سیاست موازنه قوای هند در غرب آسیا با چالش جدی روبه روست

چشم انداز روابط هند و اسرائیل در دوره مودی

۳۱ خرداد ۱۳۹۹ | ۱۶:۰۰ کد : ۱۹۹۲۴۷۶ آسیا و آفریقا انتخاب سردبیر
حسام الدین حجت زاده در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: شواهد نشان می دهند که به دلایل سیاسی و تاریخی، آتال بیهاری واجپایی (۲۰۰۴ ـ ۱۹۹۹) و نارندرا مودی (۲۰۱۹ ـ ۲۰۱۳) نخست وزیران راستگرای هند در مقایسه با رهبران حزب چپگرای کنگره هند، تمایل بیشتری به برقراری روابط صمیمانه با غرب و رژیم صهیونیستی داشته اند. در عین حال، وجود یک اقلیت یهودی ۸۰ هزار نفری در هند و یک اقلیت کوچک از یهودیان هندی تبار در فلسطین اشغالی بهانه خوبی برای صهیونیست ها و راستگرایان هندو فراهم ساخته تا به گسترش روابط سیاسی و فرهنگی فیمابین بر اساس ایدئولوژی های شان اقدام کنند.
چشم انداز روابط هند و اسرائیل در دوره مودی

نویسنده: حسام الدین حجت زاده، پژوهشگر مسائل آسیای جنوبی

دیپلماسی ایرانی:

مقدمه

نزدیک به سه دهه از برقراری روابط رسمی دیپلماتیک بین هند و رژیم صهیونیستی می گذرد. در این سال ها، روابط دو دولت به سرعت رو به رشد بوده و از سال 2005، طرفین برای برقراری روابط استراتژیک اقدام کردند. در این زمینه به نظر می رسد که روی کار آمدن دو دولت راستگرای هندو طی دو دهه اخیر در هند مؤثرین عامل در جهش سریع روابط با اسرائیل تا سطح استراتژیک باشد. شواهد نشان می دهند که به دلایل سیاسی و تاریخی، آتال بیهاری واجپایی (2004 ـ 1999) و نارندرا مودی (2019 ـ 2013) نخست وزیران راستگرای هند در مقایسه با رهبران حزب چپگرای کنگره هند، تمایل بیشتری به برقراری روابط صمیمانه با غرب و رژیم صهیونیستی داشته اند. در عین حال، وجود یک اقلیت یهودی 80 هزار نفری در هند و یک اقلیت کوچک از یهودیان هندی تبار در فلسطین اشغالی بهانه خوبی برای صهیونیست ها و راستگرایان هندو فراهم ساخته تا به گسترش روابط سیاسی و فرهنگی فیمابین بر اساس ایدئولوژی های شان اقدام کنند. در جریان سفر مودی به فلسطین اشغالی در ژوییه 2017، بنیامین نتانیاهو به نکته ای اشاره کرد که بخشی از اهداف پشت پرده تل آویو در رابطه با دهلی نو را آشکار می سازد. نخست وزیر اسرائیل خطاب به همتای هندی خود گفت: «ما به هند عشق می¬ورزیم؛ ما فرهنگ شما و دموکراسی را تحسین می کنیم ... ما هفتاد سال منتظرتان بودیم».

بنابراین روابط هند و رژیم صهیونیستی از پیچیدگی و ظرافت های خاصی برخوردار است و به همین علت، به خصوص به سبب همکاری های نظامی و امنیتی آنها می تواند ادعای دهلی نو در زمینه تلاش برای برقراری موازنه قوا در روابطش با قدرت های غرب آسیا در چارچوب سیاست «نگاه به غرب»  را زیر سؤال برده و روابط دوجانبه سیاسی ـ امنیتی و اقتصادی دهلی نو ـ تهران و بر امنیت ملی و منافع ایران در منطقه تأثیر منفی داشته باشد. اهداف هند و اسرائیل از برقراری و تعمیق روابط استراتژیک فیمابین چیست؟ گسترش روابط دولت مودی با رژیم صهیونیستی، چه پیامدهایی برای امنیت ملی و اهداف و منافع استراتژیک جمهوری اسلامی ایران در منطقه در پی دارد؟

پیشینه

ناراسیمها رائو ـ اولین نخست وزیر هند پس از پایان جنگ سرد ـ  در سال 1992 با اعلام اینکه «من از گذشته بریدم»، از اردوگاه شرق فاصله گرفت و در تلاش برای نزدیک شدن به غرب و آمریکا، روابط کامل دیپلماتیک با تل آویو نیز برقرار کرد. پس از آن، دولت راستگرای «آتال بیهاری واجپایی» در جهت تعمیق روابط با رژیم صهیونیستی گام های بلندی برداشت، به طوری که در سال 2004، هند با اجرای طرح های سرمایه گذاری مشترک در بخش¬های تجارت و صنعت به ارزش بیش از یک میلیارد دلار با این رژیم، دومین شریک تجاری اسرائیل در آسیا لقب گرفت.  

دهلی نو و تل آویو طی دوره ده ساله نخست وزیری مان موهان سینگ از حزب کنگره، به خصوص پنج ساله دوم حکومت او (2014 ـ 2009) با سرعت بیشتری گسترش یافت. در این دوره در چند رویداد مهم منطقه ای و جهانی، هند حمایت تلویحی خود را از اسرائیل نشان داد. به عنوان مثال، در جریان تهاجم گسترده رژیم صهیونیستی به لبنان در سال 2006 (جنگ 33 روزه) دهلی نو از محکومیت این اقدام خودداری کرد که در داخل و خارج از هند بازتاب منفی داشت. پشت پرده این موضعگیری منفعلانه، همکاری رو به رشد دهلی نو ـ تل آویو در حوزه های نظامی و امنیتی قرار داشت. مقامات هندی در اوج جنگ 33 روزه از «اهمیت فوق العاده» همکاری نظامی با اسرائیل سخن گفتند و فاش کردند که در حال مذاکره با تل آویو برای امضای قرارداد خرید سیستم هشداردهنده و کنترلی پیشرفته با هدف تشخیص و شناسایی موشک های کروز و انواع هواپیماهای هستند. همچنین بر اجرای قرارداد خرید فنآوری نظامی شامل پهپاد، رادار و سیستم دفاع موشکی از صنایع نظامی رژیم صهیونیستی تأکید کردند.

در همین دوره بیشترین همکاری بین هند و اسرائیل در تقابل با جمهوری اسلامی ایران صورت گرفت و دهلی نو با وجود تکرار ادعای تلاش برای دور زدن تحریم ها و تداوم تجارت با ایران و در حالی که در سال های پایانی زمامداری سینگ، هند 12 درصد از نفت مورد نیازش را از ایران تأمین می کرد، تحت فشار آمریکا و رژیم صهیونیستی تا حد زیادی با تحریم های ضدایرانی غرب و سازمان ملل همراه شد. حتی گفته می شود آمریکایی ها نخست وزیر هند را در سال 2012 به تهران فرستادند تا رهبری و سایر مقامات نظام را تحت فشار بگذارد تا برنامه هسته ای ایران را متوقف کنند. این مسائل در مجموع بر روابط دهلی نو ـ تهران تأثیر منفی گذاشت. 

روابط دولت مودی و اسرائیل

ناراندرا مودی، نخست وزیر هند روز 14 ژانویه 2018 در فرودگاه دهلی نو از نتانیاهو، همتای صهیونیست خود استقبال کرد. این استقبال کم نظیر و حضور شش روزه هیئت 130 نفره اسرائیلی در هند با هدف گفت وگو در زمینه گسترش همکاری ها در حوزه های امنیتی، نظامی، فنآوری و کشاورزی حاکی از شکوفایی روابط دو کشور در دوران زمامداری مودی ارزیابی شد. سفر نتانیاهو به هند شش ماه پس از دیدار تاریخی مودی از تل آویو در ژوییه 2017 انجام شد که اولین سفر یک نخست وزیر هند به فلسطین اشغالی از زمان استقلال هند بود و استقبال نتانیاهو و اعضای کابینه اش از او در فرودگاه "بن گورین" نشان داد که سران رژیم صهبونیستی برای روابط با هند چه اندازه اهمیت قائلند. البته نخست وزیر هند پیش از این یک بار در سال 2006 در مقام سروزیر ایالت گجرات از اسرائیل دیدار کرده بود. این سفر و دیدارهای گاه به گاه کارشناسان و مقامات نظامی ـ امنیتی صهیونیست از گجرات در سال های حکمرانی مودی بر آنجا (2014- 2004) پایه های نفوذ گسترده تر رژیم صهیونیستی را در اقتصاد و صنایع نظامی هند تقویت کرد. 

در همین حال، برخی محورهای گفت وگوهای نخست وزیران هند و اسرائیل در ژانویه 2018 که به امضای 9 تفاهم نامه همکاری انجامید، حائز اهمیتند: امنیت سایبری، انرژی، ترانزیت هوایی، هوا ـ فضا، سرمایه گذاری اقتصادی، تولید باتری های مقاوم در برابر هوا و استفاده از فنآوری حرارتی خورشیدی متمرکز. به علاوه، سخنان معنادار نتانیاهو در کنفرانس بین المللی «گفت وگوی ریسینا 2018»  در پایتخت هند (22 ـ 16 ژانویه 2018) نیز بیانگر عزم جدی اسرائیل و هند برای گسترش روابط بر اساس اولویت های متفاوتی است که در نهایت طرفین را در بزنگاه هایی همچون مقابله با اسلام به بهانه مبارزه با افراطگرایی اسلامی بهم نزدیک می سازند. همچنین نشان می دهد که دو دولت قصد دارند روابط خود را بیش از پیش به شکل استراتژیک گسترش بدهند.

اهداف هند و اسرائیل از گسترش روابط در دوره مودی

الف) اهداف هند:

- القاء وجود حس مشترک بین دو دولت در زمینه آسیب های ناشی از افراطگرایی اسلامی: دولت مودی در سال های اخیر، به خصوص پس از دیدار سال 2017 نتانیاهو از هند، بسیار تلاش کرد تا تل آویو را حامی جدی خود در اختلاف هفتاد ساله اش با پاکستان بر سر کشمیر معرفی نماید و بدین شکل، افزایش تهدیدات امنیتی ناشی از افراطگرایان مورد حمایت اسلام آباد در سطوح منطقه ای و بین المللی را بزرگنمایی کند. هر چند حمایت ارتش و سازمان اطلاعات پاکستان (آی اس آی) از افراطگرایی یک واقعیت انکارناپذیر است، اما نفوذ داعش و تحرکات روزافزون القاعده شبه قاره در هند و به ویژه کشمیر بهانه ای جدیدی برای سرکوب حرکت های اعتراضی در کشمیر از جانب دولت مودی فراهم کرده است. ضمن آنکه رژیم صهیونیستی سال هاست که تجربیات خودش در زمینه ده ها سال سرکوب فلسطینیان، به خصوص در جنگ های شهری را در اختیار هندی ها قرار می دهد تا از آن در خواباندن موج اعتراضات کشمیری ها تحت عنوان «مقابله با خطر اسلام افراطی» استفاده کند.

- تلاش برای برقراری موازنه در روابط  دهلی نو با ایران، پاکستان و اسرائیل: بارها دیده شده است که هر گاه به دلایل مختلف، روابط ایران و پاکستان با دهلی نو با تنش شدید حتی مقطعی همراه بوده و تهران و اسلام آباد به هم نزدیک شده اند، طرف هندی روابط خودش را با واشنگتن و تل آویو به نحو چشمگیری گسترش داده است. به عنوان مثال می توان به افزایش تنش ها بین پاکستان با آمریکا در زمینه مسائل افغانستان و تعلیق کمک های اقتصادی و نظامی آمریکایی ها به اسلام آباد و استقبال ایران از تلاش پاکستان برای گسترش روابط با تهران در سال های 2017 و 2018 اشاره کرد. در مقابل، جهش ناگهانی همکاری های هند و رژیم صهیونیستی در حوزه های نظامی، اطلاعاتی و اقتصادی در دو سال اخیر نشانگر تلاش مودی برای برقراری نوعی موازنه در برابر روابط نسبتاً مطلوب پاکستان با ایران، روسیه و چین است.   

- گسترش زیرساخت های نظامی هند با کمک صهیونیست ها: همکاری های نظامی مهمترین و گسترده ترین حوزه روابط رژیم صهیونیستی و هند است. این همکاری‌های استراتژیک به خصوص در زمینه جنگ‌افزار بوده و صهیونیست ها در سال های اخیر یکی از بزرگ‌ترین فروشندگان جنگ‌افزار به هند بوده است؛ به طوری که چندی پیش از سفر مودی به تل آویو در سال 2017، بزرگترین قرارداد تاریخ اسرائیل با دهلی نو برای خرید موشک و سامانه های ضدهوایی به مبلغ بیش از دو میلیارد دلار از رژیم صهیونیستی بسته شد. گفته می شود کاهش خریدهای تسلیحاتی هند در سال‌های اخیر از روسیه، موجب نزدیک تر شدن هند به اسرائیلی ها شده و در تراز درآمدهای صنایع نظامی و هوایی رژیم صهیونیستی در سال‌های اخیر دستکم سالانه یک میلیارد دلار فروش تجهیزات نظامی، اعم از بالگرد، سیستم‌های راداری و پهپاد به ارتش هند ثبت شده است. ضمن آنکه تل آویو در سال 2015 چند قرارداد کلان از جمله برای خرید موشکهای ضدتانک "اسپایک" به ارزش 500 میلیون دلار با دهلی نو  به امضاء رساند که البته در سال 2019 از طرف ارتش هند به طور یکطرفه لغو شد. 

در عین حال، هند تنها به خریدهای تسلیحاتی متنوع از رژیم صهیونیستی اکتفاء نکرده است. در جریان درگیری پاکستان و هند پس از حمله مرگبار شبه نظامیان وابسته به گروه «جیش محمد» مورد حمایت اسلام آباد به اتوبوس نیروهای ذخیره پلیس در کشمیر هند در فوریه 2019، رسانه¬های هندی مدعی شدند که جنگندههای کشورشان در حملات تلافی جویانه به کشمیر پاکستان از بمب های هوشمند اسپایس 2000  ساخت رژیم صهیونیستی استفاده کرده و صدها نفر از پیکارجویان پاکستانی را در اردوگاه های آموزشی خودشان کشته اند. به علاوه به ادعای ژنرال آصف غفور (سخنگوی ارتش پاکستان) در همین حملات، پدافند این کشور یک جنگنده هندی که خلبانی اسرائیلی هدایت آن را بر عهده داشت، سرنگون کرد و خلبان مذکور به اسارت پاکستانی ها درآمد. مقامات نظامی هند و رسانه های رژیم صهیونیستی مانند "هاآرتص" - وابسته به حزب کارگر اسرائیل - این ادعا را شایعه خواندند. با این حال، همچنان تل آویو در این مورد به طور رسمی اظهارنظر نکرده که همین سکوت، احتمال صحت خبر فوق را افزایش داده است. در همین حال، موضوع تلاش فزاینده اسرائیل برای وابسته کردن صنایع نظامی هند به تسلیحات و فنآوری های ساخت رژیم صهیونیستی با هدف تشدید رقابت تسلیحاتی در جنوب آسیا و تضعیف موضع پاکستان به مثابه تنها قدرت اتمی مسلمان در این رقابت پرتنش را نمی توان انکار کرد.

- همکاری های کشاورزی و صنعتی:

هند به عنوان یک قدرت نوظهور درصدد است تا با استفاده از فنآوری پیشرفته و کارشناسان زبده رژیم صهیونیستی، وضعیت کشاورزی و آبیاری خود را سر و سامان بدهد. یکی از اقدامات مشترک دو طرف در این حوزه، مدیریت آب است. کشاورزان هندی همچون اغلب کشاورزان در کشورهای در حال توسعه، در این زمینه بسیار ضعیف بوده و همچنان در اکثر نقاط هند به روش های سنتی آب را به هدر می دهند. با توجه به بحران کم آبی در جهان، دولت مودی با کمک صهیونیست ها در حال اصلاح الگوی مصرف و توزیع آب است. در بخش صنایع غیرنظامی، هند بر اساس رهنمودهای عملگرایانه مودی و در راستای تحقق ایده تجارت ـ تجارت و صنایع ـ صنایع، همکاری هایی را با اسرائیل در حوزه های فنآوری آب (هیدروتکنولوژی)، جذب مستقیم سرمایه گذاری بخش های دولتی و خصوصی و توسعه همکاری با تل آویو در زمینه انتقال فنآوری های صنعتی در دستور کار قرار داده است. بخشی از این موارد به سابقه همکاری نخست وزیر هند با صهیونیست ها در دوران سروزیری ایالت گجرات باز می گردد. وی در آن زمان به بهانه توسعه این ایالت با استفاده از تجارب کارشناسان اسرائیلی در بخش فنآوری آب، آنان را گجرات دعوت کرد و در پروژه های مرتبط به کار گرفت. 

- تقویت احتمال کسب عضویت دائم هند در شورای امنیت سازمان ملل: همزمان با تلاش واشنگتن برای افزایش شمار اعضای شورای امنیت به 25 کشور به منظور زمینه سازی برای عضویت هم پیمانان آمریکا در این شورا و کاستن از تأثیرگذاری چین و روسیه، دهلی نو نیز به مثابه یکی از شرکای استراتژیک کاخ سفید می کوشد تا حدی از لابی قدرتمند صهیونیستی در آمریکا که بسیاری از سیاست ها در این کشور تحت فشارهای آن صورت می گیرد، برای ورود به حلقه اعضای دائم شورای امنیت بهره ببرد. البته این شرط لازم و نه کافی برای عضویت در آن شوراست. این مهم هنوز محقق نشده است، اما دولت مودی نگرانی خاصی ندارد، زیرا با توجه به روابط شکوفای هند و اسرائیل، همراهی تل آویو با دهلی نو در رأی گیری احتمالی در آینده، قطعی به نظر می رسد. هدف هند از ورود به شورای امنیت به عنوان عضو دائم، محقق کردن بخشی از رؤیای تبدیل این کشور به یک قدرت جهانی است که دولت مودی در کنار دستیابی به توان اتمی، مبدل شدن به قدرت برتر اقتصادی منطقه و رشد توان تکنولوژیکی، آن را نیز پیگیری می کند.

ب) اهداف اسرائیل: 

- خروج از انزوای منطقه ای و بین المللی؛ برقرار کردن روابط گرم با هند به عنوان یکی از قدرت های نوظهور آرزوی هر کشوری است. اما نزدیکی بیش از پیش اسرائیل به هند موضوع دیگری است. به رسمیت شناخته نشدن مشروعیت رژیم صهیونیستی از سوی بسیاری از دولت ها و ملت های مسلمان موجب شده که دولت نتانیاهو ازطریق پیوند زدن خود با هند و یافتن نقاط مشترک با این کشور سعی کند برای آن رژیم مشروعیتی عاریتی دست و پا نماید. اقدامی که تاکنون حتی در خود هند به دلیل مخالفت گسترده عموم مسلمانان این کشور، نتیجه دلخواه تل آویو را به همراه نداشته است. رأی منفی هند به قطعنامه پیشنهادی آمریکا و اسرائیل برای به رسمیت شناخته شدن بیت المقدس به عنوان پایتخت دائم رژیم صهیونیستی نیز نشان داد که مودی قصد ندارد به قیمت کمک به خروج این رژیم از انزوا، کل تخم مرغ ها را در حوزه سیاست خارجی و روابط منطقه ای هند در سبد دولت نتانیاهو بگذارد و در زمین او نقش یار کمکی را بازی کند. این مسئله خشم اسرائیلی ها را برانگیخت و نخست وزیر رژیم صهیونیستی در کنفرانس «گفت و گوی ریسینا 2018» در دهلی نو با ملایمت از رأی هند به سود فلسطینیان انتقاد کرد. در عین حال به نظر می رسد اسرائیل با درک ملاحظات سیاسی هند تلاش خواهد کرد با گسترش روابط دوجانبه با این کشور، تا حدی خود را از خطر انزوا برهانند.  

- منزوی کردن قدرت های مسلمان جنوب و غرب آسیا؛ اکثر همسایگان هند را کشورهای مسلمان یا دارای اقلیت های مسلمان تشکیل داده اند. رویکرد دولت مودی در جهت تقویت ملی گرایی هندو و کاستن از نفوذ سایر گروه-های مذهبی و قومی (به خصوص مسلمانان) در هند از یک طرف و افزایش تنش های نظامی و سیاسی بین هند و پاکستان از طرف دیگر، تلویحاً مورد تشویق مقامات صهیونیستی قرار گرفته و آنها مانند آمریکایی ها سعی دارند به آن دو رویکرد تنش زا دامن بزنند. سخنان نخست وزیر رژیم صهیونیستی در جریان نخستین دیدارش از دهلی نو در اواسط سال 2018، مصداق بارز این مدعاست. نتانیاهو گفت «هندی ها و اسرائیلی ها، خیلی خوب درد ناشی از حملات تروریستی را درک می کنند»؛ اشاره ای به حمله ادعایی گروه پیکارجوی لشکر طیبه پاکستان به مرکز یهودیان مومبای (بمبئی سابق) در سال 2008 که ده ها یهودی و غیریهودی هندی را به کام مرگ کشاند. دو دلیل مشخص برای این اقدام تل آویو می توان برشمرد: 

اول، نزدیک شدن پاکستان به مثابه تنها کشور مسلمان دارای سلاح اتمی به چین و روسیه، با طرح بلندمدت واشنگتن برای کاهش نفوذ منطقه ای و تضعیف قدرت پکن و مسکو در سطح بین المللی و نیز مهار قدرت هسته ای اسلام آباد در تضاد است. دوم، همراهی هند با تحریم های آمریکا برضد جمهوری اسلامی ایران در سال های نه چندان دور، به نفع واشنگتن و تل آویو تمام شد که درصدد منزوی کردن ایران بودند. با این حال، گسترش روابط اقتصادی دولت مودی با تهران و همکاری مطلوب هند و ایران برای راه اندازی کریدور هند ـ ایران ـ افغانستان به منظور اتصال هند به بازارهای افغانستان، آسیای مرکزی، روسیه و اروپا از مسیر بندر چابهار، بدان معناست که دهلی نو برخلاف خواست صهیونیست ها و آمریکایی ها به گسترش نسبی روابط منطقه ای و بین المللی جمهوری اسلامی ایران کمک چشمگیری کرده و عملاً مانع از انزوای مورد نظر تل آویو و واشینگتن شده است.   
پیامدهای گسترش روابط هند و اسرائیل برای ایران

- استمرار روابط گرم بین دولت های مودی و نتانیاهو، به ویژه در ابعاد نظامی و امنیتی برای منطقه پیامدهای منفی متعددی در پی دارد؛ یکی از این پیامدها، دور شدن تدریجی هند از جمهوری اسلامی ایران و همکاری اطلاعاتی و جاسوسی دهلی نو با تل آویو برضد این کشور است. 

- تل آویو همچنان با استفاده از روحیه بلندپرواز مودی سعی دارد کاهش یا قطع همکاری اقتصادی و تجاری با ایران را شرط تداوم همکاری های نظامی و امنیتی با هند قرار دهد و از این طریق به روابط نزدیک هند - ایران ضربه وارد کند. در همین راستا، احتمال دارد بخشی از سهم خواهی قلدرمآبانه طرف هندی در دور اول زمامداری مودی از میدان گاز طبیعی «فرزاد ب» ایران در خلیج فارس که هند از سال ها پیش مشغول استخراج آن است، به تحریک اسرائیلی ها صورت گرفته باشد. تلاش دولت مودی برای کسب امتیازات ویژه درقبال استخراج این میدان به حدی بود که در واکنش به آن، وزارت نفت ایران مذاکرانی را با غول نفت و گاز روسیه (گازپروم) برای استخراج «فرزاد ب» آغاز کرد و مدتی نیز از چین و پاکستان خواست در پروژه توسعه بندر چابهار مشارکت کنند. به هر حال، استخراج «فرزاد ب» و توسعه چابهار با کمک هند همچنان بلاتکلیف است و تداوم این وضع می تواند در آینده به تنش بیشتر در روابط دهلی نو – تهران بیانجامد.

- معافیت چابهار از تحریم های یکجانبه آمریکا بر ضد تهران همزمان با قرار گرفتن هند در فهرست کشورهای معاف از تحریم نفتی ایران، دو خبر خوب برای دهلی نو در ماه های پایانی سال 2018 بودند. اما چشم انداز تمدید این دو معافیت از سوی دولت ترامپ روشن نیست که یکی از دلایل آن به تلاش هماهنگ مثلث ضدایرانی غرب آسیا شامل رژیم صهیونیستی ـ عربستان سعودی و امارات متحده عربی باز می گردد. به همین دلیل و نیز به سبب پیوندهای سیاسی و نظامی قوی بین دهلی نو و تل آویو، احتمال انصراف هند از پروژه چابهار و جایگزین کردن کامل نفت ایران با نفت سعودی و عراق از سوی دولت مودی در آینده نه چندان دور از ذهن نیست.  

ارزیابی نهایی

روابط استراتژیک هند و اسرائیل اکنون به مرحله همکاری دو همپیمان فراتر از آسیای جنوبی رسیده و این به خصوص مایه خرسندی صهیونیست هاست؛ چرا که از دید آنها، دهلی نو می تواند بستر لازم برای خروج تدریجی تل آویو از انزوای منطقه ای و بین المللی را در حوزه های سیاسی و اقتصادی در آینده نزدیک مهیا سازد؛ ضمن آنکه حزب حاکم بهاریتا جاناتا (بی جِی پی) به دلیل گرایش به افراط¬گرایی هندو، همواره از همکاری دهلی نو با نهادهای سیاسی و اطلاعاتی صهیونیستی و غربی برای ضربه زدن به مسلمانان هند و تضعیف کشورهای اسلامی (به ویژه پاکستان) استقبال کرده اند. از سوی دیگر، اکنون هند بزرگترین شریک نظامی رژیم صهیونیستی در آسیا محسوب می¬شود و طی یک دهه اخیر دو بار در صدر خریداران تسلیحات از اسرائیل قرار گرفته است. 

با این حال همچنان برخی مسائل در روابط دو دولت مانع از گسترش کامل آن می شود. مهمترین مسئله، دیدگاه هند در مورد جمهوری اسلامی ایران است. دولت مودی نشان داده که مصمم است همچون دوران پس از امضای «برجام» با غنیمت شمردن فرصت برداشته شدن نسبی تحریم ها و معاف شدن بندر چابهار از جانب دولت ترامپ، بار دیگر به یکی از واردکنندگان اصلی کالا از ایران تبدیل و جای پای خود را در رقابت با چین، روسیه و حتی پاکستان در اقتصاد و سیاست ایران محکم کند. این موضوع خوشایند دولت نتانیاهو نیست و او با هماهنگی ریاض و ابوظبی تاکنون از هیچ تلاشی برای منصرف کردن دهلی نو و برافروختن آتش اختلاف بین هند و ایران فروگذار نکرده است.

کلید واژه ها: اسرائیل هند روابط هند و اسرائیل نارندرا مودی بنیامین نتانیاهو


( ۱۸ )

نظر شما :

امیر ۳۱ خرداد ۱۳۹۹ | ۱۶:۴۰
بزرگترین فاکتور برای نزدیک کردن هند به اسراییل و غرب یا بهتر بگیم آمریکا اختلافات مرزی هند با چین میباشد که عملا هند را در دامان آمریکا و اسراییل انداخته!
ناشناس ۰۱ تیر ۱۳۹۹ | ۱۸:۰۶
جای یک مقاله تحلیلی در مورد درگیری اخیر هند و چین در سایت تان خالی است