تحریم های ایران بر زندگی مردم عراق تاثیر مستقیم می گذارد

مصطفی سلیم

دیپلماسی ایرانی: تصمیم دولت ترامپ مبنی بر اعمال مجدد تحریم ها علیه ایران، تاثیرش را بر کشور همسایه، عراق، نیز گذاشته و باعث شده که سرمایه گذاران لطمات زیادی ببیند آن هم در شرایطی که این متحد آمریکا به خاطر شرایط سخت اقتصادی با ناآرامی روبه رو است.

عراقی ها، که کشورشان در سال 2015، به خاطر حمله داعش، دچار سقوط اقتصادی شده بود، میلیون ها دلار را به بانک های ایران سرازیر کردند که پس از توافق هسته ای با آمریکا نرخ سود بسیار بالایی ارائه می کردند. بسیاری از عراقی ها از قاطر برای حمل پول هایشان به ایران استفاده می کردند تا قانون محدودیت میزان انتقال پول از کشور را دور بزنند.

حالا که آمریکا از توافق هسته ای خارج شده و تحریم های اقتصادی را مجددا علیه ایران اعمال کرده، ارزش ریال به طرز بی سابقه ای سقوط کرده و سرمایه گذاران را در بهت و حیرت رها کرده است.

مشکلات مالی عراق، نمونه ای کاملا واضح از این موضوع است که چگونه خصومت بین تهران و واشنگتن می تواند عراق را بی ثبات کند، عراقی که در حال حاضر با نارضایتی های گسترده به خاطر تنش و بی ثباتی اقتصاد که نتیجه تحولات سیاسی لاک پشتی، که آمریکا و ایران سهم به سزایی در آن دارند، روبه رو است.

این تاثیرات تحریم ها همچنین نشان می دهد که چقدر رفاه اقتصادی مردم عادی عراق، به بازار ایران، و نه به آمریکا، وابسته است. اما تاثیر ایران به ندرت در زندگی روزمره دیده می شود.

اعمال مجدد تحریم ها علیه ایران در هفته گذشته باعث شکل گرفتن بحث های شدیدی هم در بغداد و هم در تهران بر سر التزام عراق به پیروی از تحریم ها شده است.

نخست وزیر عراق، حیدر العبادی، در ابتدا، هفته گذشته گفت که با تحریم ها مخالف است اما چاره ای به جز پیروی از آنها ندارد. این صحبت واکنش های شدیدی هم در عراق و هم در ایران به همراه داشت و متحدان تهران در عراق گفتند پس از آن همه کمکی که ایران در مبارزه با داعش به عراق کرده، این تسلیم تحریم ها شدن خیانت به ایران است.

روز دوشنبه عبادی از صحبت های قبلیش عقب نشینی کرد و گفت عراق تنها از انجام معامله به دلار با ایران خودداری خواهد کرد. وی در ادامه گفت که عراق هنوز تصمیم به توقف واردات کالاهای اساسی از ایران نگرفته است. عبادی که می خواست امتیازی به همسایه قدرتمندش بدهد، گفت که از نرخ ویزا برای زائرین ایرانی که قصد سفر به عتبات را دارند، به خاطر کاهش ارزش ریال، کاسته خواهد شد.

از زمان اعلام کناره گیری آمریکا از توافق هسته ای ایران، حدودا 50 درصد از ارزش ریال در برابر دلار کاسته شده است. و احتمال بهبود شرایط نیز وجود ندارد. تحلیلگران تخمین زده اند که با اجرایی شدن دور دوم تحریم ها در نوامبر، که فروش نفت را هدف گرفته است، باز هم از ارزش ریال کاسته خواهد شد.

یکی از دلایل اصلی سرمایه گذاری در بانک های ایران نرخ ارز نسبتا پایدار بوده که اکنون به شدت سقوط کرده است. این امر باعث شده است که عراقی هایی مانند حسین الکعبی دستشان در پوست گردو بماند.

کعبی که یک بنگاه دار املاک 41 ساله است، گفته که تمام پس انداز زندگی اش را که حدود 150000 دلار بوده است، در سال 2015 در یک بانک ایرانی که 20 درصد سود پرداخت می کرده، سپرده گذاری کرده است. در آن زمان بازار مسکن عراق به خاطر تهدیدات داعش رو به سقوط بود.

کعبی می گوید: "مردم خانه نمی خریدند چون از آینده مطمئن نبودند."

اما در کشور همسایه آینده بسیار روشن تر به نظر می رسید. ایران توافقی هسته ای را با آمریکا و کشورهای اروپایی امضاء کرده بود که به موجب آن قرار بود ایران از انزوای اقتصادی خارج شود.

اکنون چشم انداز هر دو کشور تغییر کرده است. کعبی می گوید: "آمریکایی ها هیچ گاه هیچ کار مثبتی در خاورمیانه انجام نداده اند. تمام اقدامات آنها، چه نظامی چه سیاسی چه اقتصادی، به ضرر ما بوده است."

برخی کارشناسان سرمایه گذاران عراقی را سرزنش می کنند.

باسم جمیل، یک اقتصاددان عراقی معتقد است: "قانون نمی تواند از افراد ساده لوح حفاظت کند." وی گفت که غیر ممکن است بتوان فهمید چه تعداد از عراقی ها در بانک های ایرانی سرمایه گذاری کرده اند چون به طور غیر قانونی و قاچاق پولشان از مرز این کار را انجام داده اند.

کریم سجاد پور، کارشناس مسائل ایران، معتقد است که نرخ سود نجومی بانک های ایران فقط یک سراب است.

وی گفت: "وقتی احتمال تورم بالا و یا کاهش ارزش پول ایران را در نظر می گیریم، بسیار کار خطرناکی است که مبلغ بالایی پول را در بانک های ایرانی بگذاریم."

چیزی که شرایط را برای عراقی هایی که در تلاش اند تا باقیمانده پولشان را نجات دهند، دشوارتر می کند، این است که بانک ها محدودیت های جدی در برداشت از حساب ها اعمال کرده اند و تنها می توان حدود 200 دلار روزانه از حساب برداشت کرد.

منبع: واشینگتن پست/ ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی / 33