطالعات خاورمیانه به برسی مشکلات اقتصادی و ارتباط آن با اغتشاشات پرداخته و در ادامه به دلایل اجتماعی نآرامی ها اشاره کرده و لی در نهایت نوشته مسائل سیاسی کاتالیزور واقعی اغتشاشات است.

اندیشکده مطالعات خاورمیانه در نوشته دیگری توسط میثم بیضایی به جوان بودن معترضان اشاره کرده و نوشته است با صدای بلند از خطوط قرمز سنتی نظام و حاکمیت عبور کرده اند و دارای ایدئولوژی نیستند. او شرکت هزاران جوان در مراسم درگذشت مرتضی پاشایی را در سال 2014 یک جرقه آغاز و یک تهدید برای ارزش های فعلی تلقی کرده است. وی این واقعه را را به مسائل امروز تامیم داده است، و همچنین به یک نقل قول از نشریه صبح صادق در سال 2019 که نوشته بود حکومت بر نسل Z به آسانی نسل های قبل نخواهد بود پرداخته و آن را به مسائل امروز مرتبط کرده است. همچنین به مطلب روزنامه جوان در رابطه با اینکه 93 درصد از معترضان بیشتر از 25 سال ندارند پرداخته و در این نوشته بیشتر بروی سرمایه گذاری بروی نسل جوان تاکید شده است.

این اندیشکده در ادامه نوشته است 77 درصد از ایرانیان بین 15 تا 24 سال بیکار هستند و 31 درصد از آنها مشغول تحصیل نیستند و به این شکاف پرداخته و به شکاف های نسل Z با حاکمیت اشاره کرده است.

عبدالرسول دیوسالار نیز در نوشته ای در انیسیتو مطالعات خاورمیانه نیز به تضاد بین دولت ملت در ایران اشاره کرده است و دوباره به نسل Z اشاره کرده است.

نتیجه گیری:

دو اندیشکده بنیاد دفاع از دموکراسی و اندیشکده انسیتو خاورمیانه که نام آنها در بیانیه وزارت اطلاعت ذکر شده است نقش فعالی در وقایع اخیر در کشور داشته اند. اندیشکده بنیاد دفاع از دموکراسی بیشتر در زمینه افزایش فشار اقتصادی و اندیشکده دوم یعنی خاورمیانه بیشتر بروی جوانان و تحولات فعلی متمرکز شده است. اندیشکده بنیاد دفاع از دموکراسی این آینده پژوهی را داشته که در صورت فروکش کردن اغتشاشات فعلی فشار های اقتصادی می تواند دوباره مردم را به خیابانها بیاورد به همین دلیل بروی تحریم تاکید می کند، اما انیسیتو خاورمیانه بیشتر به روی زمان حال و حمایت از معترضین فعلی یعنی جوانان و دانشجویان متمرکز شده است.