ابهام در شانس موفقیت بیت کوین ایرانی

نویسنده: مایا مارگیت

دیپلماسی ایرانی: تحلیل گران بر این باورند که تصمیم ایران برای ایجاد یک ارز رمزنگار جدید با پشتوانه طلا به عنوان راهکاری برای دور زدن تحریم های اعمالی از سوی ایالات متحده هیچ سودی برای اقتصاد آسیب دیده این کشور نخواهد داشت.

شرکت مالی فناوری ایرانی ققنوس اخیرا در جلسه ای در حضور نمایندگان ارشد نظام بانکداری و همچنین مقامات دولتی از آغاز روند ضرب سکه دیجیتال «پی‌ مان/ PayMon» برگرفته از کلمه فارسی «پیمان» خبر داد. چهار بانک ایرانی ملت، ملی، پاسارگاد و پارسیان در سرمایه گذاری در این ارز رمزنگار شریک هستند. روند ضرب این ارز درست چند روز پس از آت اعلام شد که بانک مرکزی ایران پیش نویسی از قوانین جدید مرتبط با ارزهای رمزنگار را منتشر و ممنوعیت پیشین درباره معامله این ارزها را لغو کرد.

پیمان می تواند نمونه تلاش ها برای دور زدن پلت فرم بانکی «سوئیفت» باشد که شبکه ای برای انتقال پول در سطح بین المللی به شمار می رود و پس از اعمال مجدد تحریم ها از سوی آمریکا دسترسی جمهوری اسلامی به آن قطع شده است.

ساینو نانات، مدیر عامل وب سایت «بلاک چین اکسپرت» در لندن به این مساله اشاره کرده که اگرچه مبادلات بر پایه ارز رمزنگان می تواند به صورت پنهانی انجام شود، اما احتمال تاثیرگذاری آن بر گریز ایران از عواقب گسترده تر تحریم های مالی همچنان اندک است. او در گفت و گو با «مدیا لاین» افزود: «ارزهای رمزنگار مورد پذیرش در سطح جهانی در آینده تاثیرگذار خواهند بود، اما این ارزها در حال حاضر هنوز در مراحل اولیه به سر می برند. اگر بخش وسیعی از مبادلات به ارز رمزنگار انجام شود، آنگاه کشورها و مقامات به تدریج کنترل را از دست خواهند داد.» او در ادامه توضیح داد: «در مورد ایران، عامل تاثیرگذار این است که ارز رمزنگار پیمان توسط مقامات ارائه می شود و تحت حمایت بانک ها و نهادهای مالی است. اگر این ارز تماما با پشتوانه طلا ضرب شود، آنگاه می توان به یک ثبات رسید؛ اما مساله استفاده از آن همچنان یک مشکل اساسی خواهد بود.»

به همین دلیل است که دیگر کارشناسان و تحلیل گران درباره تاثیرگذاری محسوس این آزمون مالی دولت ایران شک و تردید دارند.

دکتر الکس کومان از دانشکده کارآفرینی آدلسون در مرکز بین رشته ای هرزلیا به «مدیا لاین» گفت: «من فکر نمی کنم ارز رمزنگاری ایرانی بتواند هیچ مشکلی را حل کند. دلیل اینکه آنها سکه مخصوص به خود را ضرب می کنند این است که نمی خواهند مردم از بیت کوین یا دیگر ارزهای رمزنگاری استفاده کنند که تحت کنترل آنها نیستند.» دکتر کامان در ادامه یادآور شد که تحریم های ایالات متحده به طور خاص به دلیل سیستم امنیت مالی موسوم به «سوسیپ / CUSIP» انجمن بانکداران آمریکایی است که نقش مهمی در تسهیل تجارت بین المللی ایفا می کند.

ماه گذشته کنگره ایالات متحده پیش نویس قانونی را با هدف محدود کردن جاه طلبی های تهران در ارتباط با ارزهای رمزنگار معرفی کرد. قانون موسوم به «مسدود کردن اقدامات غیرقانونی مالی ایران» مقرراتی را شامل می شود که طبق آن شهروندان آمریکایی، نهادهای شرکتی و اتباع خارجی که به هر صورتی از توسعه یک ارز رمزنگار ایرانی حمایت کنند، مجازات می‌ شوند. دکتر کوکان در این باره گفت: «اینکه ایران امور داخلی خود را با ارز کاغذی پیش ببرد یا ارز رمزنگار، هیچ فرقی نمی کند. سوال این است که آنها چطور تجارت می کنند؟ بهترین راه برای ایرانی ها برای دور زدن تحریم ها این است که نفت یا طلا را در برابر کالا معامله کنند و من فکر می کنم که ایرانی ها در این زمینه به شدت توانا هستند.»

در حقیقت، ترکیه به کمک به جمهوری اسلامی ایران در دور زدن تحریم ها از طریق مبادله میلیاردها دلار طلا در برابر گاز طبیعی و نفت ایران متهم شده است. 

بیو بارنز، وکیل مدافع آمریکایی در شرکت حقوقی «کوبر و کیم» که تخصصش در اختلافات مربوط به دارایی های دیجیتال است، بر این مساله تاکید دارد که استفاده از ارزهای رمزنگار به طور فزاینده برای دور زدن تحریم ها مورد استفاده قرار می گیرد: «معاملات از طریق ارزهای رمزنگار می تواند به صورت ناشناس و برمبنای شبکه انجام شود و از این رو هیچ قدرت مرکزی نمی تواند مانع از مبادلات شود. اما دشوار است که بگوییم ارزهای رمزنگار در دور زدن تحریم ها موثر هستند. از یک سو، مقامات اجرای قانون گزارش داده اند که ارزهای رمزنگار به طور فزاینده به یکی از شاخصه های اصلی در جرائم در سراسر جهان تبدیل می شوند و از سوی دیگر، در ماه های اخیر صنعت ارزهای رمزنگار توجه بیشتری به تحریم های ایالات متحده نشان داده و کنترل بر مبادلات تشدید شده است.»

ونزوئلا هم همانند ایران قصد داشت از طریق دسترسی به بازارهای بین المللی با استفاده از ارز رمزنگار «پترو» با پشتوانه نفت، تحریم های ایالات متحده را دور بزند؛ اما نتوانست این طرح را به اجرا درآورد.

بارنز معتقد است به رغم محبوبیت روزافزون ارزهای دیجیتال، بیشتر سرمایه گذاران احتمالی و کاربران از ترس مواجه شدن با مجازات های ایالات متحده از «پیمان» دوری خواهند کرد: «اگر این ارز رمزنگار عملیاتی شود، اینکه بر اقتصاد ایران تاثیری بگذارد یا خیر به پذیرش عمومی آن به عنوان یک ابزار مبادلاتی برای واردات و صادرات بستگی خواهد داشت. اما احتمال اینکه شرکای تجاری ایران در اروپا و دیگر نقاط جهان با پذیرش مخاطرات انجام معاملات بزرگ تجاری با ارز رمزنگار جدید راحت باشند، بسیار اندک است.»

منبع: مدیا لاین / مترجم: طلا تسلیمی