ابعاد گسترده جنگ پنهانی اسرائیل علیه ایران

نویسنده: جوناتان اسپایر

دیپلماسی ایرانی: اخیرا معلوم شده که اسرائیل درگیر یک جنگ مخفی علیه ایران در سوریه است. این جنگ عمدتا از طریق نیروی هوایی و احتمالا همراه با اقدامات اطلاعاتی لازم برای تعیین اهداف برای هواپیما انجام می شود. شواهدی هم وجود دارد مبنی بر این که قتل های هدفمند بخشی از تاکتیک های اسراییل در سوریه هستند. هدف این کمپین آن طور که مقامات ارشد اسرائیل از جمله بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر و آویگدور لیبرمن، وزیر دفاع اسرائیل گفته اند، خروج کامل نیروهای ایرانی و نیروهای نیابتی آنها از سوریه است.

با توجه به استراتژی تل آویو، دستیابی به این هدف بعید به نظر می رسد. اما اهداف کم اهمیت تری از جمله ایجاد اختلال در تلاش های تهران برای تثبیت جایگاهش در سوریه همچنان قابل دستیابی به نظر می رسد.

اسرائیل در تمام مدت جنگ داخلی در سوریه، حملات دوره ای علیه نیروهای دولت اسد و حزب الله انجام داده است. اما از آغاز سال جاری، این حملات و هدف گیری مستقیم تاسیسات و نیروهای ایرانی افزایش شدیدی داشته اند. پایان قریب الوقوع شورش ها در سوریه علیه دولت اسد از عوامل این تغییر رویکرد اسرائیل بود. تا زمانی که شورش ها ادامه داشتند، اسرائیل تنها از حاشیه نظاره گر اوضاع بود و تنها روابطی محدود با شورشی ها در قنیطره داشت تا از این مساله کسب اطمینان کند که جنگ به مرزهایش در بلندی های جولان کشیده نمی شود. اسرائیل در عین حال در خطوط تامین تسلیحاتی حزب الله در لبنان اختلال ایجاد می کرد. به علاوه، اسرائیل با احتیاط سعی داشت شرایطی را فراهم آورد که دولت بشار اسد و ایران و شورشیان مسلمان عمدتا سنی یکدیگر را در روند سقوط مشترک متهم کنند.

اما امسال مشخص شد که با مداخله ایران و روسیه امکان شکست دادن شورشی ها وجود دارد. اسرائیل دیگر نمی توانست با نظارت و ارتباطی محدود از تثبیت زیرساخت مستقل نظامی و قدرت سیاسی نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در خاک سوریه جلوگیری کند. اقدام اسرائیل به هدف گیری مستقیم این زیرساخت ها از مدت زمان کوتاهی پس از این تحولات آغاز شد.

درگیری روند دقیق این کمپین اسرائیل علیه ایران باتوجه به اینکه عمدتا مسئولیت حملات را نپذیرفته، مشکل است. این در حالی است که گاهی اوقات به نفع تهران و دولت اسد در دمشق بوده که از محکوم کردن عمومی حملات اسرائیل خودداری کنند.

اما روشن است که جدی ترین این درگیری ها در تاریخ 10 ماه مه و زمانی صورت گرفت که اسرائیل در پاسخ به شلیک موشک توسط نیروهای ایران به سمت مواضع اسرائیل در بلندی های جولان، تل آویو به عملیات گسترده هوایی دست زد و زیرساخت های ایران را در سراسر سوریه هدف گرفت. طبق گزارش های وزارت دفاع روسیه، این عملیات 28 هواپیما و شلیک 70 موشک را شامل می شد و اهداف آن هم انواع تاسیساتی بودند که در اختیار سپاه پاسداران ایران در سوریه قرار داشتند.

اما نتانیاهو اخیرا به این مساله اشاره کرد که جنگ علیه ایران در سوریه هنوز به پایان نرسیده است. او 29 آگوست، در شهر دیمونا، در جنوب اسرائیل، به خبرنگاران گفت: «نیروهای دفاعی اسرائیل همچنان با استقامت و قدرت علیه تلاش های ایران برای مستقر کردن نیرو و سیستم های پیشرفته تسلیحاتی در سوریه، ادامه خواهند داد.» اسرائیل مصمم بودن خود به این جنگ را با یک سری حملات به نمایش گذاشت که از نمونه آنها می توان به انفجارها در فرودگاه نظامی نزدیک دمشق، حمله هوایی به یک کاروان ایرانی در نزدیکی تنف در جنوب سوریه در تاریخ 3 سپتامبر، حملات هوایی در حاره علیه پایگاه حزب الله و غیره اشاره کرد.

آنچه در حال وقوع است، یک جنگ مداوم با هدف ایجاد اختلال در تلاش ایران برای تحکیم و تقویت نفوذش در سوریه است. سوال این است که تلاش های اسرائیل نتیجه بخش بوده اند؟ هدف غایی اسرائیل در بیرون کردن ایران از سوریه که غیرقابل دستیابی به نظر می رسد. سرمایه گذاری ایران در سوریه بسیار بزرگ و بلندمدت است. تهران در هفت سال گذشته بیش از 30 میلیارد دلار در این کشور هزینه کرده است. پروژه ایران چندجانبه است و ایجاد ساختارهایی در داخل نیروهای امنیتی سوریه را نیز شامل می شود. بعید است که اسرائیل با تکیه بر حملات هوایی و قتل های هدفمند بتواند ایران را به روی گردانی از تصمیم استراتژیک خود و رها کردن همه این سرمایه ها وادار کند.

منبع: فارن پالسی / مترجم: طلا تسلیمی