آیا ایران، ونزوئلا و ترکیه متحد می شوند؟

نویسنده: ست جی. فرانتزمن (SETH J. FRANTZMAN )

دیپلماسی ایرانی: نیکولاس مادورو، رئیس جمهوری ونزوئلا روز شنبه در تهران با همتای ایرانی خود، ابراهیم رئیسی، دیدار و گفت وگو کرد. وی پیش از سفر به ایران، در ترکیه که متحد چندین ساله ونزوئلاست، با رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری این کشور ملاقات کرد. 

با توجه به ادامه غنی سازی اورانیوم و تهدید منطقه از سوی ایران و تهدید ترکیه برای تهاجم تازه به سوریه و تلاش آنکارا برای پیشگیری از پیوستن فنلاند و سوئد به سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)، چنین به نظر می رسد که بین ایران – ترکیه و ونزوئلا اتحادی برای مقابله با امریکا و غرب، در حال شکل گیری است.

رئیس جمهوری ترکیه در دیدار با مادورو، تحریم های آمریکا علیه ونزوئلا را محکوم کرد. اردوغان در کنفرانس مشترک خبری با مادورو، بر ادامه حمایت از کشور برادر ونزوئلا، تاکید کرد. ترکیه، رژیم خودکامه و اوباش سالار ونزوئلا را متحد ترکیه می داند چون آنکارا همه رژیم های خودکامه در سراسر جهان را متحد خود می داند.

با اینکه ترکیه از آشتی با اسرائیل سخن می گوید اما در عین حال یونان را تهدید می کند و کردهای ترکیه را نیر به پاکسازی قومی تهدید می کند. ترکیه ضمن تضعیف ناتو، با روسیه همکاری نزدیک دارد. همه این مسایل باعث شده است تا اردوغان، ونزوئلا را دوست ترکیه معرفی کند. ترکیه می خواهد با کشورهایی که خارج از اقمار آمریکا قرار دارند پیمان دوستی و همکاری ببندد. 

دیدار مادورو از آنکارا با سفر سرگئی لاورف، وزیر امور خارجه روسیه به پایتخت ترکیه همزمان بوده است.

مادورو، هنگامی به ترکیه و ایران سفر کرده که دولت آمریکا از وی برای شرکت در کنفرانس سران کشورهای قاره امریکا دعوت نکرده است. همین مساله نشان می دهد که دیدار رئیس جمهوری ونزوئلا با اردوغان و رئیسی، ماهیت نمادین دارد. مادورو می خواهد متحد اصلی ایران و ترکیه در آمریکای لاتین باشد. ونزوئلا، پهپادهای ساخت ایران را در اختیار دارد و از گسترش تجارت با این کشور استقبال می کند.

مادورو، پس از دیدار و گفت وگو با اردوغان به ایران سفر کرد و روز شنبه در تهران در دیدار با رئیس جمهوری ایران در باره مسائل مورد علاقه دو کشور گفت وگو و تبادل نظر کرد. مادورو گفت ایران همواره با کشورهایی که سیاست خارجی مستقلی از آمریکا داشته اند همکاری کرده است.

مادورو نیز همانند رئیسی تحریم های آمریکا علیه ایران را محکوم کرد. سخنگوی دولت ایران گفت که آمریکا بیش از 40 سال است ایران را تحریم می کند اما مردم ایران این تحریم را به فرصتی برای پیشرفت کشور خود تبدیل کرده اند.

ایران و ونزوئلا اکنون روی امضای سند همکاری 20 ساله کار می کنند و از این سند به عنوان موافقتنامه ای راهبردی سخن به میان می آورند. موافقتنامه همکاری در زمینه هایی همچون، انرژی، نیروگاه های حرارتی، تعمیر اساسی پالایشگاه ها، صادرات خدمات فنی و مهندسی، اقتصادی، دفاعی و نظامی. رئیس جمهوری ونزوئلا گفت ما استفاده از تجربه تاریخی ایران و فناوری این کشور را به  کانون اصلی توسعه همکاری های خود تبدیل خواهیم کرد. وی افزود در آینده بین تهران و کاراکاس، پروازهای مستقیم برقرار خواهد شد و ونزوئلا می تواند به یکی از مقاصد گردشگری ایرانیان تبدیل شود.

سفر مادورو به منطقه، بیش از هر مساله دیگری، رویدادی نمایدن محسوب می شود. ایران و ترکیه می خواهند نشان دهند که می توانند آمریکا را از صحنه بیرون کنند. مادورو می خواهد به دولت بایدن نشان دهد که اگر از وی برای کنفرانس سران کشورهای قاره آمریکا دعوت نمی کند وی به راحتی می تواند با رئیس جمهوری ترکیه که عضو ناتو است و زمامداران ایران دیدار و گفت وگو کند.

دولت ترکیه با وجود فاصله گرفتن از غرب در سال های اخیر، به روابط خود با کشورهای غربی ادامه می دهد. دولت ترکیه با میزبانی از رئیس جمهوری ونزوئلا نشان داده است که به میزبانی رژیم های یاغی افتخار و از آنها در مخالفت با غرب استفاده می کند. این رفتار دولت ترکیه با ادعاهای وی برای آشتی با اسرائیل مغایرت دارد.

چنین به نظر می رسد که ترکیه آماده است تا با ایران، ونزوئلا، روسیه و دیگر کشورها که مخالف سیاست خارجی آمریکا هستند همکاری کند. با اینکه ونزوئلا تهدیدی علیه اسرائیل محسوب نمی شود اما دیدار مادورو از تهران با توجه به اینکه آژانس بین المللی انرژی اتمی از برنامه غنی سازی اورانیوم ایران انتقاد کرده است، به سفر رهبر ونزوئلا به این کشور جنبه نمادین می دهد.

منبع: جروزالم پست/تحریریه دیپلماسی ایرانی/11