میدان کاریش لبنان؛ آیا می تواند جرقه جنگ ایران و اسرائیل باشد؟

نویسنده: عصام نعمان

دیپلماسی ایرانی: لبنان دارای ثروت عظیم نفتی و گازی است. منبع نامشخصی از طریق «Tik Tok» اطلاعات جالبی فاش کرد که نشان می دهد بلوک شماره 4 واقع در آب‌های سرزمینی لبنان دارای بزرگترین میدان نفت و گازی در جهان است که درآمد شگفت انگیزی را برای کشور – بیش از 110 میلیارد دلار در ماه – فراهم می‌کند. 

این رقم درست باشد یا نه دولت‌های متوالی لبنان به مدت ده سال است که در مسئله حفاری نفت و گاز در آب‌های سرزمینی لبنان کوتاهی کرده‌اند.

موانع و چالش‌های مختلفی پیرامون موضوع حفاری نفت و گاز در آب‌های سرزمینی لبنان وجود دارد که شاید مهمترین آنها پنج مورد زیر باشد:

نخست: عدم توافق ارکان نظام حاکم درباره تقسیم منافع و سهم حاصل از فروش نفت و گاز.

دوم: اختلاف ارکان حکومت درباره بلوک‌هایی که باید حفاری آنها شروع شود. برخی خواستار شروع حفاری بلوک‌های جنوبی مملو از منابع نفت و گاز هستند و برخی برای پرهیز از درگیری با اسرائیل خواستار آغاز حفاری در بلوک‌های شمالی هستند. 

سوم: فشار آمریکا بر شرکت های حفاری غربی برای عدم شروع فعالیت در لبنان قبل از حل و فصل اختلاف ترسیم مرزهای دریایی با اسرائیل.

چهارم: ارتکاب اشتباه از سوی نظام حاکم درخصوص تعیین خط شماره یک به جای خط شماره 29 در ترسیم مرزهای دریایی لبنان با قبرس.

پنجمین و شاید جدی‌ترین چالش عزم اسرائیل برای شروع تولید نفت و گاز از میدان کاریش است که بیش از یک سوم آن در منطقه انحصاری اقتصادی لبنان قرار دارد. لازم به ذکر است که دبیر کل حزب الله در این راستا قبلا هشدار داده بود.

اما موضوع با بروز درگیری امنیتی و اطلاعاتی میان اسرائیل و ایران که ممکن است به جنگ شدیدی میان آنها تبدیل شود، پیچیده‌تر و خطرناک‌تر شد؛ زیرا دولت‌های اسرائیل در چارچوب سیاست‌های خود برای جلوگیری از تکمیل برنامه هسته‌ای ایران عملیات نظامی خود با نام نبرد میان جنگ ها را آغاز کرده و در راستای آن پایگاه‌های موشکی ایران در سوریه را هدف قرار می‌دهند. اما این عملیات با توقف مذاکرات وین شدت یافت و به عمق خاک ایران کشیده شد و در این راستا موساد سرهنگ خدایی را ترور کرد.

در اینجا این پرسش مطرح می‌شود که آیا تاسیسات نفتی و گازی اسرائیل در دریا هدف انتقام وعده داده شده ایران قرار خواهد گرفت؟ این تأسیسات متعلق به «اسرائیل» است و کم و بیش با تأسیساتی که در قلب ایران هدف حملات اسرائیل قرار گرفته، مطابقت دارد و نیز تأسیساتی است که منافع دو دوست ایران یعنی روسیه و لبنان را تهدید می کند.

این تاسیسات منافع روسیه را تهدید می‌کند زیرا اسرائیل به دستور آمریکا قصد دارد با مصر، قبرس و یونان (و احتمالاً ترکیه) وارد تعامل شود تا مکانیسمی را ایجاد کنند که به موجب آن گاز بیشتری در حوزه شرقی دریای مدیترانه استخراج شود و آن را به کشورهای اروپای غربی صادر کنند که قرار است عرضه گاز روسیه را متوقف کنند.

علاوه بر این، اسرائیل همچنان به تعرض خود به لبنان ادامه می‌دهد و این انگیزه‌ای برای ایران و لبنان و روسیه برای جبران خسارت از طریق حمله یگانه به میدان کاریش است.

اما اسرئیل چگونه پاسخ خواهد داد؟ آیا از آمریکا می‌خواهد از حمله ویرانگر ایران و معانی آن یعنی پیشرفت برنامه موشکی این کشور درس بگیرد و در نتیجه حمله‌ای را با کمک اسرائیل برای از میان بردن مراکز هسته‌ای و موشکی این کشور تدارک ببیند؟

اگر اسرائیل و آمریکا این سناریو را اتخاذ کنند آیا ایران به پاسخ موازی و متناسب اکتفا می‌کند یا از این فرصت برای پاسخی تکان دهنده با همکاری سایر طرف‌های مقاومت استفاده می‌کند؟

منبع: القدس العربی / تحریریه دیپلماسی ایرانی / 11