چالش بزرگ روسیه در تعامل با اروپایی ها بر سر برجام

دیپلماسی ایرانی: محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در چارچوب تلاش برای دریافت «تضمین» از کشورهای امضای کننده برجام بعد از خروج ایالات متحده از آن، بعد از پکن به مسکو سفر کرده است.

خبرگزاری های روسیه که دیدار ظریف با سرگئی لاوروف، همتای روسی او را پوشش می دادند، درباره این سفر گزارش دادند که ظریف هدف نهایی خود از این مذاکرات را دریافت تضمین های کافی برای پاسداری از منافع ملت ایران مطابق ماموریتی که به او محول شده است، اعلام کرد.

لاوروف در این دیدار تاکید کرد که روسیه و اروپایی ها «به طور مشترک به دنبال دفاع از منافع خود» در این پرونده هستند.

ظریف امروز دوشنبه به مسکو رسید. در حالی که روسیه تلاش مضاعفی را برای حفظ توافق هسته ای بعد از عقب نشینی امریکا از آن آغاز کرده، مسکو امیدوار است با این کار بتواند همکاری استثنائی ای را با اروپایی ها رقم بزند.

قرار است بعد از مسکو ظریف راهی بروکسل شود تا با دیپلمات های اروپایی اتحادیه اروپا درباره راه های حفظ برجام به بحث و تبادل نظر بنشیند.

ظریف بعد از دیدار با وانگ یی، همتای چینی اش در پکن گفته بود: «امیدواریم با این سفرها بتوانیم تصویر روشنی از آینده توافق هسته ای به دست آوریم.»

در همین رابطه ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه با آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان و رجب طیب اردوغان، همتای ترکیه ای خود درباره تلاش ها برای حفظ برجام رایزنی کرده است. پوتین در این گفت وگوها «نگرانی عمیق» خود را از تصمیم دونالد ترامپ، رئیس جمهوری امریکا برای خروج از برجام اعلام کرد.

تصمیم ترامپ باعث خشم متحدان واشنگتن در اروپا و همچنین چین و روسیه شده است.

آندری باکلیتسکی، مشاور در «مرکز پی ای آر» سازمان غیر دولتی فعال در زمینه سیاست خارجی در این باره می گوید: «همکاری اروپایی ها با روسیه غیرممکن است به این زودی ها آغاز شود، به دلیل این که پرونده «مسمویت جاسوس» اسکریپال و اخراج دیپلمات ها و کاهش ارتباطات میان بروکسل و دیگر پایتخت های اروپایی با مسکو بر هر گونه همکاری ای سایه انداخته است.»

وی در ادامه می افزاید: «اروپایی ها بعد از خروج ایالات متحده خود را مجبور به نجات برجام می بینند. و این بر عهده مسکو است که نقشی اساسی برای دریافت تضمین های لازم برای این که تهران برنامه هسته ای اش را همانند سابق از سر نگیرد، ایفا کند.»

روز یکشنبه مایک پمپئو، وزیر امور خارجه امریکا گفت که واشنگتن همچنان تمایل دارد که با شرکای اروپایی اش به شکل «اطمینان بخشی» برای رسیدن به یک توافق جدید برای رویارویی با «رفتارهای آزاردهنده ایران» همکاری کند.

این در حالی است که یک مقام عالی رتبه امریکایی به اروپایی ها هشدار داده اگر تعامل آنها با ایران ادامه یابد ممکن است از سوی امریکا مورد تحریم قرار بگیرند.

روسیه بعد از حمایت از بشار اسد در سوریه حالا تلاش می کند با نجات توافق هسته ای با ایران نقش خود را به عنوان یک قدرت فعال در خاورمیانه تقویت کند. این مساله در کنار تحرکات دیپلماتیک روسیه برای پایان دادن به منازعات جاری در سوریه مسکو را در جبهه مقابله با ایالات متحده و اروپایی ها قرار داده است که تلاش دارند علیه بشار اسد وارد عمل شوند.

قرار است روز جمعه آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه در کرانه های دریای سیاه در سوچی ملاقات کند. همچنین قرار است امانوئل مکرون، رئیس جمهوری روسیه در ماه مه جاری برای شرکت در نشست اقتصادی به سن پترزبورگ سفر کند.

آن طور که یوری اوشاکوف، مشاور رئیس جمهوری روسیه اعلام کرده همچنین قرار است پوتین با یوکیو آمانو، مدیر کل سازمان انرژی اتمی در سوچی ملاقات داشته باشد.

ایران اعلام کرده است آمادگی دارد غنی سازی اورانیوم خود را «در سطح صنعتی بدون هیچ قید و بندی» از سر بگیرد مگر این که قدرت های اروپایی تضمین های ملموسی را بر سر ادامه روابط تجاری با ایران با وجود تحریم های امریکا ارائه دهند.

روابط ایران و روسیه در گذشته شاهد پستی و بلندی هایی بوده اما بعد از پایان جنگ سرد روابط دو کشور خوب و حسنه شده است. روسیه در دهه نود میلادی موافقت کرد که بعد از خودداری آلمان برای ساخت نیروگاه اتمی بوشهر این نیروگاه را خود برای ایرانی ها بسازد. روسیه و ایران از قبل از توافق هسته ای سال 2015 به تقویت روابط میان خود اقدام کرده بودند با وجود این که تهران از سوی جامعه جهانی مورد تحریم قرار گرفته بود.

تحلیلگران بر این اعتقادند که روسیه از عقب نشینی ایالات متحده از برجام سود می برد و حداقل آن این است که خود نیز می تواند به دنبال چارچوبی برای رفع تحریم های اروپایی ها علیه خود باشد.

منبع: العرب / ترجمه: علی موسوی خلخالی