رقابت روسیه و عربستان در چین

نویسنده: آیرینا اسلاو، تحلیلگر نفتی

دیپلماسی ایرانی: شرکت صنعتی چینی CEFC برای خرید 14,16 درصد از سهام روسنفت به ارزش حدودی 9 میلیارد دلار به توافق رسیده است. این معامله جای تعجب ندارد چرا که توافق میان روسنفت و CEFC یک مشارکت استراتژیک است که به وضوح بالا گرفتن گرمای روابط میان مسکو و پکن را نشان می دهد. این اولین گام در مسابقه برای به دست آوردن سهم عربستان سعودی در بازار به حساب می آید.

درست است که در ماه های اخیر سرزمین پادشاهی روابط نزدیکی را با روسیه پی گرفته است. این روابط در پی افول مداوم قیمت نفت در بازارهای بین المللی شکل گرفت. این تلاش نباید شما را شگفت زده کند همان طور که شکسپیر می گوید: «بدبختی یک مرد را با جفت های عجیب وغریبی آشنا می کند.» روسیه و عربستان ممکن است روابطی دوستانه داشته باشند اما آنها رقیب هستند و مهم ترین هدف در این رقابت، بازار نفتی چین است. همانطور که لیام لینینگ در بلومبرگ گفته است، مسکو و ریاض به طور فرسایشی در رقابتی برای پیروزی در بازار چین هستند. آن هم در حالی که تشنگی بازارهای توسعه یافته برای نفت فروکش کرده اما تشنگی چشم بادامی ها نه تنها ادامه دارد بلکه درحال رشد است.

معامله شرکت چینی CEFC سهام این گروه را در روسنفت به 19,5 درصد خواهد رساند. این قرارداد تامین ذخایر نفتی چینی ها از سوی روس ها را در درازمدت قطعی کرده و برای روسنفت جریان پایداری از درآمد ایجاد می کند. در مقیاسی بزرگ تر این معامله گامی منطقی در تغییر محور روس ها در آسیا است. در میان تحریم های اروپایی و آمریکایی، این تنها اقدام منطقی ای است که مسکو می تواند انجام دهد تا تمرکز خود را در درازمدت روی بازارهای رو به رشدی چین و هند قرار دهد. روسنفت در سال 2016 به قراردادی با ایسار نفت هند دست پیدا کرد که نقطه عطفی در این مسیر بود. در این میان، عربستان سعودی انرژی زیادی را برای متقاعد کردن اعضای مختلف اوپک بر سر این مساله صرف کرده که باید قول خود را در سهم نفت تولیدی جدی بگیرند. بحت دوم سعودی ها این بود که در ادامه معامله فعلی آنها می توانند باقیمانده انرژی خود را در آرامکو ذخیره کنند. ریاض همچنین در اوایل سال جاری به قراردادی با مجموعه شرکت های صنعتی شمال چین دست پیدا کرد. بر اساس این قرارداد ساخت پالایشگاهی برای 300 هزار بشکه برداشت روزانه در دستور کار قرار گرفت. علاوه بر این تکمیل پالایشگاه هایی در مالزی و اندونزی هم مدنظر است.

این پروژه ها سرمایه گذاری سنگین سعودی ها را لازم دارد به همیل دلیل ریاض تمام امیدواری هایش را به همکاری های شناور در آرامکو دوخته است تا بتواند با موقعیت منحصر به فرد روس ها با چینی ها رقابت کند. درواقع همانطور که لینینگ معتقد است ریاض ممکن است به درستی تصمیم گرفته باشد تا چینی ها را به سمت آرامکو بکشاند اما مشکل این است که بعید به نظر می رسد که آنها بتوانند بهای این همکاری را با آرامکو بپردازند. بنابراین درحالی که عربستان سعودی بیشتر انرژی خود را معطوف کاهش تولید انرژی کرده است روسیه معاملات خود را با چین و هند محکم تر می کند و صادرات نفت آنها به چین افزایش پیدا کرده و جای عربستان سعودی را می گیرند.

عربستان فرصت چندانی ندارد تا بتواند سهم خود را به عنوان بزرگ ترین تولیدکننده نفت در بازار حفظ کند. چین و هند هر دو در جستجوی راه هایی برای کاهش وابستگی خود بهه نفت هستند که از جمله این تلاش ها برنامه برای خارج کردن خودروهای بنزینی از مدار و رو آوردن به محصولات برقی است. درست است که هنوز یکی دو دهه وقت لازم است تا این برنامه های جدید اثر خود را بر تقاضای نفت بگذارند اما در نظر گرفتن چنین دورنمایی و برنامه ریزی درازمدت برای ایجاد ثبات اقتصادی در آینده الزامی است.

منبع: اویل پرایس/ مترجم: روزبه آرش