گروهی که یک شبه فکر دولتسازی افتاد

نویسنده: مائورو ایندلیکاتو

دیپلماسی ایرانی: از همان ماه ژوئیه کم کم به امکان اینکه افغانستان بار دیگر به دست طالبان بیفتد فکر می کردیم. به این علت که در فصل بهار بسیاری از کاروان های بین المللی و در رأس همه کاروان ایتالیایی ها پایگاه های نظامی خود را ترک می کردند. سپس طالبان شروع به پیشروی کردند در حالی که ارتش رسمی افغانستان قادر به جلوگیری از این پیشروی نبودند و در بسیاری از موارد حتی صرفا نظاره گر بودند.

در آن ایام در گزارش های سازمان اطلاعاتی جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده امریکا صحبت از به قدرت رسیدن طالبان تا چند ماه دیگر بود و تصور کابلی داشتند که تا دو یا سه ماه قابل دفاع کردن بود. اما ماجرای دیگری رخ داد. اوایل ماه اوت طالبان به دروازه های پایتخت رسیده بودند. 

باید گفت در طرح های مربوط به عقب نشینی آمریکا و نیز طرح های مربوط به فتح طالبان مسائلی جور در نمی آید. هر دو طرف مجبور شدند به برنامه هایشان سرعت بخشند. واشنگتن ناگزیر شد فوری افغانستان را ترک کند و اسلام گرایان نیز ناگهان ناگزیر شدند به حکومت فکر کنند. این حس وجود دارد که هیچ یک از آنها و نه حتی رهبرانشان آمادگی چنین وضعیتی را نداشتند. 

شایعات اخیر مربوط به ملا برادر از بسیاری چیزها حکایت دارد. وی قرار بود مرد شماره یک دولت شود لیکن ترجیح داده شد حسن آخوند به این مقام برسد. البته مسأله پیچیده تر از اینهاست و به سازمان پیچیدۀ طالبان مربوط می شود که ناگزیر شدند از یک نیروی چریکی به یک نیروی دولتی تبدیل شوند.

به عقیدۀ سرویس های مخفی ایالات متحده آمریکا اعضای این گروه اسلام گرای افغانستان در مجموع 70 هزار نفرند. نیرویی مهم تا زمانی که پای سازماندهی یک نیروی شبه نظامی علیه کاروان های بین المللی و نظامیان محلی در میان باشد. لیکن زمانی که پای کنترل کل کشور به میان می آید این تعداد اندک به شمار می آید. 

مشکلات دیگری نیز احساس می شود که به حوزۀ سیاسی و اداری مربوط می شود. یک سوم بودجه دولت منحله افغانستان به کمک های بین المللی وابسته بود که در حال حاضر به این علت که دنیا امارت جدید را به رسمیت نشناخته، این کمک ها قطع شده اند. بانک ها هنوز بسته هستند و این در حالی است که ذخایر ملی در حساب های خارج از کشور مسدود هستند. به زودی در افغانستان زمستان فراخواهد رسید و خانواده های فاقد درآمد و حمایت با فاجعۀ انسانی روبه رو خواهند شد. کنترل یک چنین وضعیتی بسیار دشوار خواهد بود. برای همین طالبان مجبور است دیر یا زود فکری کند.

منبع: ایل جورناله / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11