بلومبرگ: تضمین امریکا برای حفظ برجام حتی در صورت خروج دولت بعدی

نویسنده: جاناتان تیرونه

دیپلماسی ایرانی:

ایران چه تضمین هایی می خواهد؟

وزیر امور خارجه ایران، حسین امیر عبداللهیان، می گوید: با خروج ناگهانی دولت دونالد ترامپ از توافق هسته ای، ایرانی ها حالا می خواهند مطمئن شوند که دوباره فریب نخواهد خورد و با تضمین قدرت های جهانی می توانند فعالیت های هسته ای خود را محدود کنند و دوباره در تله تحریم ها گرفتار نشوند.

آیا چنین تضمینی امکان پذیر است؟

بیش از 100 نماینده جمهوری خواه کنگره متعهد شده اند که با هرگونه لغو تحریم های ایران توسط دولت جو بایدن مخالفت کنند. اختلافات داخلی آمریکا بر سر توافق، گفتگوکنندگان را مجبور کرده تا راه‌حل‌های خلاقانه‌ای ارائه دهند که درخواست های ایران را در چارچوب سازوکار کنترل و تعادل ایالات متحده برآورده کند. اخیراً، مقامات گفتند که دو طرف در زمینه غرامت های ویژه پیشرفت کرده اند که بازگشت اقتصادی ایران را تضمین می کند، حتی اگر دولت بعدی ایالات متحده یا اقدام کنگره دوباره این توافق را لغو کند.

مسئله زیرساخت های هسته ای ایران چیست؟

قدرت‌های جهانی مشتاق بازگشت به توافق هستند زیرا در نبود هر گونه محدودیتی، مهندسان ایران ظرفیت این کشور را برای غنی‌سازی شتابان اورانیوم تا سطوحی نزدیک به آنچه برای ساخت سلاح هسته‌ای مورد نیاز است، افزایش می دهند.

پیشنهاد چه بوده است؟

در نبود تضمین، ایران درصدد است تا سانتریفیوژهایش را دست نخورده باقی بگذارد تا در صورت خروج آمریکا از توافق بتواند به سرعت مسیر را معکوس کند. به این ترتیب راه برای یک کشور سوم باز می شود تا سوخت هسته ای و سانتریفیوژها به آنجا ارسال شود. روسیه و قزاقستان به‌عنوان تسهیل‌کننده‌های بالقوه شناخته شده‌اند، دومی در توافق‌نامه اولیه به‌عنوان ایستگاه بالقوه برای سوخت هسته‌ای ایران تعیین شده است. از سوی دیگر نیز دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران پیشنهاد کرده که بهترین راه در مورد سانتریفیوژها این است که آنها مهر و موم و دست نخورده نگهداری شوند نه اینکه از بین بروند.

نظارت های هسته ای چه می شود؟

پس از خروج ترامپ از توافق و عملیات جاسوسی اسرائیل، آژانس بین المللی انرژی اتمی به مدارکی از اورانیوم ساخت بشر در چندین سایت اعلام نشده در ایران دست یافت. این موضوع اکنون به عنوان یک چالش در گفت وگوها مطرح شده است. ایران پایان تحقیقات به عنوان بخشی از یک توافق گسترده تر را خواستار شده است. با این حال، کشورهایی که با ایران گفت وگو می کنند نمی توانند به آژانس بین المللی انرژی اتمی – که به عنوان یک بازرس مستقل عمل می کند – دستور دهند که تحقیقات خود را زودتر از موعد به پایان برساند. گفت وگوهای موازی در جستجوی راه حل صورت گرفته اما تاکنون نتایج ملموسی در بر نداشته است.

منبع: بلومبرگ / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11