باید تحرکات تل آویو را به دقت زیر نظر گرفت

نویسنده: علی ترابی، کارشناس ارشد مطالعات آمریکای شمالی

دیپلماسی ایرانی: در این روزها که دور تازه‌ای از گفت‌وگوهای هسته‌ای ایران و غرب آغاز شده، اسرائیل با روش‌های ویژه خود در حال بازیگری و فشارآوری بر طرف‌های مذاکره‌کننده با ایران است و مرزهای جدیدی از کری‌خوانی و تهدید علیه ایران را شاهد هستیم‌.

برای درک بهتر این شرایط پیچیده و چندوجهی به بررسی بازیگری اسرائیل پرداخته می‌شود. این نوشته کوتاه بر سر آن است تا به بررسی سرشت تهدیدات این روزهای اسرائیل و سرشت و وضعیت صفحه شطرنج قدرت جهانی بپردازد. 

در سنت یهودی بز بلاگردان (Scapegoating) یک بز است که به عنوان علت اصلی تمامی گناهان بنی‌اسرائیل معرفی می‌شد و به‌ازای بخشش گناهان آن قوم در بیابان‌ها رها می‌شد تا طعمه گرگ‌ها شود.

در زمان ترامپ، این سنت به عنوان الگوی رفتاری آن دولت و اسرائیل در برابر ایران به کار گرفته شد. اگر‌چه هم‌اکنون بخش‌هایی از گفتمان بز بلاگران فرو ریخته؛ ولی بخش‌هابی از آن همچنان به عنوان ابزار مهار و فشار بر ایران به کار بسته می‌شود.  

با بررسی کوتاهی از گفتمان سیاسی و امنیتی حاکم بر اسرائیل، می‌توان دریافت که آن رژیم نه‌تنها ایران را به عنوان بزرگترین منبع تهدید علیه امنیت خود می‌شمارد؛ بلکه در خودآگاه و ناخودآگاه سیاسی خود در حال جنگیدن همه‌جانبه با ایرانی است که در تصور اسرائیل به عنوان بزرگترین چالش و مانع بر سر راه گذار اسرائیل از موجودیت و هویت پیشین آن بازیگر سیاسی به هویت در حال شکل‌گیری کنونی شناخته می‌شود.

ویژگی و نمود اصلی در هویت پیشین گرفتار بودن آن رژیم در تاروپود بحران عدم مشروعیت و نداشتن اقتدار (ماسک اخلاقی قدرت) در مقیاس بین‌المللی است. در هویت نوین و کنونی اسرائیل در پی پیشبرد پروژه پوست‌اندازی خود و رفتن به سوی هویت نوین خود است.

الگوی مرکزی در این هویت نوین ایده آل چنین است: "اسرائیل کشوری توسعه‌یافته با اقتصاد قدرتمند و حفظ دست بالا در بازارهای فن‌آوری‌های روز جهان که کشورهای دیگر در پی برقراری پیوندهای اقتصادی با آن هستند".

نمود تقلای اسرائیلی برای برساختن هویت نوین را می‌توان در برقراری روابط اقتصادی در کالاهای استراتژیکی چون تراشه‌های به‌کاررونده در مکان‌یابی و... با کشورهایی چون چین و درهم‌تنیدگی اقتصادی با روسیه و به‌تازگی امارات و... دید. 

اسرائیل می‌داند برای رهایی از کابوس‌های ناشی از بحران عدم مشروعیت و دفن هویت پیشین، باید تمام توان خود را در جلوگیری از "عادی‌سازی ایران در نظام بین‌الملل" به کار گیرد.

چنین است که اسرائیل تمام تلاش خود را می‌کند تا ایران در باکس و چنبره ایزوله و تحریم بماند. از سویی، باید توجه داشت که امروز طرف‌های مذاکره با ایران خواسته و ناخواسته در حال بهره‌مندی و برخورداری از بازیگری و هراس‌افکنی اسرائیل علیه ایران به عنوان کارت بازی در راستای مهار ایران در میز مذاکره هستند. به عبارت دیگر، تهدیدات و کری‌خوانی‌های اسرائیل تغذیه‌کننده بخشی از بازیگران مناقشه اتمی ایران است.

باید این را نیز مدنظر داشت که با توجه به واقعیت‌های روابط تعدیل‌شده اسرائیل – آمریکا در عصر پساترامپ و شرایط موجود جهانی، اسرائیل نخواهد توانست تا در موازنه‌سازی و معادله‌سازی یکه‌تازی محض کند و همه معادلات را به نفع خود رقم بزند.

با توجه به شرایط گفته‌شده، تیم مذاکراتی جدید ایران باید در تصمیم‌گیری و بازیگری خود تقلاهای خرابکارانه اسرائیل را زیر نظر بگیرد و با نگاهی کامل و جامع به پیچیدگی‌های "مساله" اتمی ایران، دست به بازیگری خردمندانه در حل معضله پرونده هسته‌ای زند./راهبرد