ایران زیر بار فشارهای مالی دوام می آورد

نویسنده: باربارا اسلاوین

دیپلماسی ایرانی: تقریبا یک سال از زمانی که دولت ترامپ به طور یکجانبه از توافق هسته ای ایران خارج شد و اعلام کرد که تحریم های ثانویه آمریکا را مجددا بر اقتصاد ایران اعمال می کند، گذشته است. در نتیجه کاهش درآمدها، مقامات ایالات متحده مدعی شدند که ایران تحت فشار فزاینده قرار گرفته و مجبور می شود از حمایت از گروه هایی که نفوذ آن در خاورمیانه را گسترده کرده اند، دست بردارد.

اگرچه ایرانی ها به وضوح از تورم و بیکاری رنج می برند، اما هیچ نشانه ای دال بر تمایل دولت آنها به گفت و گو با مقامات ترامپ درباره یک معامله «بهتر» یا دست کشیدن از شرکای منطقه ای، دیده نمی شود  بالعکس، به نظر می رسد که تهران خود را با شرایط وفق داده و در انتظار پایان دوره ترامپ مانده و امیدوار است که او رئیس جمهوری یک دوره ای باشد و جانشینش به توافق هسته ای سال 2015 بازگردد.

ایران بدون شک به این مساله توجه کرده که بسیاری از نامزدهای دموکرات انتخابات ریاست جمهوری 2020 در صورت پیروزی مجددا به برجام باز خواهند گشت. در همین حال، تحلیلگران طرفدار برجام در اندیشکده های آمریکایی از همین حالا نقشه راه بازگشت ایالات متحده به توافقنامه و مذاکرات جدید برای توافق های بیشتر را آغاز کرده اند.

دولت ترامپ سیاست خود را در قبال ایران را «اعمال فشار حداکثری» توصیف کرده، اما توانایی ایالات متحده در اعمال فشار بیشتر علیه ایران در 18 ماه آینده در نتیجه یک سری از عوامل محدود شده است.

اگرچه تحریم ها صادرات نفتی ایران را در حدود یک میلیون بشکه در روز کاهش داده و مردم ایران را به شدت تحت فشار گذاشته، اما ایران هنوز نفت کافی (حدود 1.2 میلیون بشکه در روز) به فروش می رساند و به حدود 100 میلیارد دلار ذخایر ارزی آزاد شده بعد از برجام دسترسی دارد.

خودداری ایالات متحده از تجدید معافیت واردکنندگان اصلی نفت ایران از تحریم ها علیه این کشور آن هم در زمانی که صادرات نفتی ونزوئلا به دلیل تحریم های ایالات متحده محدود شده، بر قیمت نفت در بازارهای جهانی تاثیر خواهد گذاشت و این در حالی است که قیمت نفت در هفته های اخیر روی 70 دلار نوسان داشته که سطحی نگران کننده برای رئیس جمهوری دونالد ترامپ محسوب می شود.

در عین حال، بعید است که ایالات متحده اتحادیه اروپا را به دلیل تلاش هایش برای حفظ روابط اقتصادی حداقلی با ایران مورد مجازات قرار دهد. اتحادیه اروپا برای تسهیل تجارت مواد غذایی و دارو با ایران مکانیسمی موسوم به «اینستکس» را ایجاد کرده و برای راه اندازی آن منتظر تصویب لایحه ضدپولشویی توسط مجلس ایران است.

ایالات متحده همچنین باید در منافع متناقض در ارتباط با عراق که مرزهای طولانی با ایران دارد و برای تولید حدود نیمی از برق مصرفی خود به واردات گاز طبیعی ایران وابسته است، توازن ایجاد کند. بغداد مجاز است تا 3 ماه دیگر همچنان از ایران گاز طبیعی وارد کند. آخرین چیزی که ایالات متحده می تواند بخواهد، ناآرامی در عراق در تابستان امسال در نتیجه کمبود برق و درجه حرارت بالاست.

در لبنان، مایک پومپئو، وزیر امور خارجه ایالات متحده حزب الله، قدیمی ترین شریک منطقه ای ایران را مورد انتقاد قرار داد، اما با واکنش وزیر امور خارجه لبنان مواجه شد که به خبرنگاران گفت: «حزب الله یک حزب سیاسی است... تروریست نیست و حمایت سیاسی زیادی در لبنان دارد.» در واقع، حامیان این گروه در انتخابات سال گذشته 70 کرسی از مجموع 128 کرسی پارلمان لبنان را کسب کردند.

دولت ترامپ ادعا می کند که یک ائتلاف جهانی علیه فعالیت های «بدخواهانه» ایران ایجاد کرده است؛ اما در واقعیت، تنها شماری از رقبای ایران در خاورمیانه از این رویکرد حمایت می کنند. پومپئو 28 مارس در مصاحبه ای اذعان کرد که ایالات متحده از حمایت کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و اسرائیل در مواجهه با ایران برخوردار است. اما حتی این ائتلاف هم به دلیل مناقشات دو ساله قطر با عربستان سعودی و امارات متحده عربی به مشکل برخورده است. به علاوه، ریاض در پی قتل جمال خاشقجی روزنامه نگار مخالف سعودی از حمایت چندانی در واشنگتن برخوردار نیست.

شهروندان عادی ایرانی در میانه فعالیت های دولت خود و دشمنی واشنگتن گیر افتاده اند. آنها از عملکرد ضعیف دولت خود عصبانی هستند، اما از کمپین تبلیغاتی آمریکا که سعی می کند هر مشکلی در ایران را بر گردن مقامات این کشور بیندازد نیز به ستوه آمده اند.

منبع: اینترپرتر / مترجم: طلا تسلیمی