طرفداران تغییر نظام در ایران در برابر برجام صف کشیده اند

نویسنده: متیو پتی

دیپلماسی ایرانی: بسیاری از طرفداران تغییر نظام در ایران و جنگ با این کشور و همچنین یک شاهزاده سعودی و یک رئیس اطلاعاتی نامه ای را امضا کردند که از رئیس جمهوری جو بایدن می خواست با ادامه کارزار اعمال فشار حداکثری دولت دونالد ترامپ علیه ایران رویکرد «دو حزبی» را ادامه دهد. این نامه گروه فشار «متحد علیه ایران هسته ای» تنظیم شده که بودجه خود را از شلدون آدلسون، بزرگ ترین حامی مالی حزب جمهوری خواه که به تازگی درگذشته، و توماس کاپلان، یک سرمایه گذار که شرکت های او به دنبال کسب منافع از ناآرامی های خاورمیانه بودند، دریافت می کرد. این نامه خواستار «انزوای اقتصادی و دیپلماتیک ایران» است و به عنوان آگهی تمام صفحه در روز جمعه در نیویورک تایمز چاپ شد.

بایدن وعده داده است که دیپلماسی با ایران را در تطابق با برنامه جامع اقدام مشترک 2015 احیا کند و این در حالی است که گروه فشار یاد شده با توافق هسته ای به شدت مخالف است. بر اساس برجام، ایران موافقت کرده فعالیت های حساس هسته ای خود را در ازای لغو تحریم های اقتصادی جامعه بین المللی کنار بگذارد. دولت دونالد ترامپ در سال 2018 توافق ایران را ترک و کارزار «اعمال فشار حداکثری اقتصادی» را اعمال کرد. ایران هم در تلافی این فشارها فعالیت های هسته ای حساس خود را از سر گرفت. در این فاصله زمانی ایالات متحده و ایران تقریبا دو مرتبه تا سر حد جنگ پیش رفتند.

نامه گروه «متحد علیه ایران هسته ای» مخالف ورود مجدد آمریکا به توافق هسته ای با ایران است و ادعا می کند که فشارهای اقتصادی اعمال شده توسط دولت ترامپ یک «اهرم فشار مهم» برای ایالات متحده ایجاد کرده است و دولت جدید جو بایدن نباید تا زمانی که ایران فعالیت های منطقه ای خود را متوقف، همه بازداشتی های آمریکایی را آزاد و همه فعالیت های غنی سازی را متوقف نکرده، به فشار پایان دهد و تحریم ها را لغو کند. این در حالی است که دیگر کارشناسان باور دارند استفاده از تحریم های ترامپ در قبال ایران به عنوان اهرم فشار هیچ کمکی به احیای برجام و توسعه مذاکرات به باقی موضوعات نخواهد کرد.

در این نامه همچنین آمده است که برجام «محبوب» نبوده؛ اما نظرسنجی ها نشان می دهند که اکثر آمریکایی ها از توافق هسته ای حمایت می کنند. در میان امضا کنندگان این نامه می توان شمار زیادی از شخصیت های مخالف با رویکرد دیپلماسی در قبال ایران و طرفداران اقدام نظامی علیه این کشور یا حامیان تغییر نظام جمهوری اسلامی را مشاهده کرد. تقریبا یک سوم امضاکنندگان آنچه گروه «متحد علیه ایران هسته ای» یک «نامه سرگشاده» توصیف کرده، به طور مستقیم به این گروه وابسته هستند. دو امضاکننده هم از نمایندگان دولت عربستان سعودی بودند. شاهزاده ترکی ال فیصل آل سعود، رئیس سابق سرویس اطلاعاتی عربستان سعودی، نامه را امضا کرده است. نورم کلمن، یک افزایش دهنده بودجه حزب جمهوری خواه و لابی گر سفارت سعودی در ایالات متحده، نیز در میان امضاکنندگان این نامه بود. هر دو امضاکننده به طور مستقیم در کارزار اعمال فشار حداکثری دولت ترامپ نقش مستقیم داشتند.

جان بولتون، مشاور سابق امنیت ملی ایالات متحده در جریان کارزار اعمال فشار حداکثری، صریحا نوشته که هدف او و دولت ترامپ «تغییر نظام» در ایران بوده است و نه دستیابی به یک توافق بهتر. بولتون نزدیک به دو دهه است که از طرفداران جنگ علیه ایران به شمار می رود.

مارک دوبوویتس، مدیر اجرایی بنیاد دفاع از دموکراسی ها و از مدافعان صریح تغییر نظام در ایران، نیز یکی از امضاکنندگان بود. سازمان دوبوویتس در آغاز کار دولت ترامپ یک یادداشت هفت صفحه ای را به کاخ سفید ارائه داد و در آن، طرحی برای تحریک به تغییر نظام در ایران را تشریح کرد.

شمار زیادی از امضاکنندگان نامه اخیر پیشتر حمله ایالات متحده به ایران و حتی سرنگونی دولت این کشور را خواستار شده اند. جو لیبرمن، رئیس گروه «متحد علیه ایران هسته ای» هم خواستار فروپاشی نظام جمهوری اسلامی شده و هم «عملیات نظامی» ایالات متحده علیه ایران. لیبرمن و مارک والاس، مدیر اجرایی گروه، در کنفرانس های سازمان یافته توسط گروهک منافق مجاهدین خلق که یک گروه تبعیدی از ایران است و پیشتر از سوی ایالات متحده یک سازمان تروریستی تلقی می شد، حضور یافته اند. سناتور پیشین کِلی آیوت، از طرفداران پیشین لیبرمن، خواستار حمایت ایالات متحده از حمله نظامی اسرائیل علیه برنامه هسته ای ایران بوده است. دیوید دِپتولا، سرلشکر بازنشسته، مدعی شاده که پیروزی در جنگ با ایران آسان است.

ری تاکیه از شورای روابط خارجی و مایکل ماکوفسکی از موسسه یهودی برای امنیت ملی آمریکا اینطور استدلال کرده اند که دولت ترامپ باید صریحا تغییر نظام در ایران را به عنوان یک هدف اعلام می کرد. ماکوفسکی در یک سخنرانی در ماه مه 2020 ادعا کرد که فروپاشی خشونت آمیز یوگسلاوی در حقیقت «از برخی جهات» خیلی خوب نتیجه داد. کارمندان موسسه هادسون هم در زمانی که کنت واینشتانین، یکی دیگر از امضاکنندگان توافق، راست این موسسه را بر عهده داشت، جنگ با ایران را خواستار شدند.

شماری از امضاکنندگان هم پیشتر سابقه تلاش برای ایجاد اختلال در دیپلماسی با ایران را داشته اند. ایلینا راس-لاتینن، یک مرتبه در زمانی که یکی از اعضای مجلس نمایندگان بود، تلاش کرد منع هرگونه دیپلماسی آمریکا با ایران را به صورت قانون درآورد. توماس کاپلان، اهدا کننده اصلی به گروه «متحد علیه ایران هسته ای» و کارفرمای خارجی این گروه یعنی مارک والاس زمانی ادعا کردند که مسلمانان شیعه از نظر شرعی مکلف به دروغ گفتن هستند. دنیل پلتکا، از اعضای ارشد موسسه «امریکن اینترپرایس»، نزدیک به دو دهه گذشته را مشغول ترغیب به خودداری از تعامل با ایران بوده است. او پیش از این جریان هم یکی از هواداران سرسخت احمد چلبی، رهبر تبعیدی عراق که نقشی اساسی در لابی گری برای حمله سال 2003 به عراق ایفا کرد، بود.

با این حال، در نامه گروه «متحد علیه ایران هسته ای» سعی شده مواضع جنگ طلبانه و شدیدالحن امضاکنندگان به نوعی تلطیف شود. در این نامه آمده است: «رئیس جمهوری بایدن می تواند یک سازنده پل باشد. او یک فرصت تاریخی برای تحقق رویکرد دو حزبی در سیاست خارجی ایالات متحده و ایجاد ائتلاف با متحدان و شرکای بین المللی دارد که می تواند منجر به تغییرات قابل توجه و ماندگار در وضعیت بین المللی و داخلی ایران شود. ما برای دستیابی به این اهداف مشتاقانه منتظر همکاری با او، دولت او و متحدانمان هستیم.»

منبع: ریسپانسیبل استیت کرفت / تحریریه دیپلماسی ایرانی 34