شیوه های ایران برای دور زدن تحریم های نفتی

نویسنده: سیمون واتکینز

دیپلماسی ایرانی: داده های منتشر شده در تاریخ 26 ژوئیه از گمرک چین نشان می دهد که چین در ماه ژوئن امسال، و برای نخستین بار از سال 2007، هیچ واردات نفتی از ایران نداشته است. با این حال، یک مقام ارشد در صنعت نفت و گاز ایران به اویل پرایس گزارش کرده که چین در فاصله 1 ژوئن تا 21 ژوئیه امسال 8.1 میلیون بشکه نفت خام از ایران وارد کرده است.

عمده این نفت خام وارداتی با تانکرهای گیسل (Giessel)  از طریق کشتی به کشتی و از گذر تنگه هرمز منتقل می شوند. به علاوه، در همان مدت، 6.8 میلیون بشکه دیگر نیز از مسیر مالزی به چین صادر شده که شامل حمل و نقل به نزدیک مرزهای دریایی مالزی، تغییر ثبت اسناد کشتی مرتبط با مبدا و مالکیت و ادامه سفر به چین است. همچنان که داده های گمرک چین نشان می دهد در مدت زمان مذکور، واردات نفت چین از مالزی نسبت به سال گذشته 81.2 درصد افزایش داشته است. 

از آنجا که همه نفت وارداتی از ایران به چین قابل نگهداری در ذخایر حفاظت شده هستند، بنابراین نبود داده های واردات از ایران در کمرگ چین چندان جای شگفتی ندارد. یعنی چین به راحتی تحریم های ایالات متحده را دور می زند.

ایران در حال حاضر از روش دیگری برای رساندن نفت خود به چین نیز استفاده می کند که توسط تهران، به همراه روسیه و خود چین به کار گرفته می شود: جمع آوری، ذخیره سازی و تحویل نفت دریای خزر به زیرساخت های روسی در خطوط لوله  ESPO (سیبری شرقی – اقیانوس آرام) و سپس انتقال نفت خام ایران از گذرگاه قزاقستان و سپس به چین.

روسیه در حال حاضر از نفت خام ایران در ترکیب نفت ESPO استفاده می کند تا بتواند بر نارضایتی اروپایی ها از کیفیت نفت خام صادراتی اش فایق آید. بدین منظور روسیه از ترکیب نفت شیرین، نفت ایران و نفت سبک بهره می برد.

برای چین مزایای مشخصی در استفاده از نفت ایران وجود دارد. چین می تواند خرید نفت از ایران را با قیمت پایین تری در مقیاس گسترده تضمین کند. علاوه بر این تخفیف، ایران هزینه های مرتبط با قیمت کالا، بیمه، هزینه گمرک و غیره(CIF)  را با قیمت های FOB  به چین ارائه می کند و به خریداران چینی بیمه غرامت و حمایت (P&I) ارائه می کند. به علاوه، نفت ذخیره شده توسط چین قابلیت فروش در هر زمانی را داراست. همچنین مزایای ژئوپلتیکی آن را نمی توان از نظر دور داشت. از سوی دیگر ذخایر نفتی در زمانی که عمده عرضه کنندگان نفت چین در معرض تحریم های ایالات متحده هستند یک امنیت انرژی را برای این کشور فراهم می کند.

از سوی دیگر، ایران نیز از این توافق منتفع خواهد شد: عدم توقف تولید نفت که در نوع خود می توانست به چاه های هسته ای میادین نفتی آسیب بزند. ایران دیگر مجبور نیست ناوگان نفتکش خود را معطل ذخیره سازی نفت کند که هزینه های قابل ملاحظه ای در بر دارد. با این حال، مزیت اصلی بحث تامین مالی است. توسعه و تکمیل بسیاری از زیر ساخت های نفتی ایران تا قبل از توافق 25 ساله در هاله ای از ابهام قرار داشت.

در مجموع ایران فقط در فاصله ی یکم ژوئن تا 21 ژوئیه، در مجموع و با روش های مختلف 338 هزار از 500 هزار بشکه نفت خام صادراتی اش در هر روز – یعنی معادل 67 درصد – را تنها به چین صادر کرده است.

منبع: اویل پرایس / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11