رویارویی ایران و اسرائیل بیش از همه جامعه جهانی صدمه می زند

نویسنده: یوسی مکلبرگ

دیپلماسی ایرانی: در پی ترور پروفسور محسن فخری زاده، پدر برنامه هسته ای ایران، این پرسش مطرح است که چه کسی مرتکب ایرن ترور شده است؛ فهرست عاملان این اقدام بسیار کوتاه است، اسرائیل و احتمالا با رضایت ضمنی یا تشویق آمریکا.

بی تردید انگیزه اسرائیل یا هر کشور دیگری که مشتاق است تا مانع توسعه هسته ای ایران شود، مشخص است و حتی کسانی هم که با اقدامات تروریستی به شدت مخالف هستند و این گونه حملات را راهزنی بین المللی می دانند، نمی خواهند ایران به قدرت هسته ای تبدیل شود. اما زمان این ترور جای سئوال دارد چون هدف از این ترور فقط ضربه زدن به برنامه هسته ای ایران نبوده است. ساده انگاری خواهد بود اگر تصور کنیم که زمان انتخاب شده برای این ترور با توجه به نزدیک شدن به پایان دوره ریاست جمهوری ترامپ، اتفاقی بوده است. در ضمن باید دانست که ترور دانشمند برجسته ای همچون فخری زاده نیز بلند پروازی های هسته ای ایران را متوقف نخواهد کرد. به این ترتیب می توان گفت انتخاب زمان ترور فخری زاده به اندازه خود هدف داری اهمیت است چون هدف اصلی مانع شدن از بازگشت بایدن به توافق هسته ای و لغو تحریم های علیه ایران است.

افزون بر نیاز به عاری نگه داشتن منطقه خاورمیانه از جنگ افزار هسته ای، تقریبا در این مورد که ایران هسته ای تهدیدی علیه این منطقه و فراتر از آن خواهد بود، اجماع نزدیک به اتفاق نظر وجود دارد. با توجه به اینکه کمتر کسی باور می کند که ایران قصد ساخت جنگ افزار هسته ای ندارد اما باید دید که چگونه می شود ایران را از دستیابی به جنگ افزار هسته ای محروم کرد. بنیامین نتانیاهو کسی است که همواره بر اقدام تنبهی و در صورت نیاز اقدام نظامی آشکار یا پنهان برای پایان دادن به برنامه هسته ای ایران تاکید داشته است. 

برنامه هسته ای ایران با وجود فشارهای سیاسی، تحریم اقتصادی، ترور دانشمندان، خرابکاری های فیزیکی و سایبری در مراکز هسته ای همچنان فعال باقی مانده است. برای ایران، ترور فخری زاده فقط از دست دادن یک دانشمند برجسته نبود بلکه نکته مهم دیگر این بود که زمامداران ایران مشاهده کردند که یک قدرت خارجی از اطلاعات و توانمندی و جسارت لازم برای اجرای چنین حمله دقیق و مرگباری برخوردار است. ترور فخری زاده در روز روشن، بی تردید ضربه ای روانی جدی برای زمامداران ایران محسوب می شود. 

توانمندی اسرائیل در حمله به اهداف ایران در سوریه هر زمان که اراده کند به همراه این ترور، به احساس آسیب پذیر بودن ایران افزوده است. تلافی کردن ترور فخری زاده با حمله به اهداف اسرائیل یا آمریکا دست کم پیش از روی کار آمدن بایدن به اهداف ایران کمک نخواهد کرد اما غوغاسالاران در ایران خواستار واکنش ایران به این ترور هستند. اگر با حسن روحانی باشد شاید وی ترجیح دهد که هیچ گونه واکنشی به این اقدام صورت نگیرد اما مساله اینجاست که دوران ریاست جمهوری وی نیز رو به پایان است و احتمال می رود که فردی تندرو در انتخابات ماه ژوئن پیروز شود و در نتیجه احتمالا ایران مواضع تندتری در پیش خواهد گرفت.

رابطه ایران و اسرائیل بخش قابل ملاحظه ای از امور مربوط به خاورمیانه را دربر می گیرد. تشدید مناقشه توسط نیروهای نیابتی، عملیات پنهانی یا حتی اقدام مستقیم نظامی را نمی توان منتفی دانست و به همین علت جامعه بین المللی و دولت جدید آمریکا باید وارد عمل شوند تا از وقوع هرگونه درگیری بین آنها پیشگیری کنند چون خود آنها نیز از هرگونه درگیری بین این دو زیان خواهند دید.

منبع: عرب نیوز / تحریریه دیپلماسی ایرانی