بندبازی ناجوانمردانه روسیه در میدان هسته ای ایران

نویسنده: مسعود نوری، کارشناس امور سیاسی بین المللی

دیپلماسی ایرانی: روز دهم شهریور بخش فارسی پایگاه خبری – تحلیلی اسپوتنیک روسیه اقدام به انتشار یادداشتی به قلم ولادیمیر ساژین مفسر، تحلیلگر، نویسنده روزنامه "نزاویسیمایا گازتا"، تحلیلگر سیاسی رادیو صدای روسیه و همچنین مقاله نویس اصلی اسپوتنیک با عنوان "برجام و جاه طلبی‌های هسته ای" کرد که سراسر اتهام و دعاوی فاقد توجیه حقوقی پیرامون فعالیت های هسته ای کشورمان بود. برخی از این دعاوی بی پایه اساس به شرح ذیل است:

• بیانیه های رئیس جمهور رئیسی و عبداللهیان، وزیر امور خارجه به تهران این فرصت را می دهد که برای توسعه پتانسیل هسته ای خود در خارج از برجام، زمان کسب کند.

• تنها یک قدم کوچک برای رسیدن به سطح غنای 90 درصد یعنی اورانیوم درجه سلاح باقی مانده است. در عین حال، ایران به طور فعال مانع کنترل آژانس بین المللی انرژی اتمی بر فعالیت‌های هسته‌ای خود می شود.

• میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه در وین در مصاحبه با روزنامه ایزوستیا تاکید کرد: "ایران از تعهدات خود در برجام بیشتر و بیشتر دور می شود. شاید حتی نوعی بی منطقی در این مورد وجود داشته باشد.

• اگر دستاوردهای هسته‌ای ایران به حدی برسد که ابزارهای مندرج در سند برجام در سال 2015 کاملاً بی ثمر شوند، ایالات متحده ممکن است در رویکرد خود تجدید نظر کند. 

• این اقدامات ممکن است در توسعه برنامه هسته ای ایران ترمزی ایجاد کند، اما آن را متوقف نکند. تصمیم نهایی مستلزم، اگر نه یک جنگ گسترده با ایران است، بلکه وارد کردن ضربات موشکی و هوایی گسترده به تاسیسات زیرساخت های هسته ای ایران را می طلبد. و اما در دوره اخیر واحدهای "ورود ممنوع" توسط سیستم های دفاعی ضد موشکی جدی محافظت شده است. در نتیجه، "طرح B" تنها با کمک مستقیم ایالات متحده قابل اجراست.

• ایران روی چه چیزی حساب می کند؟ وقفه در روند مذاکرات وین، که توسط رهبری ایران آغاز شده است، امکان ایجاد پتانسیل هسته ای خود را خارج از چارچوب برجام فراهم می کند، و این کار باعث می شود که نرخ مذاکرات عمدتا با ایالات متحده افزایش یابد. اما این بازی تهران توام با ریسک است.

• با این حال، به نظر می رسد که بر اساس وضعیت فعلی پیرامون مشکل هسته ای ایران، هنوز زمان ایجاد سلاح های هسته ای فرا نرسیده است. بدیهی است که ایران در تلاش برای ایجاد چنین زیرساخت هسته‌ای است، که تنها یک قدم تا تولید "بمب اتمی" باقی مانده باشد – چند ماه، اما خود دستگاه انفجاری هسته ای هنوز تولید نشده باشد.

• ایران می خواهد در زمره کشورهای معدود نهفته هسته ای جا بگیرد – کشورهایی با فناوری هسته ای پیشرفته که بدون سلاح هسته ای باقی مانده اند، اما قادر به تولید سریع آن هستند. این کشورها ژاپن، آلمان، هلند، کانادا، آرژانتین، برزیل، کره جنوبی هستند. داشتن وضع "کشور هسته ای نهفته" برای چنین کشورهایی در حکم داشتن "چوب سیاسی" است.

• نه تنها شرکت کنندگان در مذاکرات وین، بلکه کل جامعه بین المللی نگران هستند.

• رویدادها نشان می دهد که ایران می تواند با "سیاست هسته ای حیله گر" خود بیش از حد بازی کند.

• لحظه ای نزدیک می شود که تهران باید در مورد ادامه روند مذاکرات و قیمت خواسته های خود از ایالات متحده، کشورهای اروپایی و درباره همکاری واقعی با آژانس بین المللی انرژی اتمی تصمیم بگیرد. "جاه طلبی های لجام گسیخته هسته ای می تواند به منافع ملی ایران آسیب جدی وارد آورد."

ملاحظات:

روسیه به عنوان یکی از کشورهای عضو گروه 1+5 و طرف قرارداد ایران در برجام، موظف به ایفاء تعهدات خود است و نمی تواند به هر بهانه ای از مسئولیت های فنی و حقوقی خود در این چارچوب فرار کند.

مسکو به جای اینکه با چشم بسته ماشه مسلسل اتهامات بی اساس را به سمت ایران نشانه برود و مقّوم حرکات ایذایی واشنگتن و تل آویو در وین و نیویورک علیه ایران باشد بهتر است بار دیگر با دقت به گزارش های مکرر و مثبت آژانس پیرامون اجرای تعهدات تهران توجه کند و از ایران برای این همه فروتنی و تواضع تشکر ویژه کند.

مسکو باید با استفاده از اهرم های سیاسی و حقوقی، دیگر کشورهای عضو 1+5 را برای عدم اجرای دقیق مفاد برجام مورد سرزنش قرار دهد و اگر برای اشاعه هسته ای در خاورمیانه بسیار نگران است سری به زرادخانه های پنهان و نهان اسرائیل بزند. مطمئناً حقایق بیشتری برای کشف در آنجا خواهد یافت.

یادداشت اخیر اسپوتنیک بار دیگر این گفته محمد جواد ظریف را به ذهن تداعی می کند که "روسیه نمی‌خواست توافق انجام شود ... زیرا عادی‌سازی روابط ایران با غرب به نفع مسکو نبود".

لازم، ضروری و فوری است شورای عالی امنیت ملی با هدف بازخواست اسپوتنیک برای انتشار چنین اتهامات بی اساس، ضمن بذل توجه بیشتر بر یادداشت های منتشره پیرامون موضوعات راهبردی کشورمان، پایگاه خبری مذکور را مورد مواخذه قرار دهد و ملزم به ارائه مستندات برای دعاوی خود و یا انتشار تکذیبیه و عذرخواهی از ملت ایران کند.