تغییراتی که تمامی ندارد

دیپلماسی ایرانی: با برکناری رکس تیلرسون از سمت وزارت امور خارجه آن هم با یک نوشته تویتری از سوی دونالد ترامپ، رئیس جمهوری امریکا، وی از یکی از وزرایی که به شدت از آنها متنفر بود برای این که بر استقلال تصمیماتش اصرار می کرد، خلاص شد. تیلرسون قبول نمی کرد که صرفا حلقه به گوش دستورات رئیس جمهور باشد و بارها ترامپ را احمق توصیف کرده و از نوامبر گذشته روشن شده بود که ترامپ می خواهد او را کنار بگذارد. ترامپ در بسیاری از تصمیم گیری هایش توجهی به او نمی کرد. تیلرسون در حالی برکنار شده که ترامپ توافق کرده است تا با کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی در پایان ماه مه پیش رو ملاقات کند.

علاوه بر آن ترامپ و تیلرسون اختلافات عمیقی بر سر توافق هسته ای ایران داشتند، تیلرسون مخفی نمی کرد که موافق تایید توافق هسته ای است در حالی که ترامپ اصرار دارد که این بدترین توافقی است که واشنگتن امضا کرده و بیشتر بندهای آن به تغییراتی کامل نیاز دارند، و تهران باید این تغییرات را بپذیرد برای این که تنها گزینه پیش روی آن است، در غیر این صورت واشنگتن نه تنها از توافق خارج خواهد شد بلکه عملا کاری خواهد کرد که این توافق از حیز انتفاع خارج شود.

با برکناری تیلرسون ترامپ موفق شده تیمی را بر سر کار بگذارد که از چه لحاظ شکلی و چه از لحاظ ماهوی مورد تاییدش است، برای این تیم مخالفت با تصمیم های اقتصادی و سیاسی ترامپ سخت است و نمی تواند تصمیم هایی بر خلاف خواسته های او بگیرد. مسئولیت این تیم فقط محدود به حمایت از سیاست هایی که ترامپ تعیین می کند، خواهد بود. ترامپ خودش تاکید کرده جایی را می خواهد که فقط شعارهایش را محقق کند نه این که رقیبی برای تصمیم ها و نظریاتش باشد.

ترامپ به جای تیلرسون، مایک پمپئو، مدیر سازمان امنیت مرکزی امریکا (سی آی ای) را برگزید که با بیشتر نظرات ترامپ همراه است، پمپئو در هیچ کدام از قضایای جهانی و منطقه ای با ترامپ اختلاف عقیده ندارد، در زمینه های اقتصادی نیز با او هم نظر است، بر سر اعمال تعرفه گمرکی بر واردات فولاد و آلومینیوم با او صد در صد موافق است و با وجود این که این اتفاق می تواند ضررهای سنگینی را بر متحدان اروپایی امریکا به ویژه آلمان که بزرگترین صادرکننده فولاد به امریکا است، وارد کند، فکر می کند که این کار جنگی را متوجه چین می کند.

روشن است که ترامپ در حل مساله بیکاری و ایجاد شغل موفقیت هایی به دست آورده و موفق شده است تا در زمینه تولید فرصت های کاری بیشتری را به وجود آورد. این موفقیت ها به شجاعت در تصمیم گیری های سخت اقتصادی او باز می گردد که باعث افزایش اعتماد به نفس او نیز شده است. این اصرار او سبب شده است تا خود را نخبه ای بداند که می تواند بر سیاست هایی که پیش می برد اصرار بیشتری کند. مساله ای که نگرانی های بسیاری را به وجود آورده است.

در این میان آن چه بر نگرانی ها افزوده تغییرات گسترده و جابه جایی های مکرر معاونین و مشاورین اوست. در هفته گذشته او گری کوهن، یکی از عالی ترین مشاوران اقتصادی اش را برکنار کرد. دلیل برکناری او مخالفتش با افزایش تعرفه های گمرکی بر واردات فولاد و آلومینیوم به امریکا بود. ترامپ به جای او تحلیلگر اقتصادی تلویزیونی، لری کودلو را برگزید تا عالی ترین مشاور اقتصادی اش باشد.

این در حالی است که تا دو روز پیش خبرهایی هم به گوش می رسید مبنی بر این که او می خواهد هربرت مک مستر، مشاور عالی امنیت ملی اش را نیز از سمتش برکنار کند و گفته می شد او ترجیح می دهد جان بولتون، سفیر اسبق امریکا در سازمان ملل که تا مغز استخوان راست افراطی است جای مک مستر بنشیند. بولتون سیاست های مهاجرتی ترامپ را بسیار ستایش می کند و بسیاری از نظریات ترامپ را که خیلی ها سفیدبرتر پندار می دانند، تمجید می کند.

انتظار می رود تغییرات مهم دیگری نیز در راه باشد، از جمله احتمال دارد بن کارسون، وزیر مسکن که اخبار درباره مجهز کردن اتاق شامش با تجهیزات جدید که 131 هزار دلار برای آن هزینه شده حکایت دارد و ریان زنکی، وزیر کشور که 139 هزار دلار پول تغییر درهای دفترش را داده و مدیر حمایت از آژانس محیط زیست که به حساب مالیات دهندگان سفر می کند، شامل این تغییرات شوند.

کاخ سفید در فضای شایعاتِ حول کسانی که به زودی از دولت ترامپ بیرون می روند، سیر می کند. در حالی که رئیس جمهوری امریکا بابت این تغییرات جدید نزد خبرنگاران ابراز خشنودی کرده و گفته که این تغییرات به معنای تبادل آرای بیشتر و طرح افکار مختلف است، و او امیدوار است که تضارب آرا به نتیجه ای کاملتر منجر شود.

سوال مهمی که الآن پشت درهای بسته کاخ سفید مطرح می شود این است که در تغییرات پیش رو چه کسانی قرار است کنار زده شوند. به نظر می رسد که رئیس جمهور ترامپ الآن بیشترین توجه را به رای دهندگان دارد و می خواهد بیش از همه سفیدپوست های نژادپرستی که به او رای داده اند را راضی کند. آن هم با وجود این همه تنگناها و مشکلاتی که به خصوص از زمانی که بعضی کشورهای آفریقایی را «موجوداتی صرفا زباله» توصیف کرد به وجود آمده است. او وزیر امور خارجه اش، تیلرسون را به آفریقا فرستاد تا از شدت تنش ها بکاهد اما زمان زیادی به او فرصت نداد تا تلاش هایش به ثمر بنشیند و قبل از این که به واشنگتن بازگردد برکناری او را اعلام کرد.

منبع: الاهرام / ترجمه: علی موسوی خلخالی