چرا انقلاب در ایران خیال خامی است؟

دیپلماسی ایرانی: حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران کار درستی انجام داد که در تلویزیون حاضر شد تا حداقل نشان دهد از خشم مردم در این دوران سخت اقتصادی آگاه است. تورم در ایران بالای 12درصد است. اما نکته اینجاست که از 40 درصد در آغاز دوران روحانی تا این میزان کاهش پیدا کرده است. احتمال افزایش های اخیر اما در قیمت سوخت و غذا مشکل ایجاد کرده است. بودجه دولت روحانی در سال 2018 با کاهش یارانه ها و یارانه بگیرها همراه است. یارانه ویژگی کلیدی دولت احمدی نژاد بود. معضل بعدی بیکاری جوانان است که نشانه هایی وجود دارد که میزان بیکاری در حدود 30 درصد است. آنچه روحانی باید سعی کند به طور مستقیم با مردم در میان بگذارد پیامدهای مستقیم دوران سخت اقتصادی و تحریم های آمریکاست که هنوز کشور را تحت تاثیر قرار داده است.

روحانی قول داده بود که پس از امضای برجام که با عنوان توافق هسته ای ایران هم از آن یاد می شود مشاغل بیشتر و بهبود اوضاع اقتصادی برای ایرانی ها به ارمغان آورد. این توافق در سال 2015 و در پایتخت اتریش به دست آمد. درحالی این قول ها داده شد که اعتراضات اخیر به دلیل مشکلات اقتصادی به وجود آمده است. درحقیقت این اعتراضات بخشی از مشکلات ایرانی ها در دهه های اخیر بوده است. اگر مدل اجرا شده در ایران را نوعی «حکومت دینی با ویژگی های دموکراتیک» بنامیم برجسته ترین عنصر به ریشه هایی برمی گردد که عمیقا در این کشور رواج پیدا کرده است. من در طول سفرهای فراوانم به ایران آموختم که آنها چطور با بسیج یا نیروی نظامی دواطلب کنار آمده اند. بسیج در تمام جنبه ها و فرم های زندگی اجتماعی ایرانی ها نقش دارد و در بدنه اصلی کشور از گروه های دانش آموزی تا فعالیت های مدنی نقش دارد. این دقیقا همان چیزی است که در کشوری مانند چین در تار و پود جامعه تعبیه شده است. گفتگو با جوانان در شهرهایی مانند کاشان یا مشهد به من نشان داد که آنها چگونه عمیقا در پشت حکومت خود ایستاده اند. وقتی با آیت الله ها در شهر قم صحبت کنید بیشتر و بیشتر از این مساله اطمینان پیدا می کنید.

با این حال آنچه امروز در ایران اتفاق افتاده این است که اعتراضات مشروع در رابطه با مشکلات اقتصادی توسط اقلیتی که مظنون به حرکت در جهت مخالف حکومت هستند ربوده شده است. با این همه دولت روحانی رویکردهایی نسبتا لیبرال تر نسبت به دولت پوپولیست احمدی نژاد دارد. بنابراین تلاش هایی هماهنگ صورت گرفته تا این اعتراضات مشروع به سمت حرکتی انقلابی با هدف تغییر حکومت رانده شود. اگر چنین هدفی عملی شود آن گاه جنگ داخلی در ایران آغاز خواهد شد. خوب البته این به سادگی امکان پذیر نخواهد بود. هرکس که با ایران و جامعه مدنی این کشور آشنا باشد می داند که سیستم این کشور بسیار مستحکم تر از آن است که در دام چنین تله خام و آشکاری بیفتد. برای این که دست آشکار خارجی را در قضایای اخیر نگاه کنید می تواند به مصاحبه استاد دانشگاه تهران، محمد مرندی با کارمند سابق بی بی سی که در شبکه الجزیره مشغول است نگاهی بیندازید. در واقع آنچه مشخص است عناصر خارجی این اعتراضات را تحت تاثیر قرار داده اند. استفاده از این عبارت که «کل جهان به تماشا نشسته است» لحنی به این معنی است که در تهران درباره نحوه پاسخ گویی اش ارعاب ایجاد کند.

درحالی درباره نحوه واکنش دولت روحانی و سرکوب خشن صحبت می شود که باید این سوال را مطرح کرد چنانچه این اتفاقات در فرانسه یا آلمان روی می داد نحوه پاسخ پلیس این کشورها چگونه بود؟ تغییر حکومت اتفاقی بعید در ایران است که بیشتر بهانه ای برای اعمال دوباره تحریم ها علیه ایران است. بهانه ای که آمریکا امیدوار است اتحادیه اروپا نیز پشت آن بایستد درحالی که به احتمال فراوان چنین اتفاقی نخواهد افتاد. به هرحال تهران هم اکنون در حال گسترش تجارت خود در سراسر آسیا و اروپا به خصوص از طریق جاده ابریشم چینی هاست. در پایان باید گفت که همه چیز به برای بهتر شدن به خلاقیت تیم روحانی برای کاهش فشارهای اقتصادی بستگی دارد.

منبع: آسیا تایمز/ مترجم: روزبه آرش