اروپا به دنبال خنثی کردن تحریم های آمریکا علیه ایران

نویسندگان: دیوید ام. هرزنهورن و بارکه اسمیت میر

دیپلماسی ایرانی: بزرگ ترین قدرت های اقتصادی اروپا در حال برنامه ریزی برای ایجاد یک شرکت مالی با «هدف خاص» هستند تا تحریم های اعمالی توسط دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده را خنثی و به ایران در ادامه فروش نفت در اتحادیه اروپا کمک کنند.

این اقدام که توسط فرانسه، آلمان و بریتانیا آغاز شده و از حمایت اتحادیه اروپا برخوردار است، احتمالا ترامپ را خشمگین خواهد کرد. رئیس جمهوری آمریکا در ماه مه به صورت یک جانبه از توافق هسته ای ایران کنار کشید، اما اروپایی ها، روسیه و چین که دیگر امضاکنندگان برجام هستند، همچنان از آن حمایت می کنند و به تعهدات خود طبق توافق، پایبند هستند.

دور اول تحریم های اقتصادی ایالات متحده علیه ایران ماه گذشته اجرایی شد و تحریم های بیشتر از جمله تحریم ها علیه بخش نفتی ایران که زیربنای اقتصاد این کشور است، از ماه نوامبر اعمال می شود.

اگرچه اتحادیه اروپا در جهت خنثی سازی تحریم های ترامپ قدم هایی برداشته که از نمونه های آنها می توان به قانون انسداد یا همان مجازات بالقوه شرکت هایی که تحریم های آمریکا را بدون اجازه کمیسیون اروپایی به اجرا می گذارند اشاره کرد، اما مقامات اروپایی همچنان نگران این مساله هستند که سلطه ایالات متحده بر نظام مالی جهانی به مسدود شدن مسیر بیشتر تجارت ها در ارتباط با ایران بیانجامد. و این مساله در نهایت به نابودی توافق هسته ای ایران موسوم به برجام منجر شود.

تهران پیشتر به اروپایی ها هشدار داده است که اگر می خواهند از توافقنامه هسته ای محافظت کنند، بایستی تا اوایل نوامبر راه های جدیدی برای تجارت با ایران بیابند.

این در حالی است که مقامات و دیپلمات های ایالات متحده بارها هشدار داده اند همه تجارت ها و کشورهای سراسر جهان بایستی به ارتباط تجاری خود با ایران پایان دهند در غیر این صورت تحریم های ثانویه شامل حال آنها نیز خواهد شد. کاخ سفید به ویژه به اعلام خبر تخصیص بسته کمک 18 میلیون دلاری به ایران توسط اتحادیه اروپا در اواخر ماه گذشته با هدف کمک به پروژه های حمایت از توسعه اقتصادی و اجتماعی پایدار واکنش شدیدی نشان داد.

مقامات اتحادیه اروپا روز جمعه از برنامه خود برای ایجاد ابزار مالی با هدف خاص خبر دادند که اولین مرتبه سایت خبری اشپیگل درباره آن مطلب نوشته بود.

یک سخنگوی وزارت دارایی آلمان در مورد این الگوی مالی گفت: «دولت آلمان با خدمات خارجی اروپایی (نهاد مسئول خدمات خارجی و دفاعی اتحادیه اروپا) و کمیسیون اروپایی و همچنین فرانسه و بریتانیا در جهت حفظ کانال های پرداخت مالی با ایران همکاری می کند. مذاکرات در مورد این موضوع، فشرده و در حال انجام است. در این زمینه مدل های مختلفی را بررسی می کنیم.» یک مقام فرانسوی هم گفت: «اتحادیه اروپا برای نجات توافق با ایران به یک کانال مستقل مالی نیاز دارد.»

اخبار مربوط به این طرح تنها دو روز پس از آن منتشر شد که ژان کلود یونکر، رئیس کمیسیون اروپایی در آخرین سخنرانی خود در اتحادیه اروپا از لزوم افزایش نقش آفرینی یورو در تجارت بین المللی به ویژه در زمینه خرید انرژی سخن گفته بود.

سخن گفتن از طرح اروپایی برای کمک به بخش انرژی ایران و خنثی کردن تحریم های آمریکا، قطعا به روابط نه چندان خوشایند کنونی در دو سوی اقیانوس اطلس (ترنس آتلانتیک) آسیب شدیدی وارد می آورد.
رویکرد مناقشه برانگیز و یک جانبه ترامپ در بسیاری از سیاست گذاری ها از جمله خروج او از توافقنامه آب و هوایی پاریس، تعرفه های تجاری، انتقادهای پیاپی از ناتو و تصمیم او مبنی بر انتقال سفارت ایالات متحده در اسرائیل به بیت المقدس، متحدان دیرینه و قابل اتکای آمریکا در اروپا را به شدت خشمگین کرده است.

یکی از مقامات اتحادیه اروپا توضیح داد که «ابزار هدف خاص» به صورت یک شرکت مالی عمل می کند که روزنه ای را برای ادامه تجارت بین کشورهای اتحادیه اروپا و ایران فراهم می آورد. اگر ایتالیا بخواهد از ایران نفت بخرد، می تواند پول را به این شرکت انتقال دهد و این شرکت به باقی نقل و انتقال های مالی به ایران رسیدگی خواهد کرد. ایران هم در شرایطی مشابه می تواند از طریق همین شرکت برای خرید محصولات اروپایی اقدام کند.

این شرکت مالی پول لازم برای نقل و انتقال های مالی در داخل اتحادیه اروپا را نگه خواهد داشت و خارج از سلطه و کنترل ایالات متحده بر سامانه های جهانی انتقال پول عمل خواهد کرد. استفاده از این ابزار برای هدف خاص همچنین نیاز به استفاده از بانک هایی را که نگران قطع دسترسی شان به بازار مالی ایالات متحده در صورت تجارت با ایران هستند، از بین می برد. وزارت خزانه داری آمریکا اعلام کرده هر بانک یا شرکت مالی که با ایران تجارت داشته باشد نقض کننده تحریم های آمریکا به شمار می آید و هدف تحریم ها قرار می گیرد.

هنوز باید درباره مسائل مهمی همچون اینکه شرکت جدید در کجا تاسیس شود، مالکیت آن چگونه باشد، منابع مالی آن از کجا تامین شود و سرمایه اولیه چقدر باشد، تصمیم گیری شود، اما اروپا گام اول را در استقلال از آمریکا برداشته است.

منبع: پولیتیکو / مترجم: طلا تسلیمی