روس ها، شریک دزد و رفیق قافله؟!

روسیه طی دو سال گذشته مشتری ثابت توسعه میادین نفتی و حتی نفت خام ایران بوده اما در روزهایی که تحریم‌های اعلام شده از سوی آمریکا نزدیک‌تر می‌شود، روس‌ها که خود را رفیق استراتژیک نفتی ایران نشان داده‌اند، در شرایطی تولید نفتشان را بالا برده‌اند که این اقدام تحریم‌های ضد ایرانی آمریکا را تقویت می‌کند.

به گزارش ایسنا، ایران و روسیه بارها و مخصوصا در طول دو سال گذشته که قراردادهای جدید نفتی از سوی وزارت نفت معرفی شد در دو طرف میز مذاکره تعاملات نفتی نشسته اند. روس ها از خواستگاران پر و پا قرص توسعه میادین نفتی ایران بودند و شرکت‌های لوک اویل، روس‌نفت، زاروبژنفت، تات‌نفت، گازپروم و گازپروم نفت با شرکت ملی نفت ایران تفاهم‌نامه هم امضا کردند. میدان‌های منصوری، آب تیمور، کیش، یاران، مارون، لایه نفتی پارس جنوبی، کوپال، آبان، اسفندیار، پایدار غربی، دهلران، پارس شمالی، آذر، چنگوله و چشمه خوش، از جمله میدان‌هایی هستند که درباره آنها با شرکت های روس مذاکره شده است.

یکی از مذاکرات مذکور هم به نتیجه رسید در روزهای پایانی سال ۱۳۹۶ شاهد امضای قرارداد بهبود بازیافت، افزایش تولید و بهره‌برداری میادین نفتی آبان و پایدار غرب بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت‌های زاروبژنفت روسیه و دانا انرژی ایران بودیم.

خرید نفت ایران توسط روسیه روی دیگر سکه تعاملات نفتی دو کشور بود  و در دیداری که بین بیژن زنگنه، وزیر نفت کشورمان و الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه در اواخر سال ۱۳۹۵ صورت گرفت قرار شد نفت ایران به یک شرکت روسی و برای مقاصد خارج از روسیه فروخته ‌شود و ۵۰ درصد پول فروش نفت به روسیه به صورت نقدی تحویل ایران داده و ۵۰ درصد دیگر صرف خرید کالا و خدمات از روسیه شود که این موضوع نیز در مرحله اجرا قرار گرفت.

تمایل روس‌ها برای حضور در صنعت نفت ایران غیر قابل انکار بود به طوریکه یوری اوشاکوف، دستیار رئیس جمهوری روسیه اعلام کرد شرکت‌های نفت و گاز این کشور می‌توانند بیش از ۵۰ میلیارد دلار در توسعه میدان‌های نفت و گاز ایران سرمایه‌گذاری داشته باشند.

روس ها از سوی دیگر به عنوان بزرگ ترین تولید کننده غیر اوپک پا به پای اوپک برای اجرای تعهد کاهش تولید با هدف تنظیم بازار قدم برداشتند به طوریکه حاضر شدند تولید خود را ۳۰۰ هزار بشکه در روز کاهش دهند. تعهدی که دو سال با موفقیت راه خود را طی کرد و حالا ترامپ قصد دارد با هدف فشار به ایران، اتحاد این سازمان ۶۰ ساله را برهم بزند.

ترامپ برای دستیابی به این هدف از دو ابزار عربستان و روسیه استفاده کرد و از این کشورها خواست تولید خود را افزایش دهند تا کمبودهای احتمالی بازار جبران شود. در واقع نقشه اصلی ترامپ منع صادرات نفت ایران بود و از آنجایی که با این هدف بازار با کمبود مواجه می شود و این اتفاق برای سرنوشت آمریکا هم تبعات منفی به همراه دارد تصمیم گرفت کمبود  احتمالی را با نفت عربستان و روسیه جبران کند.

به نظر می رسد روسیه به درخواست امریکا سیگنال مثبت نشان داده است. آمار وزارت انرژی روسیه نشان داد که تولید نفت این کشور ۱۵۰ هزار بشکه در روز در ژوییه نسبت به ماه پیش از آن افزایش یافته و از میزانی که مسکو گفته بود پس از توافق کشورهای اوپک و غیراوپک در ژوئن به تولیدش اضافه خواهد کرد، فراتر رفته است. الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه نیز در یک کنفرانس تلفنی مربوط به کمیته فنی مشترک وزارتی نظارت بر توافق کاهش عرضه نفت اوپک و غیر اوپک، اعلام کرده است که مسکو قصد دارد تولید روزانه نفت خود را ۱۷۰ هزار بشکه افزایش دهد.

به گفته حسین کاظم‌پور اردبیلی، نماینده ایران در هیئت عامل اوپک روسیه توافق جهانی کاهش تولید نفت را نقض و به تلاش‌های آمریکا برای وضع تحریم ضد ایران، کمک می‌کنند و افزایش تولید این کشور، اتحاد بلندمدت میان تولیدکنندگان نفت را به خطر می‌اندازد. روسیه، عربستان و دیگران تولید نفت خود را یک میلیون بشکه در روز افزایش می‌دهند تا صادرات نفت ایران را تحت تأثیر قرار دهند؛ آنها دست حمایت خود را به سوی دونالد ترامپ دراز می‌کنند و این رویکردی بسیار خصمانه در برابر ماست. این درحالی است که روسیه اختیار فرا رفتن از تعهد تولید خود را ندارد و عربستان نیز اجازه ندارد این افزایش را تجویز کند.