در لبنان همه دنبال راه فرار از مشکلات هستند
گزینه‌ای استثنایی برای بحرانی لاینحل؛ تعامل با هر دو کشور آمریکا و ایران
نویسنده: عصام نعمان
دیپلماسی ایرانی: لبنان سال هاست که با بحران لاینحلی روبه رو است و نشانه رهایی یافتن از آن در آینده نزدیک دیده نمی‌شود بلکه بر عکس بحران در تمامی زمینه ها در حال افزایش است و درگیری میان طرف های سیاسی شدت می‌گیرد.
تمام این مشکلات باعث شده است تعداد اندکی از مسئولان و بسیاری از شهروندان به دنبال راه خروجی امن از بحران باشند. در میان این افراد که به دنبال راه خروج مناسب هستند دو موضع گیری رواج دارد و درباره یک گزینه استثنایی بحث و گفت وگو در جریان است.
موضع گیری نخست قدیمی و سنتی است؛ یعنی انتظار کشیدن برای راه علاجی از سوی غرب و آمریکا. دو نیروی محرکه در ورای این رویکرد وجود دارد: منافع اقتصادی و گرایش فرهنگی ریشه دار. منظور از منافع اقتصادی منافع انحصارطلبان، بانکدارها، تجار، واسطه‌ها و کارگزاران است. فرهنگ غربی (اروپایی و آمریکایی) نیز از گذشته تثبیت شده و از اواسط قرن نوزدهم از طریق مدارس، دانشگاه‌ها و نهادهای اقتصادی و فرهنگی خارجی گسترش یافته است و به شکل گیری نسل‌هایی از دانش آموختگان و سیاستمداران منجر شده است که غرب را منبع تمدن می‌دانند. گرایش به آمریکا و تاحدودی فرانسه برای خروج از بحران ضرورتا به معنای این نیست که دو کشور از منابع خود پول و ابزارهای لازم برای نجات از بحران را فراهم کنند بلکه به این معناست که از نفوذ خود در سازمان‌هایی مانند بانک جهانی و صندوق بین المللی پول استفاده کنند.
موضع گیری دوم نیز از سوی سیاستمداران و کارشناسان اقتصادی مخالف غرب به ویژه آمریکا مطرح می‌شود زیرا این کشور نتوانست یا چه بسا با انگیزه سیاسی دشمنی با حزب الله و متحدانش نخواست راه خروجی مناسب از این بحران فراهم کند. این جریان‌های مخالف آمریکا و متحدان منطقه‌ای آن باور دارند راه خروج ایمن از این بحران لاینحل گرایش به شرق و تعامل و همکاری با چین، روسیه و ایران و نیز کشورهای عربی‌ای است که به آنها تمایل دارند.
در این راستا حزب الله پس از تشدید بحران کمبود سوخت به وارد کردن فرآورده‌های نفتی از ایران با لیره لبنان اقدام کرد. اما برجسته ترین تحول در این راستا سفر وزیر امور خارجه ایران به لبنان بود که در کنفرانس مطبوعاتی خود آمادگی ایران را برای کمک به لبنان برای عبور از بحران را اعلام کرد.
در پرتو این داده‌ها و تحولات گزینه‌ای استثنایی برای خروج از این بحران لاینحل ظهور کرد که از سوی مسئولان و سیاستمدارانی مطرح می‌شود که خطرناکی این بحران را احساس می‌کنند و خروج از آن یا حداقل کاهش شدت آن را از طریق طراحی راه خروجی ضروری می‌بینند که شالوده آن قادر ساختن لبنان برای تعامل و همکاری با آمریکا و ایران هر دو باهم است.
این افراد این گونه استدلال می‌کنند که آمریکا به نظر می‌رسد بعد از خروج حقارت بار از افغانستان در اتخاذ سیاست جدید رفتن به سمت غرب آسیا جدی است و در همین راستا برای تسهیل وارد کردن گاز از مصر و برق از اردن از طریق سوریه قانون سزار را نقض کرد زیرا متوجه شد غرب قادر نیست راه حل سریعی برای مشکل کمبود سوخت لبنان ارائه دهد. این افراد می‌گویند آمریکا و ایران در حال رفتن به مذاکرات وین برای احیای توافق هسته‌ای هستند و این امر به لبنان آزادی عمل بیشتری برای یافتن ابزارها و طرح‌هایی برای خروج از بحران اعطا می‌کند.
درست است که به جز این گزینه استثنایی موانع متعددی وجود دارد از جمله نگرانی اسرائیل از پیامدهای همکاری لبنان با ایران به نفع حزب الله و قدرتمندتر شدن این حزب اما آمریکا و نیز اسرائیل می‌دانند با اتخاذ این گزینه استثنایی یا بدون آن ایران همچنان می‌تواند تنها با دعوت حزب الله فرآورده‌های نفتی در اختیار لبنان قرار دهد. وزیر امور خارجه این کشور صراحتا به این مسئله اشاره کرد. آیا درد درمان کمتر از نابینا شدن نیست؟
منبع: القدس العربی / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11
نظر شما :