برجام در انتظار رویکرد مستقل اروپا

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، ایران و گروه 1+4 در این که برجام باید در مقابل زیاده خواهی های آمریکا حفظ شود، هم نظرند اما تداوم توافق هسته ای به تضمین های طرف غربی بستگی دارد. آیا آنها حاضر و همچنین قادر خواهند بود، رضایت ایران را کسب کنند.
گزارش پیش رو به مهمترین رخدادهای مرتبط با برجام در روزهای گذشته می پردازد.

** تداوم دیپلماسی هسته ای
در روزهایی که آمریکا به دنبال اجرای برنامه های تحریمی علیه تهران است، دیپلمات های کشورمان مسیر دیپلماسی را برای خنثی سازی توطئه های کاخ سفید در پیش گرفته اند. در همین ارتباط «عباس عراقچی» معاون وزیر خارجه ایران در جریان سفر به مسکو برای رایزنی درباره موضوع های مهم بین المللی از جمله برجام با «سرگئی ریابکوف» معاون وزیر خارجه روسیه دیدار و گفت وگو کرد.
عراقچی در اظهاراتی با بیان اینکه وضعیت کنونی برجام عادی نیست، دلیل این عدم تعادل را خروج آمریکا از این توافق و اعمال مجدد تحریم های کاخ سفید بر ایران دانست.
معاون وزیر خارجه در خصوص تصمیم نهایی جمهوری اسلامی نسبت به توافق هسته ای تصریح کرد که ایران منتظر است تا توان دیگر اعضای این معاهده را برای جبران منافع ایران با وجود نبود آمریکا محک بزند.
عراقچی تصمیم ایران برای خروج یا باقی ماندن در برجام را به جمع بندی نتایج به دست آمده از رایزنی ها با کشورهای اروپایی، روسیه و چین مرتبط دانست.
همچنین معاون وزیر خارجه در گفت وگوی با «یورو نیوز» مهمترین موضوع درباره برجام را اجرای کامل آن دانست و افزود: مسیر دور زدن تحریم های آمریکا توسط متحدان موضوعی فرعی است.
وی حضور و فعالیت مستمر شرکت های اروپایی، فروش نفت، سهولت در فرآیند دریافت و پرداخت های ایران و ارتباط بانک ها با خارج از کشور را موضوع های مهم و اصلی برای ایران ارزیابی کرد که در صورت حفظ برجام باید برای ایران محقق شوند.

** اقدامات ناکافی اروپا برای نجات برجام
با وجود تلاش های اروپائیان به منظور تداوم برجام اما تا کنون تضمین های کافی به ایران داده نشده است.
«علی اکبر صالحی» رئیس سازمان انرژی اتمی تلاش اروپا را برای رویارویی با سیاست های خصمانه آمریکا کافی ندانست و خواستار اقدام های جدی تر رهبران اتحادیه برای حفظ این توافق شد.
رئیس سازمان انرژی اتمی که برای شرکت در نشست اسلو به نروژ سفر کرده بود با «ارنا سولبرگ» نخست وزیر این کشور دیدار و گفت وگو کرد.
سولبرگ نیز با تاکید بر حمایت نروژ از برجام، این توافق را دستاوردی مهم برای جهان توصیف و تصریح کرد که نروژ با جدیت تمام به دنبال رفع موانع همکاری های دوجانبه با ایران است.

** پاسخ ظریف به شروط 12 گانه پمپئو
«محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه کشورمان ضمن پاسخ به شرط های دوازده گانه «مایک پمپئو» وزیر امور خارجه آمریکا، به مهمترین خواسته های ایران از واشنگتن اشاره کرد. احترام به استقلال و حق حاکمیت ملی ایران و تضمین پایبندی به تعهدات در عهدنامه 1359 الجزایر و کنار گذاشتن زبان تهدید و استفاده از زور علیه جمهوری اسلامی و دیگر کشور ها از جمله موارد خواسته شده از آمریکا در این مقاله بود.
افزون بر آن، دولت آمریکا باید به مصونیت دولت جمهوری اسلامی ایران که از اصول اساسی حقوق بین الملل به شمار می آید، احترام گذارد و ضمن الغای احکام خودسرانه و غیرقانونی صادره قبلی از به اجرا گذاردن آنها در آمریکا و سایر کشورها خودداری نماید.
همچنین آمریکا باید ضمن پذیرش اقدامات غیرقانونی خود علیه مردم ایران در طول دهه های گذشته همچون نقش در کودتای 28 مرداد، ضبط و مصادره ده ها میلیارد دلار از اموال و دارایی های ملت ایران، تجاوز نظامی به خاک ایران و کمک نظامی، تسلیحاتی و اطلاعاتی به عراق در جنگ هشت ساله خسارت های وارده را به مردم ایران جبران و از تکرار آنها خودداری کند.

** طرح آمریکا برای شکست برجام
همایش سراسری قوه قضائیه با حضور سران سه قوه برگزار شد؛ همایشی که علاوه بر موضوع مشکلات اقتصادی و تبعات اخیر آن، موضوع برجام نیز یکی از مهم ترین محورهای آن بود.
حجت الاسلام «روحانی» رئیس جمهوری از چهار سناریوی آمریکا برای به شکست کشاندن برجام سخن گفت و تاکید کرد که آمریکا با شکست در سه سناریوی نخست، در نهایت آخرین گزینه یعنی خروج از برجام را برگزید.
رئیس جمهوری گفت: خروج آمریکا از برجام آن هم پس از یک سال و نیم هیاهو چهارمین و بدترین و مفتضح ترین گزینه آمریکایی ها بود که آبروی آنها را نیز برد و امروز تنها دو، سه کشور از این اقدام حمایت کردند.
به گفته رئیس جمهوری، عملکرد مدبرانه جمهوری اسلامی، آمریکایی ها را مجبور کرد که با بالاترین هزینه از برجام خارج شوند. تازه همه امید آمریکایی ها از خروج از برجام، این بود که ایران نیز با فاصله اندکی از برجام خارج شود و آنها به آرزوی بزرگ شان برای ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل و قرار گرفتن این پرونده ذیل فصل 7 منشور ملل متحد برسند و براساس آن همه کشورهای دنیا را مجاب کنند که ایران را تحریم کنند.

** اهمیت امنیتی برجام برای اروپا
اروپا بیش از منافع اقتصادی برجام به این توافق از لحاظ ثبات بخشی امنیتی تاکید دارد. در همین ارتباط «سید کمال خرازی» رئیس شورای راهبردی روابط خارجی و «انتزو مواوری میلانزی» وزیر خارجه جدید ایتالیا طی دیداری درباره راهکارهای حفظ برجام و گسترش روابط دوجانبه به بحث و تبادل نظر پرداختند.
خرازی با اشاره به برجام به عنوان موضوع مورد بحث در این گفت وگو ها تاکید کرد که ایران خواستار ضمانت های محکم و عینی در رابطه با حفظ برجام است.
وی با بیان اینکه صرفا مواضع سیاسی برای حفظ توافق هسته ای کافی نیست، از تلاش اتحادیه اروپا به ویژه ایتالیا برای اراده راهکارهای عینی و عملی براز امیدواری کرد.
وزیر خارجه ایتالیا نیز با اعلام حمایت همه جانبه اتحادیه اروپا از برجام، برجام را توافقی مهم در راستای عدم اشاعه سلاح هسته ای دانست که می تواند امنیت منطقه و منافع جامعه بین المللی را حفظ کند.
افزون بر مواضع حمایتگرانه ایتالیا، «بوریس جانسون» وزیر امور خارجه انگیس نیز با ارسال نامه ای به «تام تاگن هات» رئیس کمیته امور خارجی مجلس عوام انگلیس، تضمین منافع ایران را در برجام تنها راهکار حفظ این توافق و پایبندی جمهوری اسلامی به آن دانست.
جانسون با تاکید بر پایبندی انگلیس به برنامه جامع اقدام مشترک، این توافق را برای حفظ امنیت ضروری خواند و اعلام کرد تا زمانی که ایران به تعهداتش در برجام پایبند باشد، به این توافق متعهد خواهد ماند.

**برجام، محور مذاکرات دیگر بازیگران
باوجود تلاش آمریکا برای شکست اجماع جهانی حامیان برجام، این توافق همچنان مورد تایید و تاکید بازیگران مختلف جهان قرار دارد.
در روزهای اخیر «سوشما سواراج» وزیر امور خارجه هند در دیداری با «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در خصوص موضوع های مختلفی از جمله برجام گفت وگو کرد.
«راویش کومار» سخنگوی وزیر امور خارجه هند نیز در توئیتی موضوع های مرتبط با سیاست خارجی و امنیتی، تجارت و سرمایه گذاری و مسائل منطقه ای و جهانی را محور گفت وگوهای سوراج و موگیرینی برشمرد.
ظریف نیز در سفری که به هند داشت، درباره مواضع برجامی این کشور گفت که دهلی نو از تحریم های یک طرفه حمایت نمی کند. علاوه بر هند، «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه در دیداری با «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل در مسکو درباره برجام، به بحث و تبادل نظر پرداختند و بر ضرورت اجرای آن تاکید کردند.